فروش بلیت مازاد بر ظرفیت هواپیما: مطالعه تطبیقی در حقوق آمریکا، فرانسه و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکده ی حقوق دانشگاه دنور

3 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران

چکیده

فروش بلیت مازادبرظرفیت هواپیما رویه ای متداول درصنعت هواپیمایی جهان است و بخشی از مقرره های مندرج درقرارداد حمل هوایی شرکتهای هواپیمایی بزرگ دنیارابه خود اختصاص میدهد.این رویه درحقوق آمریکاباوضع قانون نظاممند شده است.اتحادیه اروپا هم باوضع مجموعه قواعدی که درکشورهای عضو لازم الاجرا است،مقررات کامل و مدونی رادراین زمینه پیش بینی نموده که درکشور فرانسه هم اجرا میشود.در ایران نیز اتخاذ این رویه و روند استفاده از این شرط توسط برخی شرکتهای هواپیمایی آغاز شده و مسلم است که این امر آثاری برحقوق مسافران هوایی دارد.به همین منظور،در این مقاله به مطالعه تطبیقی این پدیده در سه نظام حقوقی آمریکا،فرانسه و ایران می پردازیم تا بدین وسیله ابهامات موجود پیرامون جنبه حقوقی این موضوع را تبیین نماییم.نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که از منظر حقوقی،فروش بلیت مازاد بر ظرفیت هواپیما،نقض قرارداد حمل و موجد مسئولیت متصدی حمل و نقل در برابر مسافر است. شرطی هم که در مقام تجویز فروش بلیت مازاد بر ظرفیت هواپیما در قرارداد درج می‌شود،یکی از مصادیق شرط تضمین است.این شرط تا آنجا که ناظر به برقراری حدی از مسئولیت برای متصدی حمل و نقل هوایی است،صحیح و تا آنجا که مسافر را از دریافت خسارات اضافی محروم می‌سازد،نوعی شرط عدم مسئولیت ناظربه تقصیر عمدی یا درحکم آن و درنتیجه بی‌اعتبار است.بنابراین،مسافر میتواند با اثبات ضررهای مازادبرمیزان مقرر در شرط، جبران خسارات واردبه خودرادرخواست نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Denied Boarding and Overbooked Flights: A Comparative Study of Contracts of Carriage by Air

نویسندگان [English]

  • Mohsen Izanloo 1
  • Zahra Takhshid 2
  • Abolfazl Shahin 3
1 Associated Professor of the Department of Islamic and Private Law, University of Tehran
2 Assistant Professor of Law at University of Denver Sturm College of Law
3 Ph.D. Student of Private Law, University of Tehran
چکیده [English]

Overbooking flights are a common practice of the airline industry. This business practice aims at ensuring that airplanes fly at their full capacity. However, due to boilerplate contracts that bury the relevant clause, most passengers are shocked when they are denied boarding due to the lack of passenger capacity. This article looks at the legal aspects of overbooking in three jurisdictions: Iran, France, and the U.S. It studies the legal basis of overbooking in each jurisdiction and analyzes the remedies each system offers passengers. While the policy of ensuring a functioning airline industry requires the practice of overbooking, states can provide a higher degree of legal protection for passengers. This article suggests that Iran's legal system must improve its current requirement for airlines' contracts of carriage. Providing a comprehensive guideline on the passengers' rights in case of overbooking must become mandatory for airlines. It should also require airlines to be transparent about all of their policies and ensure that the overbooking clause in the contract of carriage is as conspicuous as possible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contract of carriage
  • Denied boarding
  • Gross negligence
  • Limitation of liability
  • Passenger' rights
  • Willful misconduct

مراجع

  1. الف. فارسی

    الهویی نظری، مهدی (1391) «مطالعه تطبیقی نهاد تعهدات تخییری»، مجله حقوقی دادگستری، دوره ۷۶، شماره 79، صص 239 – 263.

    ایزانلو، محسن (1393) شروط محدودکننده و ساقط‌کننده‌ مسئولیت در قراردادها، تهران: شرکت سهامی انتشار.

    ایزانلو، محسن و حسن مکرمی (1395) «شرط وجه عدم التزام به قرارداد»، فصلنامه قضاوت، دوره ۱۶، شماره 77، صص 59 - 74.

    جباری، منصور (1391) «بررسی تطبیقی مسئولیت متصدیان حمل‌ونقل هوایی برای عدم اجرا یا عدم اجرای به موقع قرارداد حمل‌ونقل»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال اول، شماره 2، صص 29 – 62.

    جباری قره‌باغ، منصور (1394) حقوق حمل‌ونقل بین‌الملل هوایی، تهران: نشر میزان.

    ساعت­چی، علی و سروش سیدیان هاشمی (1394). «مسئولیت مدنی متصدی حمل هوایی در وضعیت تأخیر»، مجله حقوقی دادگستری، سال هفتاد و نهم، شماره نود ویکم، صص 57- 84.

    صادقی مقدم، محمدحسن و مجتبی اشراقی آرانی (1392) «تحلیل انتقادی قانون تعیین حدود مسئولیت شرکت‌های هواپیمایی ایرانی مصوب 11/5/1391»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره ۱۸، شماره 61، صص 57 – 78.

    کاتوزیان، ناصر (1393) نظریه­ عمومی تعهدات، تهران: نشر میزان.

    کاتوزیان، ناصر (1395) قواعد عمومی قراردادها، ج 4، تهران: شرکت سهامی انتشار.

     

    آراء

    دادنامه­ شماره 9209972161900564 مورخ 29/05/1392 صادره از شعبه 87 دادگاه عمومی حقوقی تهران.

     

     

    ب. انگلیسی

    Anolik, Alexander (2013) "The Obligations of Airlines and the Rights of Passengers", GPsolo, Vol. 30, No. 3, pp 10-14.

    Cheng, Chia-Jui (2018) Studies in International Air Law: Selected Works of Bin Cheng, Boston: Brill Nijhoff.

    Goldhirsch, Lawrence (2000) The Warsaw Convention Annotated: A Legal Handbook, Kluwer Academic Publishers, Hague.

    McLaughlin, Joyce (1989) "Overbooking and Denied Boarding: Legal Response in the Last Decade", 54 J. Air L. & Com, pp. 1135 – 1186.

    1. Perillo, Joseph (2014) Contracts, 2nd Ed. West Academic Publishing.

    Stephen Dempsey, Paul & Savante O. Johansson (2010) Montrealv.Brussels: The Conflict of Lawson the Issue of Delay in InternationalAir Carriage, Netherlands: Kluwer Law International BV.

    1. Tang, Rachel (2016) "Airline Passenger Rights: The Federal Role in Aviation Consumer Protection", Congressional Research Service, pp. 1 – 12.

     

    ج. فرانسوی

    Correia, Vincent (2017) "Fasc. 930: TRANSPORT AÉRIEN. - Protection des droits des passagers", JurisClasseur, pp. 1–50.

    FlourJacques, et Jean-Luc Aubert (2001) Les obligations, 3. Le rapport d'obligation, 2e Ed. Paris: Arand Colin.

    Lachièze, Christophe (2010) "Fasc. 2250: CONTRAT DE VOYAGES. - Contrats et Responsabilité", JuristClasseur, pp. 1 – 40.

    Lapoyade Deschamps, Christian (1998) "La réparation du préjudice économique pur en droit français", Revue internationale de droit comparé, Vol. 50, N° 2, pp. 367 – 381.

    Letacq, Frédéric (2016) "Fasc. 925: TRANSPORT AÉRIEN. - Titres de transport. - Responsabilité. - Actions en reparation", JurisClasseur, pp. 1 - 57.

    Mazeaud, Henry etLéonMazeaud et JeanMazeaud (1998) Leçons de droit civil, T. 2e, Paris:Éditions Montchrestien.

    Raymond, Gay (2001) "Responsabilité Civile de L'agence de Voyage en Cas de «Surbooking»", Contrats Concurrence Consommation, N° 5, comm.77, pp. 1 – 3.

    Veaux, Daniel (2005) "Fasc. 3340: CONTRAT DE RÉSERVATION", JurisClasseur, Date du fascicule: 15 Juin 2004Date de la dernière mise à jour: 15 Mai 2005, pp. 1 – 38.

     

     

    Cases[1]

    French Court Cases

    Cour d'appel de Poitiers, du 17 Janvier 2001, 00/617.

    Cour d'appel de Versailles, du 10 Novembre 2000, 1999-202.

    Cour de Cassation, Chambre civile 1, du 14 mars 1995, 93-10.370, Inédit.

    Cour de cassation, Chambre civile 1, 15 novembre 2010, 09-69.004, Inédit.

    Cour de cassation, Chambre civile 1, 24 Septembre 2009, 08-18.177, Inédit

     

    U.S. Court Cases

    Goranson v. Trans World, 121 Misc. 2d 68 - NY: City Court (1983)

    King v. American Airlines, Inc., 146 F. Supp. 2d 159 - Dist. Court, ND New York (2001).

    Nader v. Allegheny Airlines, Inc., 426 U.S. 290(1976).

    Oparaji v. Virgin Atl. Airways, Ltd., 2006 WL 2708034, - E.D.N.Y., (2006).

    Rousseff v. W. Airlines, Inc., 409 F. Supp. 1262 - C.D. Cal. (1976).

    Stone v. Continental Airlines, 10 Misc. 3d 811 - NY: City Court, Civil Court (2005).

     

    [1]. آرای صادره از دادگاه‌های فرانسه از طریق تارنمای www.legifrance.gouv.fr و آرای صادره از دادگاه‌های امریکا از طریق آدرس https://scholar.google.com قابل دسترسی هستند.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار