گستره دفاع اختلال روانی در حقوق کیفری ایران و آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

2 استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.

چکیده

یکی از مواردی که می‌تواند عدالت کیفری را با چالش مواجه کند، ادعای وجود اختلال روانی در هنگام ارتکاب جرم است. پذیرش این دفاع باعث کاهش مجازات یا تبرئه متهم می‌شود. جنون یکی از موانع مسئولیت کیفری است؛ اما اختلال‌های روانی در بسیاری از موارد مشمول جنون نمی‌شوند و در دسته‌ای که گستره‌ای بین جنون و سلامت عقل است، جای می‌گیرند. پرسش اصلی پژوهش حاضر، این است که شرایط احراز جنون در هر یک از نظام های حقوقی ایران و آمریکا کدام‌اند؟ نتایج این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است نشانگرآن است که در نظام کیفری ایران و غالب ایالت‌های آمریکا، جنون در معنای اختلال روانی منجر به فقدان تام اراده یا قوه تمییز آمده است و نیز مطابق ماده 149 ق.م.ا 1392 و همچنین در حقوق آمریکا عقب‌ماندگی‌های شدید ذهنی را می‌توان منطبق با ضوابط جنون و در زمره عوامل رافع مسئولیت کیفری دانست. در حقوق آمریکا برای اختلال‌های روانی که رافع مسئولیت کیفری نباشند، نهاد مسئولیت نسبی پیش‌بینی شده است که با ماده 18 ق.م.ا که قاضی را در تعیین مجازات ملزم به توجه به وضعیت ذهنی و روانی مرتکب می‌کند، قابل قیاس است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Scope of Mental Disorder Defense in the Criminal Systems of Iran and the United States of America

نویسندگان [English]

  • laleh akefi 1
  • amir iravanian 2
  • Amir Paknahad 2
1 Law Group , Faculty of Humanities,, Islamic Azad University, Shiraz, Iran.
2 Assistant Prof. Law Group.Faculty of Humanities. Islamic Azad University. Shiraz.Iran.
چکیده [English]

One issue that can challenge the criminal justice system is the claim of mental disorder at the time of committing a crime. Acceptance of this defense reduces the punishment or leads to the acquittal of the accused. Mental disorders encompass a wide range of brain disorders, with the most severe being insanity, which is recognized as a factor that removes criminal responsibility in various legal systems, including those of Iran and the United States of America. Therefore, if a person commits a criminal act but lacks the necessary capacity to discern the rightness or wrongness of their actions, the attribution of responsibility to the perpetrator is lost, and they will not be held accountable. Article 149 of the Islamic Penal Code of 1392 states, "If the perpetrator is mentally disturbed at the time of committing the crime in such a way that they lack volition or discernment, they are considered insane." In American law, the concept of insanity is rooted in common law, and regulations governing insanity differ across different states in the country. American legal professionals believe that mentally ill individuals who commit crimes should undergo psychiatric treatment before facing punishment. At the same time, the legal rights of these mentally ill criminals must be respected, but concerns about public safety and preventing the frequent dangers posed by these individuals must also be taken into account. The goal is to strike a balance between the patient's right to treatment and the responsibility to ensure public safety.
This study aims to explain the concept of insanity, the conditions required for its verification, and its effects on the criminal justice systems of America, Iran, and Imami jurisprudence. It seeks to answer the following questions: What are the conditions to prove insanity in the legal systems of Iran and America? What is the stance on diminished responsibility in the criminal justice systems of Iran and America? Are milder mental disorders than insanity also recognized as an obstacle to criminal liability?
Methodology: This study employs a descriptive-analytical method and relies on a library collection tool.
Discussion and Conclusion: The principle of acquitting individuals with insanity from criminal liability is generally accepted in Imami jurisprudence and the criminal laws of Iran and America. Jurists consider it necessary for a person to possess the legal capacity to be held responsible, and the general conditions of religious obligation form the basis of criminal responsibility and the legitimacy of imposing any type of punishment that society implements on a criminal for committing a crime. Insanity has an impact on criminal liability in the laws of Iran and America. Article 149 of the Islamic Penal Code, approved in 2012 and based on the McNaghten criteria and the Model Penal Code, establishes that mental disorders leading to a decline in volition or discernment remove criminal responsibility. Criminal responsibility or non-responsibility is absolute in the Islamic Penal Code. Consequently, many individuals with mental disorders are deemed fully criminally responsible. The need to consider diminished responsibility in the context of insanity rules is evident and requires attention and revision to ensure fairness. Recognizing this necessitates focusing on two aspects related to the issue of insanity: the legal aspect and the psychiatric aspect. Psychiatry has shown that there are intermediate states between sanity and insanity that do not lead to a deterioration of criminal responsibility like insanity, yet the accused does not possess complete mental and psychological health to be considered responsible for their actions.
Diminished responsibility comes into play when an act has been committed, and the law prescribes punishment for the act, but due to specific circumstances, the primary punishment cannot be applied, and a lighter punishment is imposed instead. In the United States, the "guilty but mentally ill" act has recognized diminished responsibility since 1957. In cases where the perpetrator exhibits impaired discernment or volition but does not lack them entirely, they are considered guilty but mentally ill, and a reduced sentence and rehabilitation are taken into account. The purpose of this law is to both remove dangerous individuals from society and provide treatment for mentally ill individuals. This means that mentally ill patients who have not reached the point of insanity are not sentenced to the original punishment for the crime committed but rather receive a lesser degree of punishment. In American law, according to the McNaughten rule and the Model Penal Code, if mental retardation leads to a decline in discernment, the person is not held criminally responsible. The Eighth Amendment of the United States Constitution considers the death penalty for mentally retarded individuals as an unjust punishment, but lighter punishments are applied to such individuals. In Iranian law, Article 38 of the Islamic Penal Code includes illness as a mitigating circumstance. However, when the defendant's illness is not deemed effective in committing the crime, the judge has the power to reduce the punishment based on the clarity and combination of the two aforementioned articles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mental Disorder
  • Volition
  • Discernment
  • Insanity
  • Criminal Liability
الف. فارسی
اردبیلی، محمدعلی (1386). حقوق جزای عمومی، ج 1 و 2، تهران: نشر میزان.
بشیریه، تهمورث (1387). تعامل مفاهیم حقوقی و روانپزشکی جنون، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، 38(3)، 85-95..DOR:20.1001.10.25885618.1387.38.3.5.6
پورافکاری، نصرت اله (1400). نشانه‌شناسی بیماری‌های روانی، تهران: انتشارات آزاده.
ثمری، محمد (1397). شیوه مقابله قانون‌گذار کیفری ایران با مبتلایان به اختلالات روانی خطرناک، فصلنامه علمی- حقوقی قانون یار، 2(6)، 418-387.
جعفری، مجتبی (1395). تأملی در ماهیت و قلمرو اراده در تحقق مسئولیت کیفری، مجله پژوهش حقوق کیفری، 4(15)، 121-142.DOI;10.2254/jclr.2016.4438
حبیب زاده، محمدجعفر؛ میرمجیدی هشجین، سپیده (1391). مطالعه تطبیقی مسئولیت کاهش‌یافته در حقوق کیفری ایران و انگلستان، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 16(4)، 52-31. DOR:20.1001.1022516751.1391.16.4.1.9.
دادستان، پریرخ (1382). روانشناسی جنایی، تهران: انتشارات سمت.
رحمدل، منصور (1384). بیماری‌های روانی و بار اثبات در سیستم عدالت کیفری ایران، مجله حقوق خصوصی، 9(3)، 34-5.
ره پیک، سیامک؛ هادی، مهدی (1400). بررسی فقهی- حقوقی جنون با تأکید بر راهنماهای تشخیصی و آماری، مجله حقوقی دادگستری، 85(113)، 379-353. DOI.org/10.22106/jlj.2021.138287.3742
شمس ناتری، محمدابراهیم و دیگران (1395). قانون مجازات اسلامی در نظم حقوقی کنونی، ج 1، تهران: نشر میزان.
صانعی، پرویز (1371). حقوق جزای عمومی، ج 2، تهران: انتشارات گنج دانش.
عمید، حسن (1389). فرهنگ فارسی عمید، تهران: امیرکبیر.
قبایی، احسان؛ افراسیابی، صابر (1396). بررسی مسئولیت نقصان یافته در حقوق کیفری ایران و انگلستان، اولین کنفرانس پژوهش در فقه، حقوق و علوم اسلامی، 11-1.
گلدوزیان، ایرج (1373). حقوق جزای عمومی ایران، ج 2، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی.
گودرزی، فرامرز و کیانی، مهرزاد (1394). پزشکی قانونی، تهران: انتشارات سمت.
معین، محمد (1384). فرهنگ فارسی، تهران: نشر راه رشد.
ملکی افضلی، محسن؛ سعیدی، مینا (1398). بررسی مفهوم جنون در فقه فریقین با تأملی در نگرش قانون مجازات اسلامی، مجله پژوهش‌های فقهی، 15(2)، 271-243.
.DOI:jorr. 2019.258129.1008059/10.22059
موسوی مجاب، سید درید (1390). نقش اراده در مسئولیت جنایی با رویکردی به نظام حقوقی ایران، تهران: انتشارات بهنامی.
موسوی نسب، سید مسعود؛ پناهی متین، علی‌اصغر (1372). روان‌پزشکی قانونی، شیراز: انتشارات دانشگاه علوم پزشکی شیراز.
میرالوندی، شهلا؛ فهرستی، زهرا؛ یاقوتی، ابراهیم (1399). گسترش مصادیق جنون با توجه به مفهوم و ملاک جنون از منظر فقه، قانون و علم روانشناسی، فصلنامه حقوق پزشکی، 14(54)، 151-131.
میرسعیدی، سید منصور (1390). مسئولیت کیفری، ج.1، تهران: نشر میزان.
ب.عربی
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق). لسان العرب، ج 4، بیروت: داربیروت.
اردبیلی، سید عبدالکریم موسوی (1427 ق). فقه الحدود و التعزیرات، ج 13، قم: مؤسسه النشر لجامعه المفید.
حلی، جعفر بن حسن (1403 ق). شرایع الاسلام، ج 4، قم: نشر اسماعیلیان.
حلی، حسن بن یوسف (1420 ق). تحریر الاحکام الشریعه علی مذهب الامامیه، قم: مؤسسه امام صادق (ع).
خمینی، سید روح‌الله (1404 ق). تحریر الوسیله، ج 2، قم: نشر اسلامی.
شیخ صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1362). الخصال، ج 2، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (1400 ق). النهایه فی مجردالفقه والفتاوی، بیروت: دارالکتب العربی.
عاملی، زین الدین بن علی (شهید ثانی) (1416 ق). مسالک الافهام، ج 15، قم: مؤسسه معارف اسلامی.
عوده، عبداقادر (1373). التشریع الجنایی الاسلامیه: حقوق جزای اسلامی، تهران: نشر میزان.
نراقی، احمد بن مهدی (1408 ق). عوائد الایام فی بیان قواعد الاحکام، قم: انتشارات بصیرتی.
ج.انگلیسی
Amid, H. (2010). Amid's Persian Culture, Tehran: Amirkabir. [In Persian]
Ardebili, M. A. (2008). Public Criminal Law, Vol.1,2. Tehran: Mizan. [In Persian]
Bashiriya, T. (2009). The Interaction between Legal and Psychiatric Concepts of Insanity, Private Law Studies Quarterly Journal. 38(3). 85-95. DOR: 20.1001.10.25885618.1387.38.3.5.6. [In Persion]
Becker, R. F. (2003). The Evolution of Insanity Standards, Journal of Police and Criminal Psychology, 18, 41-45.DOI:10.1007/BF02807245
Bolton, D. (2008). What is Mental Disorder? An Essay in Philosophy, Science and Values, Oxford University Press.
Cooke, E. et al (2013). Criminal Liability: Insanity and Automatism, Law Commission,.1-265.
Dadsetan, P. (2002). Criminal Psychology, Tehran: Samt. [In Persian]
Fahey, E. M; Groschadl, L; Weaver, B. (2020). The Angels that Surrounded My Cradle: The History Evolution and Application of the Insanity Defense, Buffalo Law Review, 68(3). 805-856.
Fentiman, L. C. (1985). Guilty but Mentally Ill: The Real Verdict is Guilty, Boston College Law Review Journal, 26 (3), 601-653.
Fluent, T. E; Guyer, M.; Arbor, A. (2007). Criminal Responsibility and Intent, The Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 35(1), 124-125.
French, L. A. (2005). Mental Retardation and the Death Penalty: The Clinical and Legal Legacy, Federal Probation Journal, 69(1),16-20
Garner, B. R. (2014). Black Law Dictionary, U.S.A. West Publishing Co.
Goldouzian. I. (1994). Iran's Public Criminal Law, Vol.2. Tehran: Academic Jihad. [In Persian]
Gudarzi, F; Kiani, M. (2015). Forensic Medicine, Tehran: Samt. [In Persian]
Habibzadeh,M.J; Mirmajidi Heshajin, S. (2013). A Comparative Study of Diminished Responsibility in the Criminal Law of Iran and England, Comparative Law Research Journal, 16(4), 31-52. DOR: 20.1001.1.22516751.1391.16.4.1.0.9. [In Persian]
Jafari, M. (2016). Some Reflections on the Nature and Scope of the Will in Criminal Liability, Journal of Criminal Law Research, 4(15), 121-142, DOI:10.2254/jclr.2016.4438[In Persian]
Maleki Afzali, M; Saidi, M. (2019). Review of Insanity in Shi'a and Sunni Jurisprudence with an insight in to the Islamic Penal Code, Islamic Jurisprudence Research, 15(2), 243-271. DOI:10.22059/jorr.2019.258129.1008059. [In Persian]
Melamed, Y. (2010). Mentally Ill Persons Who Commit Crimes: Punishment or Treatment? The Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 38(1), 100-103.
Miralvandi. S; Fehresti, Z; Yaghooti, E. (2020). Expanding Examples of Insanity According to the Concept and Criterion of Insanity Perspective of Jurisprudence, Law and Psychology, Medical Law Journal, 14(54), 131-151. [In Persian]
Mirsaeedi, S. M. (2011). Criminal Responsibility, Sphare and Elements, Vol.1, Tehran: Mizan. [In Persian]
Moein, M. (2005). Moein Persian Culture, Tehran: Rahe Roshd. [In Persian]
Morris, G. H; Haroun, A. M; Naimark, D. (2004). Competency to Stand Trial on Trial, University of San Diego Public Law and Legal.1-71.
Mousavi Mojab, S.D. (2011). The Role of Will in Criminal Responsibility with an Approach to Iran's Legal System, Tehran: Behnami. [In Persian]
Mousavinasab, M; Panahi Matin, A. A. (1993). Forensic Psychiatry, Shiraz: Shiraz University of Medical Sciences. [In Persian]
Plaut, V. L. (1983) Punishment Versus Treatment of the Guilty but Mentally Ill, Journal of Criminal Law and Criminology, 74(2), 428-456. DOI:.org/10.2307/1143083.
Purafkari, N. (2021). Symptomatology of Mental Illnesses, Tehran: Azadeh. [In Persian]
Qobaei, E.; Afrasiabi, S. (2016). Examining Diminished Responsibility in the Criminal Law of Iran and England, The First Research Conference in Jurisprudence Law an Islamic Science, 1-11. [In Persian]
Rahmdel, M. (2006). Mental Illnesses and the Burden of Proof in Iran's Criminal Justice System, Private Law Journal, 3(9), 5-34. [In Persian]
Rahpeyk, S; Hadi, M. (2021). Legal Jurisprudential Analysis of the Criterion on Insanity with Emphasis on Diagnostic and Statistical Manual, The Judiciary Law Journal, 85(113), DOI.org/10.22106/jlj.2021.138287.3742. [In Persian]
Sanei, P. (1992). Public Criminal Law, Vol. 2. Tehran: Ganj Danesh. [In Persian]
Samari, M. (2017). The Method of the Criminal Legislation of Iran Against Dangerous Mental Disorders, Ghanonyar Journal, 2(6), 387-418. [In Persian]
Saunders K. W. (1988). Voluntary Acts and the Criminal Law: Justifying Culpability Based on the Existence of Volition. Michigan State University College of Law. Vol.49, 443-476.
Shams Nateri M.E. et al (2019). Islamic Penal Code in Current Legal Order, Vol.1.Tehran: Mizan. [In Persian]
Tighe, J. A. (2005). What is in a Name? A Brief Foray into the History of Insanity in England and the United States, Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 33(2), 252-258.
Walker, A. J. (2006). Application of the Insanity Defense to Postpartum Disorder –Driven Infanticide in the United States: A Look Toward the Enactment of an Infanticide Act, the University of Maryland Law Journal of Race, Religion, Gender and Class,.6(1), 197-222.