نگاهی انتقادی به نقش مقام بین‌المللی بستر دریا در خصوص حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قائمشهر، قائمشهر، ایران

چکیده

یکی از مسائلی که کنوانسیون 1982 حقوق دریاها به آن پرداخته است، حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب واقع در بستر اعماق دریا (منطقه) است. ماده 149 کنوانسیون نه‌تنها دارای کاستی‌ها و ابهام‌های بسیاری است بلکه فاقد هرگونه راهکار یا چارچوبی جهت اجرای تدابیر مقرر در آن است، به‌ویژه آنکه «مقام بین‌المللی بستر دریا» به‌عنوان رکن صلاحیت‌دار معرفی نشده است. در کنوانسیون 2001 یونسکو دو سازوکار «گزارش‌‌دهی و اطلاع‌رسانی» و «حفاظت» در خصوص اشیاء باستانی و تاریخی منطقه پیش‌بینی شده است و مقام صرفاً طرف اطلاع و مشورت قرار می‌گیرد، بدون آنکه بتواند در این زمینه اِعمال صلاحیت کند. با توجه به اختیارات گسترده این سازمان در خصوص اکتشاف و استخراج منابع منطقه و ارتباط تنگاتنگ میان «فعالیت‌ها در منطقه» و فعالیت‌های باستان‌شناسی، سؤال اساسی این است که نقش مقام در خصوص حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب چگونه است؟ در این پژوهش تلاش می‌شود با رویکردی توصیفی-تحلیلی و از رهگذر بررسی و تحلیل تدابیر و سازوکارهای مقرر در اسناد یادشده به این سؤال پاسخ داده شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که طبق مقررات کنوانسیون‌های 1982 حقوق دریاها و 2001 یونسکو، در غیاب نقش‌آفرینی مؤثر مقام، موضوع حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب بر عهده دولت‌های صاحب‌پرچم گذارده شده است. این در حالی است که تصمیم‌های اخیر این سازمان گویای ضرورت عملی بهره‌مندی و اِعمال چنین صلاحیت‌هایی از سوی آن است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Mechanisms for Protecting the Underwater Cultural Heritage in the Area: A Critical Look at the Role of International Seabed Authority

نویسنده [English]

  • Mohammad Razavirad
Assistant Professor, Department of Law, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Qaemshar Branch, Qaemshahr, Iran
چکیده [English]

One of the issues addressed by the UNCLOS is the protection of the underwater cultural heritage in the Area. Article 149 not only has many shortcomings and ambiguities but also lacks any solution or framework for the implementation of the measures provided for therein. The "International Seabed Authority" has not been introduced as a competent organ for the implementation of these measures. The UNESCO's 2001 Convention provides two mechanisms for "Reporting and Notification" and "Protection" for ancient and historical objects and the Authority is merely informed and consulted without being able to exercise competence in this regard. Given this international organization's extensive powers to explore and extract resources of Area and close connection between "Activities in the Area" and archaeological activities, the question is what is the role of the Authority in protecting underwater cultural heritage in the Area? In this research, an attempt is made to answer this question with a descriptive-analytical approach and by examining and analyzing the measures and mechanisms prescribed in documents. The findings show that under the UNCLOS and the UNESCO's 2001 Convention, in the absence of effective role of Authority, the issue of protection of underwater cultural heritage has been left to the Flag-States. In contrast, the recent decisions of this organization indicate the practical necessity of having and exercising such powers by it.

کلیدواژه‌ها [English]

  • UNCLOS
  • UNESCO’s 2001 Convention
  • International Seabed Authority
  • Area
  • Underwater Cultural Heritage
  • Common Heritage of Mankind

مراجع

 
بیگ‌‌زاده، ابراهیم (1390) «ضرورت حمایت از اموال فرهنگی در حقوق بین‌الملل»، مجموعه مقالات همایش حمایت از اموال فرهنگی و تاریخی در حقوق بین‌الملل، به اهتمام قاسم زمانی، تهران: انتشارات شهر دانش، صص 34-21.
چرچیل، رابین و لو، آلن (1391) حقوق بین‌الملل دریاها، ترجمه بهمن آقایی، چاپ ششم، تهران: انتشارات گنج دانش.
رضوی‌راد، محمد؛ بلک، ژانت؛ زمانی، سیدقاسم و محمودی، مهران (1397) «چالش‌های حقوقی حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب در منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 48، شماره 2، صص 482-463.
فروتن، عارفه و مشهدی علی (1391) «سازگاری اصل حمایت از اموال فرهنگی با اصل گردش آزاد کالاها در اسناد بین‌المللی»، مجموعه مقالات همایش حمایت از اموال فرهنگی و تاریخی در حقوق بین‌الملل، چاپ اول، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، صص 217-193.
ممتاز، جمشید (1384) «تأملی بر کنوانسیون حفاظت از میراث فرهنگی زیرآب»، ترجمه محمود صوراسرافیل، مجله حقوقی بین‌المللی، مرکز امور حقوقی بین‌المللی ریاست جمهوری، شماره 33، صص 188-159.
 
ب. انگلیسی
Arend, Anthony Clark (1984) “Archaeological and Historical Objects: The International Legal Implications of UNCLOS III”, Journal of International Law, Vol.22, No.4, pp.777-804.
Blake, Janet E. (2015) International Cultural Heritage law (Cultural Heritage Law and Policy), Oxford University Press.
Cogliati-Bantz, Vincent P. & Forrest, Craig J S. (2013) “Consistent: the Convention on the Protection of the Underwater Cultural Heritage and the United Nations Convention on the Law of the Sea”. Cambridge Journal of International and Comparative Law, Vol. 2, No. 3, pp. 536-561.
Dromgoole, Sarah (2003) “2001 UNESCO Convention on the Protection of the Underwater Cultural Heritage”, The International Journal of Marine and Coastal Law, Vol. 18, No. 1, pp. 59-91.
Dromgoole, Sarah (2010) “Revisiting the Relationship between Marine Scientific Research and the Underwater Cultural Heritage”, The International Journal of Marine and Coastal Law, Vol. 25, No. 1, pp. 33–61.
Dromgoole, Sarah (2015) Underwater Cultural Heritage and International Law, Cambridge University Press.
Frigo, Malnio (2004) “Cultural Property v. Cultural Heritage: A ‘Battle of Concepts’ in International Law?”, International Review of the Red Cross, Vol. 86, No. 854, pp. 367-378.
Galenskaya, Liudmila (1986) “International Cooperation in Cultural Affairs”, Vol. 198, in Collected Courses of the Hague Academy of International Law, The Hague Academy of International Law, pp. 265-331.
Hayashi, Moritaka (1996) “Archaeological and Historical Objects under the United Nations Convention on the Law of the Sea”. Marine Policy, Vol. 20, No. 4, pp. 291-293.
Oda, Shigeru (1976) The International Law of the Ocean Development-Basic Documents, Vol. II, 2nd Printing, Sijhoff, Leiden.
O'Keefe Patrick J. & Nafziger, James A. R. (1994) “The Draft Convention on the Protection of the Underwater Cultural Heritage”, Ocean Development and International Law, Vol. 25, No. 4, pp. 391-418.
O'Keefe, Patrick J. (2002) Shipwrecked Heritage: A Commentary on the UNESCO Convention on Underwater Cultural Heritage, Institute of Art and Law.
Oxman, Bernard H. (1988) “Marine Archaeology and the International Law of the Sea”, Columbia-Volunteer Lawyers Association Journal of Law and the Arts, Vol. 12, pp. 353-371.
Pinto, M.C.W. (1986) “Emerging Concepts of the Law of the Sea: Some Social and Cultural Aspects”, UNESCO Impact of Science and Technology, pp. 335-345.
Proelss, Alexander (ed.) (2017) United Nations Convention on the Law of the Sea: A Commentary, München, Oxford and Baden-Baden, C. H. Beck/Hart/Nomos.
Scovazzi, Tullio (2017) “The Relationship between Two Conventions Applicable to Underwater Cultural Heritage” in James Crawford, Abdul G. Koroma, Said Mahmoudi, Alain Pellet (ed.) The International Legal Order: Current Needs and Possible Responses: Essays in Honour of Djamchid Momtaz, Brill-Nijhoff, pp. 504-518.
Strati, Anastasia (1995) The Protection of the Underwater Cultural Heritage: An Emerging Objective of the Contemporary Law of the Sea, The Hague, Kulwer Law International.
Vadi, Valentina Sarah (2009) “Investing in Culture: Underwater Cultural Heritage and International Investment Law”, Vanderbilt Journal of Transnational Law, Vol. 42, No. 3, pp. 853-904.
 
Reports
Strati, Anastasia (1999) Draft Convention on the Protection of the Underwater Cultural Heritage: A Commentary, Prepared for UNESCO, UNESCO Doc. CLT-99/WS/8.
Report of the Secretary-General of the International Seabed Authority under Art. 166, Paragraph 4, of the United Nations Convention on the Law of the Sea, ISBA/8/A/5, June 2002.
 
Cases
Fisheries Jurisdiction Case (United Kingdom v. Iceland), ICJ, Judgment, ICJ Reports, 1974.
Fisheries Jurisdiction Case (Federal Republic of Germany v. Iceland), ICJ, Judgment, ICJ Reports, 1974.
 
Documents
"Archaeological and Historical Treasures on the Sea-Bed and Ocean Floor Beyond the Limits of National Jurisdiction", Doc. A/AC.138/SC.I/L.21 of 28 March.
"Draft Article on Protection of Archeological and Historical Treasures", Doc. A/AC.138/SC.I/L.25 of 14 August 1973.
ISA, Regulations on Prospecting and Exploration for Polymetallic Nodules in the Area, ISA Doc. ISBA/6/A/18 (2000), Annex (Polymetallic Nodules Regulations).
ISA, Regulations on Prospecting and Exploration for Polymetallic Sulphides in the Area, ISA Doc. ISBA/16/A/12/REV.1 (2010), Annex (Polymetallic Sulphides Regulations).
ISA, Regulations on Prospecting and Exploration for Cobalt-Rich Ferromanganese Crusts in the Area, ISA Doc. ISBA/18/A/11 (2012), Annex (Cobalt-Rich Ferromanganese Crusts Regulations).
ISA, Report to Members of the Authority and all stakeholders, available at https://www.isa.org.jm/files/documents/EN/ Survey/ Report-2015.pdf.
UNESCO Secretariat, ‘Feasibility Study for the Drafting of a New Instrument for the Protection of the Underwater Cultural Heritage’, presented to the 146th Session of the UNESCO Executive Board, Paris, 23 March 1995, Doc. 146 EX/27.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار