تحلیل گفتمان کیفر در عصر پهلوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق

2 دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

10.22099/jls.2023.43306.4690

چکیده

عصر پهلوی، عصر تثبیت مدرنیسم کیفری است. حکومت پهلوی در این دوره، اعتبار احکام شرعی را به طور حداقلی می-پذیرد، ولی آن چه که مشهود است، این است که حکومت بعد از تثبیت پایه‌های قدرت خویش اقدام به زدودن اعتبار احکام شرعی از متن قوانین کیفری کرد. گفتمان «مدرنیسم کیفری» در این عصر با طرد محورهای گفتمانی «کیفر شرعی» در پی مستحکم نمودن جای پای خود در متن تحولات کیفر در این دوره است. ورود آموزه‌های مدرن فلسفی و حقوق کیفری، تأثیر از دستاودرهای نوین جرم شناسی و نظام حقوقی کشور فرانسه و نقش گفتمان «کیفر سلطنتی» در تثبیت قدرت و پایه-های حکومت پهلوی را می‌توان از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تحولات کیفر در این عصر دانست. پرسش‌های مطرح در خصوص مجازات‌های این عصر این است که اولا چه گفتمان‌هایی در متن تحولات کیفر این عصر حاضر بوده‌اند و ثانیا عوامل موثر و نقش این عوامل در قدرت یافتن این گفتمان‌ها به چه میزان بوده است. مسئله اصلی پژوهش، تبیین نقش و تأثیر گفتمان‌های حاضر در متن تحولات کیفر در عصر پهلوی است. پژوهشگر در این مقاله با بهره جستن از روش تحقیق کیفی «روش عملیاتی تحلیل گفتمان (پدام)» به تحلیل گفتمانی کیفر در عصر پهلوی می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Discourse of punishment in the Pahlavi Era

نویسندگان [English]

  • mohammad sadegh mohammadi ghahfarrokhi 1
  • Gholam hossein Elham 2
2 Law and Politician faculty, Tehran University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The Pahlavi era is the era of the establishment of criminal modernism.The Pahlavi government in this period accepted the validity of the Shari'a rulings to a minimum, but what is evident is that the government, after consolidating the foundations of its power, removed the validity of the Shari'a rulings from the text of the criminal law. The discourse of "criminal modernism" in this era, by rejecting the discourse axes of "sharia punishment", seeks to strengthen its foothold in the context of the developments of punishment in this period. The introduction of modern philosophical teachings and criminal law, the impact of new achievements in criminology and the legal system of France and the role of the "royal punishment" discourse in establishing the power and foundations of the Pahlavi government can be the most important factors influencing the evolution of punishment.The questions raised about the punishments of this age are, firstly, what discourses have been present in the context of the developments of punishment in this age, and secondly, what have been the effective factors and the role of these factors in the power of these discourses.The main issue of the research is to explain the role and effect of the present discourses in the context of the developments of punishment in the Pahlavi era. The researchers use Practical Discourse Analysis Method

کلیدواژه‌ها [English]

  • Criminal Thought
  • Developments in Criminal Law
  • Pahlavi Era
  • Practical Discourse Analysis Method (PDAM)
  • Punishment
آزمایش، سید علی (1352) «بررسی انتقادی قانون مجازات عمومی ایران مصوب 1352»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 4، شماره 13، صص 22-1.
آنسل، مارک (1391) دفاع اجتماعی، تهران: گنج دانش.
استفانی، گاستون،‌ لوانسور، ژرژ و بولوک، ‌برنارد (1377) حقوق جزای عمومی؛ جرم و مجرم، ج 1، مترجم حسن دادبان،‌ تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
استفانی، گاستون،‌ لوانسور، ژرژ و بولوک، ‌برنارد (1377) حقوق جزای عمومی؛ ضمانت اجراهای اجرایی: مجازات و اقدامات، ج 2، مترجم حسن دادبان،‌ تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
الهام، غلامحسین (1389) حقوق جزای نظامی، تهران: انتشارت دادگستر
باهری، محمد (1394) حقوق جزای عمومی، تهران: نگاه معاصر.
بشیر، حسن (1385) تحلیل گفتمان؛ دریچه­ای برای کشف ناگفته‌ها، تهران: مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق.
بشیر، حسن (1390) رسانه‌های بیگانه؛ قرابتی با تحلیل گفتمان، ج 1، تهران: انتشارات سیمای شرق.
بشیر، حسن (1391) رسانه‌های بیگانه؛ قرائتی با تحلیل گفتمان، ج 2، تهران: انتشارات سیمای شرق.
بشیر، حسن و حاتمی، حمیدرضا (1388) «مطالعه مقایسه‌ای رویکردهای انتخاباتی؛ تحلیل سرمقاله‌های جمهوری اسلامی و کیهان درباره دومین مرحله انتخابات مجلس هشتم»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، دوره 16، شماره 1، صص 93-114.
پاد، ابراهیم (1347) حقوق کیفری اختصاصی، تهران:‌ بی‌نا.
پرادل، ژان (1388) تاریخ اندیشه­های کیفری، مترجم علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات سمت.
ثابتی، پرویز (1390) در دامگه حادثه؛ بررسی علل و عوامل فروپاشی حکومت شاهنشاهی، لس‌آنجلس: شرکت کتاب.
خزائی، یعقوب (1395) فرآیند ساخت یابی نهاد زندان از مشروطه تا پایان پهلوی اول، تهران: انتشارات آگه.
داودی گرمارودی، هما (1384) «مکتب نوکلاسیک نوین و احیا رویکرد سزادهی»،‌ مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 17، شماره 68، صص 88-65.
رایجیان اصلی، مهرداد (1397) درآمدی بر جرم‌شناسی، تهران: انتشارات سمت.
رحیمی نژاد،‌ اسماعیل (1395) جرم‌شناسی،‌ تبریز: انتشارات فروزش.
سمیعی، حسن (1333) حقوق جزا، تهران: چاپ افست احمدی.
صلاحی، جاوید (1386) کیفرشناسی، تهران: انتشارات میزان.
طالع زاری، علی (1394) «نظام جزایی در عصر پهلوی، چالش­ها و ملاحظات (از آغاز تا انقلاب اسلامی)»، پژوهشنامه تاریخ، سال دهم، دوره 11، شماره 38، صص 80-61.
طباطبایی، سید جواد (1398) ملاحظات درباره دانشگاه، تهران: مینوی خرد.
علوی، سید محمد هاشم (1396) «تعامل شرع و قانون در حقوق کیفری ایران، ابعاد و تحولات آن»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.
علی‌آبادی، عبدالحسین (1352) حقوق جنایی، ج 2، تهران: چاپخانه بانک ملی.
فراستخواه، مقصود (1397) تاریخ دانشگاه در ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فروغی، محمدعلی (1315) «تاریخچه حقوق؛ خلاصه کنفرانس جناب آقای محمدعلی فروغی در دانشکده حقوق»، مجله تعلیم و تربیت، دوره 6، شماره 10، صص 734-717.
کاتبی، حسینقلی (1346) «تاریخچه قانون مجازات فرانسه»، مجله کانون وکلا، دوره 19، شماره 105، صص 87-83.
کرمانی، ناظم الاسلام (1362) تاریخ بیداری ایرانیان، تهران: آگاه نوین.
مبارکیان، عباس (1377) چهره­ها در تاریخچه نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین (دادگستری)، تهران: نشر پیدایش.
محبویی اردکانی، حسین (1350) تاریخ تحول دانشگاه تهران و مؤسسات عالی آموزش ایران، تهران: دانشگاه تهران.
مقدادی، لیلا (1383) «بررسی تحولات حقوقی و اجرایی کیفر حبس در ایران از زمان مشروطه تا حال حاضر»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
محمدی قهفرخی، محمدصادق و الهام، غلامحسین (1399) «تحلیل گفتمان کیفر در آستانه مشروطیت»، مجله مطالعات حقوقی، دوره دوازدهم، شماره چهارم، صص 203-173.
مصلی نژاد، عباس (1395) اقتصاد سیاسی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مک دانل، دایان (1380) مقدمه­ای بر نظریه­های گفتمانی، مترجم حسینعلی نوذری، تهران: فرهنگ گفتمان.
میرفخرایی، تژا (1383) فرایند تحلیل گفتمان، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.