مبانی جرم‌انگاری حمایتی در قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل 44 قانون اساسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، گروه حقوق، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

چکیده

با تصویب فصل نهم قانون اجرای سیاست‌های کلّی اصل 44 قانون اساسی، به نظر می‌رسد که قانون‌گذار با به‌کارگیری ابزار جرم‌انگاری و متأثر از اصول دوگانه «آسیب» و «اخلاق‌گرایی قانونی»، بیش از پیش درصدد پشتیبانی از کنشگران بازار و حمایت از ارزش‌ها و هنجارهای نوین برآمده است. پژوهش پیش روی با هدف ریشه‌یابی و تحلیل مبانی جرم‌انگاری‌های صورت‌پذیرفته در قانون فوق و به شیوه توصیفی - تحلیلی انجام شده و در پی پاسخ به این پرسش است که مبانی مورد حمایت قانون‌گذار در جرم‌انگاری اَعمال و رویه‌های مخل رقابت در قانون مزبور چیست؟ نتایج حاکی از آن است که این جرم‌انگاری حمایتی، بر مبانی متفاوتی همچون تضمین دادرسی منصفانه، حمایت از اعتبار تجاری و حرفه‌ای اشخاص و پشتیبانی از حریم اطلاعاتی آنها شکل گرفته است. با وجود اهتمام اولیه قانون‌گذار در انجام رسالت حمایتی موردنظر، این رسالت به‌گونه‌ای مبهم انجام پذیرفته که علاوه بر تداخل و هم‌پوشانی با سایر عناوین مجرمانه مشابه، قابلیت نقض غرض قانون‌گذار و تحدید حقوق اشخاص را نیز دارا است. افزون بر این، در عرصه فعالیت‌های اقتصادی، صرف به‌کارگیری ابزار کیفری با فرض لزوم، کافی نبوده و به‌تنهایی توان غلبه بر معضلات ساختاری چون فقدان شفافیت عملکرد در بخشهای مختلف اقتصادی کشور را نخواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Foundations of Supportive Criminality In The Law on the Implementation of General Principles of Article 44 of the Constitution

نویسندگان [English]

  • Nasrin Mahraa 1
  • kamran mahmoudiyan 2
  • Omid Ebrahimi 3
1 Associate Professor, Department of Criminal Law and Criminology, Faculty of Law, Shahid Beheshti University
2 Phd Student in Criminal Law and Criminology, Department of Law, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Phd student in Criminal Law and Criminology, Department of Law, Najaf Abad Branch, Islamic Azad University, Najaf Abad, Iran.
چکیده [English]

with the adoption of Chapter 9 of the law on the implementation of general principles of principle 44 of the constitution, it seems the legislature has increasingly sought to support market participants and support new values and norms by using the tools of criminalization and influenced by dual principles of “loss" and "legal morality". the present study was conducted with the aim of analyzing the bases of criminologies carried out in the above law in a descriptive-analytical manner and it seeks to answer the question, what are the principles supported by the legislator in criminalizing acts and procedures that are harmful to competition in the law? the results indicate this protectional criminalization is based on various principles such as guaranteeing fair trial, protecting the commercial and professional reputation of persons and protecting their informational privacy. despite the legislator's primary effort in carrying out the supportive duty, this mission has been carried out in a vague and imperfect manner that, in addition to interfering with other similar criminal offenses, has the potential to violate the legislature and restrict the rights of individuals. in addition, in economic activities, the mere use of criminal means, if necessary, was not sufficient and will not be able to overcome structural problems such as lack of operational transparency in various economic sectors of the country singly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Disruptional Competition
  • Protectional Criminalization
  • Competition Law
  • Article-44 Law
  • The basis of criminalization

مراجع

الف. فارسی
آقالر، شهرام و خسروشاهی، قدرت اله (1397) «تأثیر آموزه‌های بزه‌دیده‌شناسی حمایتی بر تحولات آیین دادرسی کیفری با نگرشی بر اسناد بین‌المللی»، فصلنامه دانش انتظامی اصفهان، شماره 17، صص 62-46.
ابراهیمی، شهرام و صادق نژاد نائینی، مجید (1392) «تحلیل جرم‌شناختی جرائم اقتصادی»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال 2، شماره 5، صص 174-147.
ابوالحسنی، سلامه و آسیابان طاهری، محمدحسین (1392) «بررسی مسؤولیت کیفری شاهد با رویکردی بین‌المللی؛ مطالعه موردی حقوق ایران، فرانسه و آمریکا»، فصلنامه علمی مطالعات بین‌المللی پلیس، دوره 4، شماره 15، صص 122-107.
ارسطا طالیس (ارسطو) (1377) اخلاق نیکوماخوس، ترجمه حسن لطفی، تهران: انتشارات طرح نو.
السان، مصطفی (1387) «جرائم علیه اسرار تجاری»، فصلنامه حقوق، دوره 38، شماره 4، صص 23-1.
انصاری، باقر (1386) «مفهوم، مبانی و لوازم آزادی اطلاعات»، فصلنامه نامه مفید، سال 17، شماره 61، صص 158-137.
بادینی، حسن (1391) «بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی ناشی از رقابت نامشروع تجاری»، فصلنامه حقوق، دوره 42، شماره 4، صص 78-59.
باقری، محمود و بابایی، زهرا (1390) «حمایت از علائم تجاری در برابر رقابت غیرمنصفانه»، مجله حقوق خصوصی، دوره 8، شماره 2، صص 102-85.
باقری، محمود و سیدی، جواد (1387) «همگرایی و رقابت در بازارهای بورس: تعارض حقوق رقابت و حقوق بازار بورس»، فصلنامه حقوق، دوره 38، شماره 3، صص 83-57.
باقری، محمود و فلاح‌زاده، علی محمد (1388) «مبانی حقوق عمومی حقوق رقابت (با نگاهی به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران)» فصلنامه حقوق، دوره 39، شماره 3، صص 81-63.
جاویدنیا، جواد (1386) «نقد و بررسی جرم‌های مندرج در قانون تجارت الکترونیکی»، مجله حقوقی دادگستری، دوره 71، شماره 59، صص 178-126.
حاجی، زهرا (1393) «بررسی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات و آثار آن در نظام حقوقی مطبوعات»، فصلنامه علوم خبری، سال 2، شماره 9، صص 173-141.
حسینی، سید شمس‌الدین و شفیعی، افسانه (1386) اثر قانون رقابت بر تسهیل رقابت، رقابت‌مندی و استاندارد زندگی، فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، شماره 45، صص 281-245.
حکیمی، ندا (1388) ماهیت قراردادهای عدم افشای اسرار تجاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد حقوق مالکیت فکری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
خالقی، ابوالفتح و رشنوادی، حجت الله (1390) «بررسی حقوق کیفری رقابت از منظر قانون اجرای سیاست‌های کلّی اصل 44 قانون اساسی»، فصلنامه پژوهش حقوقی دانشگاه قم، سال 3، شماره 3، صص 60-23.
دلماس مارتی، میری (1395) نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: نشر میزان.
راسخ، محمد (1393) حق و مصلحت: مقالاتی در فلسفه حقوق، فلسفه حق و فلسفه ارزش، تهران: نشر نی.
رحمدل، منصور (1387) «بررسی تحلیلی بزه اعمال نفوذ توسط مأمورین دولت و رابطه آن با فساد مالی کارمندان»، فصلنامه مطالعات پیشگیری از جرم، سال 3، شماره 7، صص 57-33.
شمس، عبدالله (1384) آیین دادرسی مدنی، جلد سوم، چاپ نهم، تهران: انتشارات دراک.
شیخ‌الاسلامی، عباس و ابراهیمی، امید (1398) «ارزیابی حقوقی ساختار سازمانی و کارکردهای شورای رقابت»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 49، شماره 3، صص 715-695.
صادقی مقدم، محمدحسن و غفاری فارسانی، بهنام (1390) «روح حقوق رقابت»، مجله حقوقی دادگستری، سال 75، شماره 73، صص 146-113.
طبیبیان، محمد (1371) «رانت اقتصادی به عنوان یک مانع اقتصادی»، مجله برنامه و توسعه، دوره 2، شماره 4، صص 40-1.
عامری، آرزو (1398) «حمایت کیفری از نظام اقتصادی نوین»، فصلنامه مطالعات نوین بانکی، دوره 2، شماره 2، صص 158-129.
کاتوزیان، ناصر (1395) مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کوشا، جعفر (1391) «اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال 1، شماره 1، صص 180-159.
گسن، رمون (1392) جرم‌شناسی بزهکاری اقتصادی، ترجمه شهرام ابراهیمی، تهران: انتشارات میزان.
غمامی، سید محمدمهدی و اسماعیلی، محسن (1389) «مطالعه تطبیقی نظام حقوقی رقابت در ایران و فرانسه»، فصلنامه پژوهشنامه حقوق اسلامی، سال 11، شماره 2، صص 188-153.
محمودی جانکی، فیروز و روستایی، مهرانگیز (1392) «توجیه مداخله کیفری؛ اصول و ضرورت‌ها»، فصلنامه پژوهش حقوق کیفری، سال 2، شماره 3، صص 66-35.
همراهی، راضیه و حسن‌پور، جمیل و صدیق، میر ابراهیم (1396) «بررسی تطبیقی جرائم علیه عدالت قضایی در پنج کشور آمریکا، آلمان، آلبانی، ایران و فرانسه»، فصلنامه علمی - پژوهشی علوم اجتماعی، دوره 11، ویژه‌نامه پیشگیری از جرم و حقوق، صص 484-461.
 
ب. انگلیسی
Baldwin, Robert & Cave, Martin & Lodge, Martin (2012) Understanding Regulation: Theory, Strategy, And Practice. Oxford: Oxford University Press.
Bix, Brian (2010) “Natural Law Theory”, in Patterson, Dennis M. (ed) A Companion to Philosophy of Law and Legal Theory, Oxford: Blackwell Publishers.
Brooks, Thom (2012) Punishment, New York: Routledg.
Devlin, Patrik )1965( The Enforcement of Morals, Oxford: Oxford University Press.
Duff, Robin Antony (1998) Crime and Punishment, In Routledge Encyclopedia of Philisophy, London: Routledge.
Duff, Robin Antony (2001) “Harm and Wrong”, in Buffalo Criminal Law Review, 5 (1): 13-45, DOI: 10.1525/ nclr.5.1.13
Duff, Robin Antony (2002) Theories of Criminal Law, First Published Mon Oct 14, Substantive revision Mon Apr 14, available at: http:// Plato.stsnford.edu/entries/ criminal law.
Dworkin, Gerald )2010( Paternalism, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Available at: https: //plato.stanford.edu/entries/ paternalism/.
Evans, Lewis & Quigley, Neil (2002) The Interaction between Contract and Competition Law, 20 th, Pacific Trade and Development Conference: Competition in the New Millennium, Available At: www.iscr.org.nz/f196,4091/4091_Contract-Competition-140704.pdf.
Feinberg, Joel (1984) The Moral Limits of the Criminal Law: Harm to Others, Volume One, New York: Oxford University Press.
Feinberg, Joel (1986) The Moral Limits of Criminal Law: Harm to Self, New York: Oxford University Press.
Fletcher, George (2000) Rethinking Criminal Law, New York: Oxford University Press.
Garner, Bryan A. (2004) Blacks Law Dictionary, 8 Ed, Thomson West.
Hamish, Stewart (2001) “Harms, Wrongs and Set-Backs in Feinberg's Moral Limits of the Criminal Law”, Buffalo Criminal Law Review, Vol. 5 No. 1, pp. 47-67, doi: 10.1525/nclr.2001.5.1.47.
Komninos, Assimakis P. (2008) EC Private Antitrust Enforcement: Decentralised Application of EC Competition Law by National Courts, Portland: Hart Publishing.
Lippman, Matthew (2009) Contemporary Criminal Law: Concepts, Cases, and Controversies, SAGE Puplications, Second Edition.
Mark, Furse (2008) Commpetition Law of the EU and UK, 6Ed, Oxford: Oxford University Press.
Marty, Taylor (2005) International Competition Law, London, Cambridge.
Mill, John Stuart (2009) On Liberty, London: Floating Press.
Moore, Michael, S. (2010) Placing Blame: A Theory of Criminal Law, Oxford: Oxford University Press.
Posner, Richard A. (1985) “An Economic Theory of the Criminal Law”, Columbia Law Review, Vol 85, No 6, pp. 1193-1231.
Simon J. Evenett (2005) What is the Relationship between Competition Law and Policy and Economic Development?, University of Oxford.
Stanton, John (2006) “The Limits of Law”, in: Stanford Encyclopedia of Philosophy, Available at: https://plato.stanford.edu/entries/law-limits/.
Simester, AP & Von Hirsch, Andreas (2011) Crimes, Harms and Wrongs: On the Principles of Criminalisatio, Oxford: Hart Publishing.
Warburton, Nigel (2001) Freedom, An Introduction with Readings, London: Routledge.
مطالعات حقوقی
دوره 13، شماره 1 - شماره پیاپی 39
فروردین 1400
صفحه 231-258

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار