تحول رویکرد دیوان دادگستری اروپایی در خصوص حل‌ تزاحم میان اصول اقتصادی و حقوق بشر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه، تهران

2 استادیار دانشگاه پیام نور مرکز گرمسار، سمنان

3 دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

با تصویب معاهده لیسبون در سال 2007 میلادی، حقوق بشر به‌عنوان بخشی از حقوق اساسی اتحادیه اروپا شناخته شد. از این‌رو تمامی ارکان اتحادیه ازجمله دیوان دادگستری اروپایی، حقوق بشر را در جایگاهی رفیع قرار داد‌ند. بر اساس معاهده مؤسس، دیوان به‌عنوان رکن قضایی اتحادیه، وظیفه حراست از حقوق اساسی این سازمان را بر عهده دارد. با توجه به پیشینه، اهداف و بنیان‌های اتحادیه، این سازمان با غلبه موضوعات اقتصادی آغاز به‌ فعالیت کرد و حقوق اساسی آن نیز بر اساس همین ماهیت اقتصاد- محور شکل گرفت. در طول دو دهه اخیر، پرونده‌هایی در دیوان مطرح شده است که در آن‌ها حقوق بشر با اصول اقتصادی اتحادیه دچار تزاحم بود. در این پرونده‌ها از یک‌سو دیوان مکلف به حفظ چارچوب حقوق اساسی اقتصاد- محور اتحادیه بود و از سوی دیگر، خود را متعهد به آرمان دفاع از حقوق بشر می‌یافت. از این‌رو دیوان ناچار به برگزیدن یکی از این دو بود. سؤال اصلی که این مقاله سعی در ارائه پاسخ به آن دارد این است که دیوان در حل تزاحم میان این دو، چه رویکردی را اتخاذ کرده است؟ از این‌رو هدف اصلی این نوشتار، تبیین روند ورود دیوان به پرونده‌های حقوق بشری و رویکرد آن در حل تزاحم یادشده است. دیوان در این پرونده‌ها با استناد به اصل تناسب، حقوق بشر را به‌صورت استثنایی موقت بر اصول اقتصادی اتحادیه شناسایی کرده است. دیوان با این‌ شیوه، ضمن حفظ چارچوب حقوق اساسی اتحادیه و تفوق اصول اقتصادی، دفاع از حقوق بشر را به ‌بهترین نحو میسر ساخته است. رویکرد دیوان دارای دو نتیجه اساسی است؛ نخست آنکه دیوان حقوق بشر را به‌صورت مطلق مورد پذیرش قرار نداده و چارچوب اصل تناسب و ضرورت را مجرای این استثنا دانسته است؛ دوم آنکه دیوان اصول اقتصادی را در این موارد نفی نمی‌کند بلکه صرفاً در حدی که کلیت آن‌ها به خطر نیفتد به‌صورت موردی و بعضاً موقت، مؤخر بر حقوق بشر قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development in the Procedure of the Court of Justice of European Union: From Protecting Economic Foundations to Protecting Human Rights

نویسندگان [English]

  • Reza Mousazadeh 1
  • Massoud Alizadeh 2
  • Mohammad Saleh Taskhiri 3
1 Professor, the School of International Relations (SIR), Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Law, Garmsar PNU University, Tehran, Iran
3 PHd in International Law of Payame Noor University
چکیده [English]

Following the ratification of the Lisbon Treaty, European Human Right Charter was recognized as part of the Union's primary law. As a result, all the bodies of the Union, including Court of Justice of European Union, placed human rights at an elevated position. According to the treaty constitution of the union, CJEU as the judicial pillar of the union has the duty to protect the constitutional law of the organization, and the CJEU itself in many of its cases stipulates on this matter. Taking the background, objectives and foundations of the union into consideration, this organization started its activities with the domination of economic issues, and thus its basic rights were formed on the basis of the very economic-oriented nature.
Over the past two decades, cases have been brought before CJEU wherein human rights conflicted with the economic principles of the union. On the one hand, in these cases, the Court was obliged to maintain the framework of the economic-centered constitutional law of the Union, and, on the other hand, the Court found itself committed to its aspiration of defending human rights. For that reason, the Court had to choose one of these two. Describing the process of entering the Court into human rights cases, the present study also investigates the cases of the mentioned conflict.

کلیدواژه‌ها [English]

  • European Union
  • Human Rights
  • General Principles of European Union Rights
  • Proportionality Principle
  • Common Legal Tradition
  • Conflict
  • Economic principles

مراجع

تسخیری، محمدصالح، موسی‌زاده، رضا و علیزاده، مسعود (1397) «مطالعۀ تطبیقی خاص‌‌گرایی‌های حقوقی در قبال حقوق بین‌الملل: معافیت‌گرایی امریکایی در برابر کثرت‌گرایی اتحادیۀ اروپایی»، فصلنامه علمی و پژوهشی مطالعات حقوق عمومی (دانشگاه تهران)، دورۀ 48، شمارۀ 1، بهار، صص 179-159.
تقوی، سید محمدعلی (1392) «رژیم حقوق بشر در اتحادیۀ اروپایی؛ عدم شمولیت و یکپارچگی»، پژوهشنامۀ ایرانی سیاست بین‌الملل، سال دوم، شماره 1، پاییز و زمستان، صص 24-45.
حسینی نژاد، حسینقلی (1376) «نگاهی به دادگاه اروپایی حقوق بشر»، مجله حقوقی بین‌المللی، دوره 16، شماره 22، بهار و تابستان، صص 143-152.
 
ب. عربی
سبحانی، جعفر (1424) ارشاد العقول الی مباحث الاصول، تقریر محمدحسین حاج عاملی، چ 1، قم: موسسه امام صادق علیه‌السلام، 1424 ق، ج 2.
 نائینی، محمدحسین (1352) اجود التقریرات، تقریر سیدابوالقاسم موسوی خویی، چ 1، قم: مطبعه العرفان، 1352، ج 2.
 
ج. انگلیسی
Blanke, Hermann-Josef (2011) “The Economic Constitution of The European Union” in Blanke, Hermann-Josef and  Mangiameli, Stelio (2011) The European Union after Lisbon: Constitutional Basis, Economic Order and External Action, Springer.
Boehm, Franziska & Cole, Mark (2014) Data Retention after the Judgement of the Court of Justice of the European Union. Greens/EFA Group in the European Parliament, 107 pages.
Danwitz, Thomas von (2014) "The Rule of Law in the Recent Jurisprudence of the ECJ". Fordham International Law Journal, 37, pp.1311-1348.
De B´urca, Gr´ainne. (2009) "The European Court of Justice and the International Legal Order after Kadi". Retrieved 6 20, 2107, From Judicial Studies Degree Program and Judicial Studies Doctoral Program at the University of Nevada, Reno: http://www.judicialstudies.unr.edu/JS_Summer09/JSP_Week_1/DeBurca%20ECJ-Kadi.pdf
Douglas-Scott, Sionaidh (2011) "The European Union and Human Rights after the Treaty of Lisbon". Human Rights Law Review, 11 (4), pp. 645-682.
Ferraro, Francesca & Carmona, Jesús (2015) Fundamental Rights in the European Union the Role of the Charter after the Lisbon Treaty (In-Depth Analysis). European Parliamentary Research Service, 26 pages.
Gilbert, Mark (2017) European integration, Rowman & Littlefield Publishers.‏
Greer, Steven, Janneke Gerards, and Rose Slowe (2018) Human rights in the Council of Europe and the European Union: achievements, trends and challenges. Vol. 29. Cambridge University Press‏
Hofmann, Herwig  (2014) "General Principles of EU Law and EU Administrative Law", In Barnard, Catherine &  Peers, Steve (eds.) European Union Law, Oxford University Press, pp. 196-226.
Isiksel, Türküler (2010) "Fundamental Rights in the EU after Kadi and Al Barakaat", European Law Journal, 5, pp. 551–577.
Jacobs, Francis (2005) "The European Convention on Human Rights, the EU Charter of Fundamental Rights and the European Court of Justice: The impact of European Union accession to the European Convention on Human Rights", In Future of EU Judicial System in a Comparative Perspective: 6th International ECLN-Colloquium, IACL Round Table Berlin, 2-4 Nov. 2005, Editors: Ingolf Pernice, Juliane Kokott and Cherly Saunders (pp. 291-296). Berlin.
Jourová, Vĕra (2015) 2014 Report on the Application of the EU Charter of Fundamental Rights:Factsheet, European Commission, 2015 (May), 3 pages.
Michaelsen, Christopher (2009) "Kadi and Al Barakaat v Council of the European Union and Commission of the European Communities: The Incompatibility of the United Nations Security Council’s 1267 Sanctions Regime with European Due Process Guarantees (Case Note)", Melbourne Journal of International Law, 10, pp. 1-15.
Rosas, Allan (2011) Is the EU a Human Rights Organisation? Centre For The Law Of EU External Relations (CLEER Working Papers 2011/1).
Scheeck, Laurent (2005) The Relationship between the European Courts and Integration through Human Rights. ZaoeRV (Max-Planck-Institut für ausländisches öffentliches Recht und Völkerrecht), 65, 837-885.
Schütze, Robert (2015) European Union Law, Cambridge University Press.
Shaw, Kate (2018) The Court of Justice of the European Union: Subsidiary and Proportionality. Brill.‏
Shekhtman, Alisa (2011) Kadi v. Commission: A Case Study of the Development of a Rights-Based Jurisprudence for the European Court of Justice. Claremont-UC Undergraduate Research Conference on the European Union, Volume 2011, Article 9, (pp. 89-104).
Vries, Sybe (2013) "Balancing Fundamental Rights with Economic Freedoms According to the European Court of Justice", The Utrecht Law Review, 9 (1 (January)), pp. 169-192.
 
Cases
Case 29-69, Erich Stauder v City of Ulm – Sozialamt (1969).
Case C-112/00, Eugen Schmidberger, Internationale Transporte und Planzüge v Republik Österreich. (2003)
Case C-288/89, Stichting Collectieve Antennevoorziening Gouda and Others v Commissariaat voor de Media (1991)
Case C-292/97, Kjell Karlsson and Others (2000)
Case C-377/98, Kingdom of the Netherlands v European Parliament and Council of the European Union (2001)
Case T-167/94, Detlef Nölle ν Council of the European Union and Commission of the European Communities (1995)
Case C-101/08, Audiolux SA e.a v Groupe Bruxelles Lambert SA (GBL) and Others and Bertelsmann AG and Others (2009)
Case C‑131/12, Google Spain SL and Google Inc. v Agencia Española de Protección de Datos (AEPD) and Mario Costeja González (2014)
Case C-137/09, Marc Michel Josemans v Burgemeester van Maastricht (2010)
Case C-244/06, Dynamic Medien Vertriebs GmbH v Avides Media AG. (2008)
Case C‑283/11, Sky Österreich GmbH v Österreichischer Rundfunk
Case T-315/01, Yassin Abdullah Kadi v Council of the European Union and Commission of the European Communities (2005), para. 71 (equal treatment) and para. 146 (right to effective judicial review)
Case C-341/05, Laval un Partneri Ltd v Svenska Byggnadsarbetareförbundet, Svenska Byggnadsarbetareförbundets avdelning 1, Byggettan and Svenska Elektrikerförbundet (2007)
Case C‑402/05 P, Opinion of Advocate General Poiares Maduro delivered on 16 January 2008, pa. 23-24.
Joined cases C-402/05 P and C-415/05 P, Yassin Abdullah Kadi and Al Barakaat International Foundation v Council of the European Union and Commission of the European Communities (2008)
Case C-438/05, International Transport Workers’ Federation and Finnish Seamen’s Union v Viking Line ABP and OÜ Viking Line Eesti (2007)
Case C-459/03, Commission of the European Communities v Ireland (2006)
Joined Cases C‑293/12 and C‑594/12, Digital Rights Ireland Ltd v Minister for Communications, Marine and Natural Resources and Others and Kärntner Landesregierung and Others (2014)
Case C-36/02, Omega Spielhallen- und Automatenaufstellungs-GmbH v Oberbürgermeisterin der Bundesstadt Bonn (2004)
Case 1/58, Friedrich Stork & Cie v High Authority of the European Coal and Steel Community (1959)
Case 11-70, Internationale Handelsgesellschaft mbH v Einfuhr- und Vorratsstelle für Getreide und Futtermittel (1970)
Joined cases C-92/09 and C-93/09, Volker und Markus Schecke GbR (C-92/09) and Hartmut Eifert (C-93/09) v Land Hessen (2010).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار