نقش تقنینی و تفسیری شکلگرایی در اسناد تجارتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی

2 عضو هیات علمی گروه حقوق دانشگاه بین المللی امام خمینی

10.22099/jls.2021.39413.4227

چکیده

چگونگی اجرای مقررات اسناد تجاری و تحقق اهداف قانونگذار در این حوزه مستلزم شناخت اصالت شکل و قواعد ناظر بر آن می‌باشد. از این رو نقش تقنینی و تفسیری شکل گرایی در اسناد تجاری موضوع پرسش قرار می گیرد.
به پرسش یادشده به روش «تحلیلی» و با تأکید بر اصول و قواعد حاکم بر اسناد تجاری، پاسخ داده شد و این نتیجه حاصل شد که اصلی ترین مبنای قواعد اسناد تجاری شکل گرایی به معنای اصالت شکل معین و واجد ضمانت اجرا است و اصول اساسی چون استقلال امضاها و غیرقابل استناد بودن ایرادات جز با اصالت شکل قابل تحقق نیست. هدف از اصالت بخشی به شکل نیز ایجاد «سرعت» و «اعتماد» و «پیش‌بینی پذیری دعاوی» ناشی از سند می باشد تا با اعتبار بخشی به اسناد تجاری، آن را به جایگزینی مطلوب برای پول بدل نماید. در این راستا و در بعد تفسیری، حقوقدان و یا دادرس باید به اهدافی که مقنن از شکل گرایی دارد توجه نماید تا سرعت گردش سند و اعتماد به آن برای تحقق هدف قانونگذاری افزایش یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Legislation and Interpretation Role of Formalism in Negotiable Instrument

نویسندگان [English]

  • Habib Ramezani Akerdi 1
  • Seyed Amir Hesam mousavi 2
1 Imam Khomeini International University
2 Imam Khomeini International Univercity
چکیده [English]

The formalism in negotiable instrument means giving originality to the form of a document that limits an individual's will. This formalism is different from interpretive formalism. The question under consideration in this study is what role does formalism play in commercial documents in the legislative and interpretive stages?
The question was answered by emphasizing the principles and rules governing commercial instruments in an "analytical" method. It was concluded that as a legislator, formalism is the main legislative basis in commercial instruments; because principles such as the independence of signatures and the invalidity of objections cannot be achieved except with the originality of the form.
As a form of legislation, formalism is the main basis of the legislature in negotiable instrument. The legislature wants to create speed and certainty in negotiable instrument through formalism and make the resulting claims predictable so that they are a viable alternative to money. The following rules state the goals of formalism: "Request for security", "check Issuance of execution",” Check as enforceable document ", principles governing commercial documents, etc., all of which can be justified on the basis of formalism resulting from commercial documents.
In the position of interpretation, the interpreter must also interpret according to the legislative formalism.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Formalism
  • Negotiable Instrument
  • Predictability of claims
الف. فارسی
ابدالی، مهرزاد (1388) درآمدی بر فلسفه حقوق و نظریه­های حقوقی، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
ارسطاطالیس (1391) اخلاق نیکوماخس، ترجمه دکتر سید ابوالقاسم پورحسینی، جلد اول و دوم، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
اسکینی، ربیعا (1385) حقوق تجارت: کلیات، معاملات تجاری، تجار و سازمان‌دهی فعالیت تجاری، چاپ هشتم. تهران: انتشارات سمت.
اسکینی، ربیعا (1387) حقوق تجارت: برات، سفته، قبض انبار، اسناد در وجه حامل و چک، چاپ دوازدهم، تهران: انتشارات سمت.

اعظمی زنگنه، عبدالحمید (1346) حقوق بازرگانی، چاپ سوم، بی‌جا: بی‌نا.

اله­آبادی، کمال (1377) «اصل استقلال امضاها و عدم توجه ایرادات در اسناد تجاری»، دیدگاه‌های حقوقی، شماره 10 و 11، صص 8-22.

امامی، سید حسن (1377) حقوق مدنی، جلد 4، تهران: انتشارات اسلامیه.

الشریف، محمد مهدی (1399) منطق حقوق، چاپ پنجم، تهران: شرکت سهامی انتشار.

بیکس، برایان (1389) فرهنگ نظریه حقوقی، ترجمه محمد راسخ، چاپ اول، تهران: نشر نی.

بیگی حبیب­آبادی، احمد و داود یعقوبی مهاری (1391) «شرط عدم مسئولیت در اسناد تجاری (برات، سفته، چک)»، پژوهشنامه حقوق خصوصی، سال اول، شماره اول، صص 27-39.

راستین، منصور (1353) حقوق بازرگانی، چاپ سوم، تهران: کتیبه.

راسخ، محمد (1393) حق و مصلحت: مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش، جلد اول، تهران: نشر نی.
راسخ، محمد و سید حمید پورسیدآقایی (1395) «نگاهی انتقادی به شکل­گرایی در حقوق»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره 19، شماره 74، صص 69-84.
جعفری­تبار، حسن (1388) فلسفه تفسیری حقوق، چاپ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار.
جنیدی، لعیا و صادق شریعتی نسب (1392) «وصف تجریدی در حقوق ایران، با تأکید بر رویه قضایی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 43، شماره 1، صص 1-16.
سکوتی نسیمی، رضا (1393) مباحثی تحلیلی از حقوق اسناد تجاری، چاپ اول، تهران: انتشارات مجد.
شهیدی، مهدی (1377) حقوق مدنی: تشکیل قراردادها و تعهدات، جلد اول، چاپ اول، تهران: نشر حقوقدان.
صقری، محمد (1387) حقوق بازرگانی، اسناد، چاپ پنجم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
صقری، محمد (1390) «اعتبار صحت ظاهری در حقوق تجارت (بحثی در حقوق ایران و فرانسه)»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، دوره 8، شماره 53، صص 119-138.

صقری، محمد (1369) «ارزیابی کلی پیش‌نویس ضمیمه اول کنوانسیون برات و سفته بین‌المللی مصوب بیستمین اجلاس آنسیترال وین ـ 14 اوت 1987»، مجله حقوقی بین‌المللی،  دوره 10، شماره 12، صص 137-174.

عبدالملکی، مهدی (1389) «اوصاف اسناد براتی در نظریه­های حقوقی»، مجله حقوقی دادگستری، سال 74، شماره 69، صص 117-155.
قاسمی، محسن (1388) شکل­گرایی در حقوق مدنی، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.

کاتوزیان، ناصر (1393) فلسفه حقوق، جلد سوم، چاپ پنجم، تهران: شرکت سهامی انتشار.

کاتوزیان، ناصر (1388) حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها (انعقاد و اعتبار قرارداد)، جلد 2، چاپ اول (ویرایش جدید)، تهران: شرکت سهامی انتشار.

کاویانی، کوروش (1389) حقوق اسناد تجارتی، چاپ سوم، تهران: انتشارات میزان.
مافی، همایون و راضیه عبدالصمدی (1394) «بررسی تطبیقی وصف تجریدی در اسناد تجاری با اصل استقلال در اعتبارات اسنادی»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، دوره 20، شماره 77، صص 115-145.
محسنی، سعید و سید محمدمهدی قبولی درافشان (1394) «مسئولیت ناشی از صدور سند تجاری به نمایندگی؛ با رویکردی به شرکت‌های تجاری»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 45، شماره 1، صص 127-146.
محسنی، سعید و مهسا رباطی و تهمینه اسفندیاری (1398) «واکاوی اصل انعکاس حقوق و تعهدات برواتی در خود سند تجارتی در فرایند صدور و گردش»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 49، شماره 1، صص 87-105.
مسعودی، بابک (1379) «اصول حاکم بر اسناد تجاری»، مجله کانون وکلا، شماره 171، صص 101-131.

نیک‌فرجام، کمال (1392) «مطالعه تطبیقی نمایندگی در امضای اسناد تجاری (برات، سفته و چک)»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره 18، شماره 62، صص 179-202.

 
ب. انگلیسی
Gennaioli, Nicola and Andrei Shleifer (2008) “Judicial Fact Discretion”, Journal of Legal Studies, Vol. 37, No 1, pp.1-35.

Gilmore, Grante (2007) Security Interests in Personal Property, Fifth Printed, Canada, The Lawbook Exchange.

Gilmore, Grante (1979) “Formalism and the Law of Negotiable Instrument”, Creighton Law Review, Vol.13, No 1, pp.441-461.
Posner, Richard (2011) Economic Analyses of Law, eighteen editions, New York, Aspen Publishers.
Winrib, Ernest (1995) The Idea of Private Law, Harvard University Press, Cambridge