مبانی، کارکرد و نقدی بر دکترین تفسیر علیه تنظیم کننده در قرارداد های بیمه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بهشتی تهران

2 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران

چکیده

قراردادهای بیمه، قراردادهای الحاقی هستند که در آن فرصت برابر مذاکراتی وجود نداشته و بیمه‌گر با شرایط اقتدارگرایانه، قرارداد را تنظیم و بیمه‌گذار ناچار از پذیرش آن به‌طور کلی یا رد آن است. این قراردادها ممکن است دارای ابهام‌هایی بوده و نیازمند تفسیر و شفاف‌سازی باشد که متأثر از خصایص انحصاری این نوع قراردادها است و هدف از این پژوهش بررسی روش تفسیر قراردادهای بیمه متناسب با ویژگی‌های اختصاصی آن است. لذا بایستی این مسئله مورد مداقه قرار گیرد که ویژگی‌های انحصاری قراردادهای بیمه باعث چه تغییری در رویکردهای تفسیری سنتی قرارداد ها می‌شود. به نظر می‌رسد خصایص انحصاری این قراردادها در شکل معمول موجب ایجاد رویکردی حمایتی در تفسیر به نفع طرف ضعیف‌تر یا بیمه‌گذار می‌شود. در همین راستا، مفسرین و محاکم در پی ترمیم وضعیت نابرابر قراردادی و یک‌طرفه بودن قراردادهای بیمه به دکترین تفسیر علیه بیمه‌گر توسل می‌جویند. دکترین تفسیر علیه بیمه‌گر، همان دکترین تفسیر علیه تنظیم‌کننده قرارداد است که این روش در آیین‌نامه شماره 76 شورای عالی بیمه ایران نیز مقرر شده است. البته در کنار آثار مثبت اعمال این دکترین، از انتقادات وارد بر این دکترین ازجمله ناکارآمدی تفاسیر، قطعی نبودن و عدم ثبات، بالا رفتن دشواری قرارداد و در نهایت، افزایش چشم‌گیر هزینه‌های بیمه برای بیمه‌گذار نمی‌توان چشم پوشید. تدوین دقیق نحوه تفسیر قراردادهای بیمه و افزودن نظارت‌های قانونی بر نحوه تنظیم و اطلاع‌رسانی به بیمه‌گذار موارد پیشنهادی نگارنده پیرامون موضوع بحث است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The foundations, functions and critique of the doctrine of interpretation against the insurer

نویسنده [English]

  • hamid hamidian 1
1
2
چکیده [English]

Insurance contracts as any other contract may be subject to ambiguities which need to be interpreted and clarified. This interpretation is influenced by characteristics of this type of contracts. Insurance contracts are considered as accession contracts in which there exists inequality of negotiation power and therefore the insured has no alternative but to accept or reject the contract. Thus, commentators and courts try to make good this shortcoming. Accordingly, should the traditional methods of interpretation do not give in any result, then the secondary methods may be appealed which originate from common law. This article as the first analysis of interpretation against the insurer as a secondary means consideres in detail.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Insurance contracts
  • Accession contracts
  • Formalism
  • Secondary doctrine
  • Doctrine interpreted against the insurer(Doctrine of contra proferentem)
 
اخلاقی بهروز، امام فرهاد (1395) اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی، تهران، نشر شهر دانش.
آقایی، بهمن (1387) فرهنگ حقوقی بهمن، تهران: انتشارات کتابخانه گنج دانش.
افتخار جهرمی، سارا (1393) قاعده استاپل و جایگاه آن در نظام حقوقی ایران، رساله کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
حمیدیان، حمید (1394) دکترین تفسیری در بیمه نامه‌های دریایی، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
سربازیان مجید، رستم‌زاده سروش (1395) «مبانی و کارکرد اصل تفسیر علیه انشاکننده در حقوق قراردادها»، دوفصلنامه دانش حقوق مدنی، دوره 6، شماره 1، صص 1-10.
کوشا ابوطالب (1384) «اصل حداکثر حسن نیت در معاملات بیمه و نیم نگاهی به آن در عقود و قراردادها»، مجله دیدگاه‌های حقوقی قضایی، دوره 10، شماره 36 و 37، صص 49-70.
موسوی، سید فضل‌الله و دیگران (1391) «مطالعه تطبیقی اصول تفسیر قرارداد»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی دوره 1، شماره 1، صص 213-183.
ب. انگلیسی
Abraham, Kennth S. (1996). A Theory of Insurance policy Interpreration, Michigan Law Rewiew, Vol. 121, No.4, pp. 531-569.
Burton, Steven J. (2009) Elements of Contract Interpretation, New York: Oxford University Press.
D.k.Srustrova. (1998) Modernization of Inusrance Concepts in China”, Canberra Law Review, Vol. 4, No.1, pp.231-246.
Dudi Shwartez (2008)”Interpretation and Disclosure In Insurance Contracts”, Loyola Consumrt Law Review, Vol. 21, No. 2, pp.105-154.
Ivamy, Hardy E. (1979) Marine Insurance, London: Butterworths.
Fisher, James M. (1995) ”Why Are Insurance Contract Subject to Specail Rule of Interpretation: Texr Versus Context”, Arizona State Law Journal, No.24, pp.995-1067.
Harof Watson (2006) The Sophiticated Assured Excption To The Doctorine Of Contra Proferentem In Marine Insurance Law, Newsletter, New York,Committee on Marine Insurance and General Averge.
Horton, Divid (2009) ”Flipping The Script Contra Proferentem And Standard Form Contracts”, University of Coloardo Law Review, Vol. 80, pp.1-46.
Miller,David S. (1998) ”Insurance As Contract: The Argument For Aboning The Ambiguty Doctrine”, Columbia Law Review, Vol. 88, No. 8, pp.1849-1872.
Mustill,Sir Michael J. Gilman,Jonathan C.B. (ed) (1981) Arnould’s Law of Marine Insurance And Average, London: Steven & Sons.
Spicer,.Whyle W. (1991) ”CH-CH-CHanges:Stumbling Towards The Reasonable Expection of The Assured in Marine Insurance”, Tulane Law Review, Vol. 66, pp. 457-477.
Swisher,Peter N. (1991) ”Judicial Rationales in Insurance Law: Dusting Off the Formal for the Function”, Ohio State Law Journal, Vol: 52, No. 4., pp. 1037-1074.
Swisher, Peter N. (1996) ”Judicial Interpretation of Insurance Contract Disputes: Toward a Realistic Middle Ground Approach”, Ohio State Law Journal, Vol.57, pp. 543-636.
Torbert,Preston M. (2014) A Study of the Risks of Contract Ambiguty, Master degree, University School of International Law.
Martorana,Vincent R. (2014) A Guide to Contract Interpretation, 1ndEd.London: ReedSmith.
Ware, Tephen J. (1998) ”A Critique of the Resonabble Expectation Doctorine“, The University of Chicago Law Review, Vol. 56, No. 4, pp.1461-1493.
Wilkerson, Jared (2011) ”Adudicating Insurance Policy Disputes: A Critique of Preofessor Randall 's Proposal to Abondon Contract Law”, Loyola Consurmer Law Review, Vol. 23, No.3, pp. 294-357.
 
Document and Cases:
Adrian Associates, General Contractors v. National Surety Co. 638 S.W.2d 138 (rex. Ct App. 1982).
Atlantic Ca. Ins. Co. v. Value Waterproofing, Inc. 918 F.Supp.2d 243, S.D.N.Y. 2013. January 15, 201
A/S Ocean v. Black Sea &Baltic General Ins. Co Ltd.[1935]51 LL.L.Rep.305(A.C).
Birrell v. Dryer[1884]9 App.cas.345(H.L.)(appeal taken from Scot).
Gibson v. Government Employees Ins. Co. 208 Cal. Rptr. 511, 516 (Ct. App. 1984).
Garcia v.Exhibition Foods, (1986)184 Cal.App.3d.
Hart v.Standard Mar.Ins.Co.(1889) 22 Q.B.D.499
Marine Trasit Crop v. Nothwestren Fire &Marine Ins. Co, 2F. Supp.489.492(E.D.N.Y.1933).
Munn v. Illinois, 94 U.S. 113, 126 (1876) (citing I Hargrave Law Tracts 78 (1787).
Olin Corp. v. American Home Assur. Co. 704 F.3d 89 C.A.2 (N.Y.), 2012. December 19, 2012.
Pittson Company Ultrama America v. Allianz Insurance Company, 124F.3d 508(3d Cir.1997).
Senior Housing Capital, LLC v. SHP Senior Housing Fund, LLC Not Reported in A.3d, 2013 WL1955012 Del.Ch.2013