تعهد دولتها به اجرای فراسرزمینی حق بشر بر دسترسی به آب سالم و بهداشتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، بخش حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز

2 دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

حق بر آب در زمره‌ی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که مورد تأیید اسناد بین‌المللی قرار گرفته است و خود پیش‌شرط برخی حق‌های بشری دیگر از جمله حق بر حیات می‌باشد. . در اجرای این حق، دولتها متعهدند که دسترسی بشر به آب سالم و کافی برای مصارف آشامیدنی، بهداشتی و خانگی را فراهم کنند. اگرچه تعهد به اجرای حقوق بشر از جمله حق بر آب به گونه‌ای ایجاد شده است که اساساً دولتها را در مواقع اتخاذ اقدامات در قلمرو سرزمینی آنها ملزم می‌کند، اما مستند به دکترین، رویکرد نهادهای حقوق همچون کمیته‌ی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز آراء دیوان بین‌المللی دادگستری، مشخص می‌شود که تعهد دولتها به اجرای حق بر آب به فراتر از سرزمین‌ آنها نیز تسری می‌یابد. نظر به این موضوع، این مقاله مبتنی بر یک روش توصیفی- تحلیلی به این سؤال پاسخ می‌دهد که در نظام بین‌المللی حقوق بشر، دولتها به چه شکل می‌توانند تعهدشان به اجرای فراسرزمینی حق بر آب را اجرا کنند؟ مقاله استدلال می‌کند که همانند دیگر حق‌های بشری نسل دوم، دولتها متعهد به احترام، حمایت و ایفاء (در دو سطح تعهدات حداکثری و محوری حداقلی) حق بر آب فراتر از سرزمینشان می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Obligation of States to Extraterritorial Implementation of the Human Right to Access to Safe and Sanitary Water

نویسندگان [English]

  • Aghil Mohammadi 1
  • hiva hajimolla 2
1 Assistant Professor, Department of Public & International Law, School of Law & Political Sciences, Shiraz University
2 Ph.D. of International law
چکیده [English]

The right to water is one of the economic, social and cultural rights that have been approved by international documents. In implementing this right, states are committed to provide human access to safe and sufficient water for drinking, sanitary and domestic purposes. Although the commitment to the implementation of human rights, including the right to water, has been established in a way that basically obliges states when taking measures in their territorial territory, but based on the doctrine, the approach of human rights treaty bodies such as the Committee on Economic, Social and Cultural Rights, as well as opinions International Court of Justice, it is clear that the obligation of states to implement the right to water extends beyond their territory. In view of this issue, this article based on a descriptive-analytical method answers the question that in the international human rights system, how can states implement their obligation to the extraterritorial implementation of the right to water? The article argues that, like other second-generation human rights, states are committed to respect, protect and fulfill (at two levels of maximum and minimum obligations) the right to water beyond their territory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Human Rights
  • Right to Water
  • Extraterritorial Jurisdiction
  • Obligation to Respect
  • Obligation to Protect
  • Obligation to Fulfill
الف. فارسی
احمدی، سیدمحمدصادق، بدیسار، سید ناصرالدین (1395) «حق بر آب در نظام بین­المللی حقوق بشر»، حقوق محیط‌زیست، دوره 1، شماره 2، صص 50-38.
جاوید، احسان، نیاورانی، صابر (1392) «قلمرو حق سلامتی در نظام بین­المللی حقوق بشر»، پژوهش حقوق عمومی، دوره 25، شماره 41، صص 70-47.
فضائلی، مصطفی، رشیدی، مهناز (1398) «بررسی تعهد دولت‌ها نسبت به امنیت آب در حقوق بین‌الملل»، مطالعات حقوقی، دوره 11، شماره 2، صص 224-193.
قاری سید فاطمی، سید محمد (1388) حقوق بشر در جهان معاصر، جلد دوم: تهران، شهر دانش.
کرم­زاده، سیامک، مرادیان، بهرام (1396) «حقوق ایران در بهره­برداری از رودخانه هیرمند از منظر حقوق بین‌الملل»، مطالعات حقوق انرژی، دوره 3، شماره 2، صص 370-339.
کریون، متیوسی آر. (1387) چشم‌اندازی به توسعه میثاق بین­المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، ترجمه محمد حبیبی مجنده، قم: انتشارات دانشگاه مفید.
گراوند، فرشاد (1399) «حق بر آب در پیکرۀ حقوق بین­الملل و حمایت از آن در داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی»، مطالعات حقوق عمومی، دوره 50، شماره 4، صص 1705-1683.
 
ب. انگلیسی
Askin, Elif (2019) “Economic and Social Rights, Extraterritorial Application”, in: Max Planck Encyclopedia of Public International Law, Oxford, Oxford University Press, pp.1-43.
Bulto, Takele Soboka (2013) “Extraterritoriality of the human right to water in international water law”, in: The Extraterritorial Application of the Human Right to Water in Africa, Cambridge: Cambridge University Press, pp.187-224.
Chavarro, Jimena Murillo (2017) “Extraterritorial Application of the Human Right to Water in a Transboundary Watercourse Context”, in: The Human Right to Water A Legal Comparative Perspective at the International, Regional and Domestic Level, Cambridge: Intersentia, pp.283-340.
Coomans, Fons (2011) “The Extraterritorial Scope of the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights in the Work of the United Nations Committee on Economic, Social and Cultural Rights”, Human Rights Law Review, Vol.11, No.1, pp. 1-35.
Fantini, Emanuele (2019) “An Introduction to the Human Right to Water: Law, Politics, and Beyond”, Wires Water, Vol.7, No.2, pp.1-8.
Gleick, Peter, H (1998) “The Human Right to Water”, Water Policy, Vol. 1, No.5, pp. 487-503.
Jootaek Lee, Best, Maraya (2017) “Attempting to Define the Human Right to Water with an Annotated Bibliography & Recommendations for Practitioners”, The Georgetown Environmental Law Review, Vol.30, No.1, pp.75-123.
Janig, Philipp (2021) “Extraterritorial Application of Human Rights”, in: Elgar Encyclopedia of Human Rights (2022 Forthcoming), Edited by: Christina Binder et al., pp. 1-15.
Kirschner, Adele J. (2011) “The Human Right to Water and Sanitation”, Max Planck Yearbook of United Nations Law, Vol. 15, pp. 445–487.
McGraw, George S. (2011) “Defining and Defending the Right to Water and its Minimum Core: Legal Construction and the Role of National Jurisprudence”, Loyola University Chicago International Law Review, Vol. 8, No.2, pp. 127-204.
Mateus, Simon (2021) “Investigating the extraterritorial application of the International Covenant on Civil and Political Rights as well as the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights”, De Jure Law Journal, Vol.54, No.1, pp. 70-90.
Nehaluddin, Ahmad (2020) “Human Right to Water under International Law Regime: An Overview”, Commonwealth Law Bulletin, Vol. 46, No.3, pp. 415-439.
Russell, Anna F.S. (2019) “The Human Right to Water in a Transboundary Context”, in: Research Handbook on International Water Law (Research Handbooks in International Law series), Edits by: Stephen C. McCaffrey et al, Cheltenham: Edward Elgar Publishing, pp. 255-271.
Documents and Jurisprudence:
Armed Activities on the Territory of the Congo (Democratic Republic of the Congo v. Uganda), Judgment, I.C.J. Reports 2005, p. 168.
Committee on Economic, Social and Cultural Rights (CESCR) (1990), General Comment No. 3, UN Doc. E/1991/23, 14 December 1990.
--------------------------------, General Comment No. 8, UN Doc. E/C.12/1997/8, 12 December 1997.
--------------------------------, General Comment No. 14, UN Doc. E/C.12/2000/4, 11 August 2000,
--------------------------------, General Comment No. 15, UN Doc. E/C.12/2002/11, 20 January 2003,
Legal Consequences of the Construction of a Wall in the Occupied Palestinian Territory, Advisory Opinion, I. C.J. Reports 2004, p. 136.
Pulp Mills on the River Uruguay (Argentina v. Uruguay), Judgment, I.C.J. Reports 2010, p. 14.
Corfu Channel Case, Judgement of April 9th, 1949, I.C.J. Reports 1949, p.4.
Reports of International Arbitral Awards, Trail Smelter Case, (United States v. Canada), 16 April 1938 and 11 March 1941, Vol. III pp. 1905-1982.
The Dublin Statement on Water and Sustainable Development, (Dublin Principles), 26–31 January 1992.
The Third Geneva Convention Relative to the Treatment of Prisoners of War, 12 August 1949
The Vienna Convention on the Law of Treaties, 23 May 1969.
UN Sub-Commission on the Promotion and Protection of Human Rights, “Promotion of the Realization of the Right to Drinking Water a Sanitation”, UN Doc. A/HRC/Sub.1/RES/2006/10, 2006.
UN Human Rights Committee (HRC) (1982), CCPR General Comment No. 6, 30 April 1982.
United Nations (2020), “Water and Climate Change”, UN World Water Development Report 2020, 21 March 2020.
UN Doc. A/RES/54/175, 15 February 2000.
United Nations (1977), “Report of the United Nations Water Conference”, Mar Del Plata, 14–25 March 1977.
UN Commission on Human Rights (UNCHR) (2006), “Report of the Special Rapporteur on the right to food”, UN Doc. E/CN.4/2006/44, 16 March 2006.
------------------------------------------------,  (2001), “Report by the Special Rapporteur on the right to food, Mr. Jean Ziegler, submitted in accordance with Commission on Human Rights resolution 2000/10”, UN Doc. E/CN.4/2001/53, 7 February 2001.