تعهد بیمه‌گذار مبنی بر مطلع ساختن بیمه‌گر در فرض افزایش ریسک: مطالعه تطبیقی حقوق بیمه ایران، چین و اصول قراردادهای بیمه اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 حقوق تجارت بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

مدیریت ریسک در قرارداد بیمه بنا به ماهیت مستمر و معوض چنین قراردادی بسیار حائز اهمیت است؛ تا جایی که نظام‌های حقوق بیمه، نهادهایی جهت مدیریت ریسک بیمه‌ای بنیان نهاده‌اند. دو نهاد وارانتی در نظام حقوقی کامن‌لا و افزایش یا تغییر ریسک در نظام حقوقی نوشته، نهادهایی هستند که به‌منظور کنترل ریسک بیمه‌ای در اختیار بیمه‌گر گذارده شده‌اند. لکن تمتع از چنین نهادهایی مستلزم تعهد تبعی بیمه‌گذار به اطلاع‌رسانی افزایش ریسک است؛ اما سؤالی که به ذهن متبادر می‌شود این است که شرایط ایجاد و ضمانت اجرای نقض چنین تعهدی چیست؟ در همین رابطه تعهد بیمه‌گذار باید به‌گونه‌ای تعیین شود که متضمن تحمیل تکلیف مالایطاق بر عهده او نباشد و ضمناً ضمانت اجرای نقض چنین تعهدی بر مبنای درجه تقصیر بیمه‌گذار و اعمال صحیح رابطه سببیت بنیان شود. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و در راستای تبیین اهمیت وجود تعهد به اطلاع‌رسانی بر عهده بیمه‌گذار، شرایط تحقق آن و ضمانت اجراهای نقض چنین تعهدی، به دنبال ارائه الگوی ضمانت اجرایی مناسب جهت اصلاح ایرادها و رفع نواقص قانون بیمه ایران و آیین‌نامه‌های شورای عالی بیمه در این خصوص است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Insured's Post-Contract Duty of Notification of Increase of Risk: Comparative study in Iranian, Chinese insurance law and principles of European insurance contracts

نویسندگان [English]

  • Mansour Amini 1
  • Mohammadreza Hazeghi Aghdam 2
1 Private law department, law faculty, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 International commercial law, law faculty, Shahid Beheshti university, Tehran, Iran
چکیده [English]

Risk management in insurance contract is very important due to the continuous and onerous nature of such a contract. Considering the importance of risk management in insurance contracts; insurance law systems have established institutions for managing such a risk. Warranties in common law and the alteration or increase of risk in the civil law countries are the institutions which assist the insurer to control risk increase. However, benefiting from such right requires the insured’s subordinate duty to inform the insurer about the increased risk. The question that come to mind in this regard is: what are the conditions of establishment and the sanction for breaching this duty? In this respect, the insurer's obligation must be determined in a way that it does not entail the imposition of the burdensome obligation on him and meanwhile, it must be determined by considering the degree of insured’s fault and proper application of causal connection.
By using descriptive-analytical method in line with explaining insured’s duty to notify, realization conditions of this duty, and sanctions of breaching such a duty; this article is seeking to provide a proper sanction template in order to modify the bugs and eliminate deficiencies in the Iranian insurance act and regulations of Supreme Insurance Council.

کلیدواژه‌ها [English]

  • increase of risk
  • duty to notify
  • realization conditions
  • sanctions
  • philosophy of duty
الف. فارسی
بابایی ایرج (1382) حقوق بیمه، تهران: سمت.
باریکلو، علیرضا؛ خزایی سید علی (1390) «اصل حسن نیت و پیامدهای آن در دوره‌ی پیش‌قراردادی؛ با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلیس و فرانسه»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 75، شماره 76، صص 53-87.
خروشی، عبدالعظیم و همکاران (1398) ««معرفی منصفانه» جایگزین «تعهد به افشا» در بیمه‌های تجاری»، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشنامه بیمه، دوره 34، شماره 2، صص 105-88.
حاذقی اقدم، محمدرضا (1397) «وارانتی‌ها در بیمه دریایی در نظام حقوقی رومی-ژرمنی»، پایان نامه، دانشگاه شهید بهشتی.
صادقی مقدم حسن؛ شکوهی زاده رضا (1392) حقوق بیمه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
نعیمی عمران؛ صداقت محمدمهدی (1391) حقوق بیمه، تهران: انتشارات جنگل.
 
- قوانین، آیین‌نامه‌ها و فرم‌های پیشنهاد بیمه
بیمه آسیا، فرم پرسشنامه و پیشنهاد بیمه تمام خطر پیمانکاران
بیمه پارسیان، پیشنهاد بیمه باربری (وارداتی، صادراتی و ترانزیت)
بیمه دانا، پیشنهاد بیمه‌نامه باربری بین‌المللی (صادراتی-وارداتی)
بیمه کارآفرین، پرسشنامه و پیشنهاد بیمه ماشین آلات پیمانکاران
شورای عالی بیمه، آیین‌نامه شماره 21 شرایط عمومی بیمه‌نامه آتش‌سوزی، صاعقه، انفجار، 27/08/1366
شورای عالی بیمه، آیین‌نامه شماره 34 شرایط عمومی بیمه‌نامه اعتبار صادرات کالا و حداقل نرخ حق بیمه آن، مصوب 01/ 03/1374
شورای عالی بیمه، آیین‌نامه شماره 53 شرایط عمومی بیمه بدنه وسایل نقلیه زمینی، 9/12/1384
قانون بیمه، مصوب 07/02/1316
 
ب. انگلیسی
Wang, Baoshi (2009) The Property Insurance Law – legal Interpretation and Cases analysis, China, Intellectual Property Press.
Clarke, Malcolm, Soyer, Baris (2017) The Insurance Act 2015 A New Regime for Commercial and Marine Insurance Law, London: Routledge.
Liu, Jianxun (2007) The Insurance Law: Cases and Analysis, China: Law Press.
Jing, Zhen (2013) “The Insured's Post-Contract Duty of Notification of Increase of Risk: A Comparative Perspective”, Journal of Business Law, Vol. 8, No.21, pp 1-21.
Jing, Zhen (2014) “Warranties and Doctrine of Alteration of Risk During the Insurance Period: A critical Evaluation of the UK Law Commissions’ proposals for reform of the law of warranties”, Insurance Law Journal, Vol. 25, No. 2, pp 183-209.
Jing, Zhen (2006) “Insurd’s Duty of Disclosure and Test of Materiality in Marine and Non-Marine Insurance Law in China”, Journal of Business Law, 2006, 10, pp 671-704.
 Clarke, Malcolm (2003) "An Interim Discussion Paper on Alteration of Risk", CMI Yearbook, Antwerp, CMI, pp 500-521.
McGee, Andrew (2011) The Modern Law of Insurance, UK, LexisNexis.
Merkin, Robert (2010) Colinvaux’s Law of Insurance, London, Sweet & Maxwell.
Smith, Marcus (2009) "The Effect of Subsequent Increases of Risk on Contracts of Insurance", Lloyd's Maritime and Commercial Law Quarterly, 35, 3, 366-388.
Shuo, Song (2012) "Determination on Material Increase of Risk of the Subject Matter of Insurance", Civilaw, 13, 5, pp18-32.
Soyer, Baris (2003) "Continuing Duty of Utmost Good Faith in Insurance Contracts", Lloyd's Maritime and Commercial Law Quarterly, Vol. 29, No. 1, pp 30-48.
 
Cases
Ansari v India Assurance Ltd (2009) Lloyd’s Rep. I.R. 562 CA (Civ Div). visited 15/4/ 2017, available at https://www.i-law.com/ilaw doc/view.htm?id=169089
Baxendale v Harvey (1859) 4 Hurl. & N. 445. Visited 20/5/2018, available at https://www.irwinlaw.com/cold/hadley_v_baxendale
Hadenfayre v British National Insurance Society Ltd, (1984) 2 Lloyd’s Rep 393 visited 10/4/2016, available at https://www.i-law.com/ilaw/doc/view.htm?id=148769.
 
Kausar V Eagle Star Insurance Co Ltd (2000) 1 LIoyd’s Rep IR 154 (CA). visited 8/2/2017, available at https://www.i-law.com/ilaw /doc/view.htm?id=152228
Manifest Shipping Co Ltd v Uni Polaris Shipping Co Ltd (The Star Sea) [2001] 2 W.L.R. 170 HL. Visited 10/ 05/ 2018, available at https://www.i-law.com/ilaw/doc/view.htm?id=152714
Mr Li Xian v PICC property Insurance Company Dong Guan Branch, Dong Guan People’s court (trial court), (2006), civil cases report No. 1874. Visited 19/ 5/ 2017, available at https://www.cpic.com .cn/cpic/upload/Attach/dzzgj/63329769.
Pim v Reid (1843) 6 Man. & G. 1. Visited 28/6/2018, available at https://www.scribd.com/document/121753308/Insurance-Law-Increase-in-risk
Plastic Product Manufacturer Co. v Insurance Co. find the case on Xie Xian, A Hundred Insurance Cases (Law Press 2012)
Shaw v Robberds (1837) 6 A. & E. 75. Visited 11/8/2019, available at https://southwales.rl.talis.com/items/DBF2DB8C-86BF-2884-E238-7C1B5B273ACC
 
Legislations
Norwegian Marine Insurance Plan 1996 (2010 version). Available at: http://www.nordicplan.org/Documents/Archive/Plan2010/Norwegian
Insurance Law of the People's Republic of China 2002. Available at: http://www.oit.org/dyn/natlex/docs/ELECTRONIC/85811/96281/F307694451/CHN85811.pdf
Insurance Law of the People's Republic of China 2009. Available at: http://www.onehome.cn/en/template/download/1.pdf
Belgium Law 1874. Available at:  http://www.mondaq.com/x/332988 /Insurance/The+Belgian+Law
PEICL. Available at: https://www.uibk.ac.at/zivilrecht/forschung /evip/restatement/sprachfassungen/peicl-en.pdf
Consumer Insurance (Disclosure and Representations) Act 2012. Available at: http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2012/6/ contents/enacted
ج. فرانسه
Changy, Muriel: Perdrix, Luis (2009) Droit des assurances, Paris, L.G.D.J.