رمانتیسیسم حقوقی: ساوینی و مفهوم volkgeist در حقوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز

چکیده

ظهور ساوینی مقارن بود با اوج عقل‌گرایی طبیعی در ساحت تفکر حقوقی اروپا. مکتب طبیعی‌گرا واقعی بر نقش اجتماع در شکل‌گیری قوانین نمی‌گذاشت و برای تاریخ یک ملت در شکل‌گیری حقوق ارزشی قائل نبود. در چنین فضایی بود که ساوینی از روح جمعی برآمده از تاریخ یک ملت و نقش آن در ایجاد حقوق صحبت به میان آورد. ساوینی گفتمانی جدید در دنیای حقوق ایجاد کرد که وفق آن حقوق مانند زبان هر ملت یک پدیده منحصر به فرد اجتماعی-تاریخی و نه صرفاً عقلی و جهان‌شمول محسوب می‌شود. با این وجود عقاید ساوینی در نهایت ابهام و پیچیدگی مطرح‌ شده‌اند. در این میان، آنچه بیش از دیگر مفاهیم مطروحه از سوی ساوینی شگفتی حقوقدانان را موجب شده است، مفهوم volkgeist است که نویسندگان فارسی زبان با قدری مسامحه از آن با عنوان روح جمعی ملت یاد کرده‌اند؛ اما فی‌الواقع volkgeist ساوینی به چه معناست و خاستگاه تاریخی این مفهوم چیست؟ این نوشتار می‌کوشد در چارچوبی توصیفی-تحلیلی از معنی volkgeist در نظر ساوینی پرده بردارد. با ایضاح این مطلب، در پایان مشخص خواهد شد که ساوینی بیش از آنکه حقوقدانی تاریخ گرا باشد، آغازگر نوعی رمانتیسیسم حقوقی است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Legal Romanticism: Savigny and the Concept of Volkgeist

نویسنده [English]

  • Masood Zamani
Assistant professor of International Law, Shiraz University, Shiraz, Iran.
چکیده [English]

Savigny's legal philosophy came to prominence when naturalistic rationalism signified the predominant mode of legal thinking in Europe. In the universe of legal naturalism, society as a whole did not undertake an important role in the formation of laws. Nor was history accorded with significance by those following the natural law school. It was in this environment that Savigny spoke of the 'common consciousness of people' and its prevailing presence in conceiving law. However, Savigny's views are expressed in the most ambiguous of manners. This essay commits itself to clarify the legal foundation of Savigny's jurisprudence through a philosophical and historical lens.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Collective Spirit
  • History
  • Historicism
  • Kant
  • Rome’s Law
  • Romanticism
  • Savigny
  • Thibault
الف. فارسی
آدمیت، فریدون (1340) فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت، تهران: سخن.
آرین پور، یحیی (1351) «میرزا حبیب اصفهانی: قسمتی برگزیده از کتاب از صبا تا نیما»، مجله نگین، شماره 84.
امید، مسعود و حسن‌پور، بهزاد (1391) واژه‌نامه کانت، تهران: نشر علم.
حداد عادل، غلامعلی (1393) مقالات کانتی، تهران: هرمس.
دهی، کاتیا د. و اسپیت، آلن (1393) «برادران شلگل»، دانشنامه فلسفه استنفورد، ترجمه سید مسعود حسینی، تهران: ققنوس.
رحیمی، سینا، جزایری، علیرضا (1390) زیگموند فروید، بنیان‌گذار روانکاوی، تهران: دانژه.
فدایی، فرید (1389) کارل گوستاو یونگ و روان‌شناسی تحلیلی‌اش، تهران: دانژه.
فروید، زیگموند (1394) پنج گفتار درباره روانکاوی، ترجمه حسن صفوی، تهران: جامی.
کاتوزیان، ناصر (1385) حکومت قانون و جامعه مدنی، تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر (1380) فلسفه حقوق، جلد اول: تعریف و ماهیت حقوق، تهران: انتشارات گنج دانش.
کاپلستون، فردریک چارلز (1392) تاریخ فلسفه، ترجمه امیرجلال‌الدین اعلم، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ج پنجم.
کاپلستون، فردریک چارلز (1391) تاریخ فلسفه، ترجمه اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ج ششم.
کالینگوود، رابین جرج (1389) مفهوم کلی تاریخ، ترجمه علی اکبر مهدیان، تهران: کتاب آوا.
گوته، یوهان ولفانگ فون (1392) دیوان غربی شرقی، ترجمه محمود حدادی، تهران: کتاب پارسه.
گریر، میشل (1394) نقد کانت بر متافیزیک، ترجمه داود میرزایی، تهران: ققنوس.
منتسکیو، شارل (1392) روح‌القوانین، جلد اول، ترجمه علی اکبر مهتدی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
یونگ، کارل گوستاو (1392) انسان و سمبولهایش، ترجمه محمود سلطانیه، تهران: جامی.
 
ب. انگلیسی
Allen, Carleton Kemp (1958) Law in the Making, Oxford: Clarendon.
Beiser, Fredrick (2011) The German Historicist Tradition, Oxford: Oxford University Press.
Berlin, Isaiah (1976) Vico and Herder: Two Studies in the History of Ideas, London: Chatto and Windus.
Burke, Edmund (1910) Reflections on the French Revolution, London: J. M. Dents and Sons.
Carrithers, David (1986) "Montesquieu's Philosophy of History", Journal of History of Ideas, Vol. 1986, pp. 61-80.
De Cruz, Peter (1999) Comparative Law in a Changing World, London: Cavendish Publishing Limited.
Ehrlich, Eugen (2017) Fundamental Principles of the Sociology of Law, Translated into English by Walter Moll.
Edelstein, Dan (2010) The Terror of Natural Rights: Republicanism, the Cult of Nature and the French Revolution, Chicago: the University of Chicago Press.
Franklin, Mitchell (1952-1953) The Kantian Foundations of the Historical School of Law of Savigny, Revista Juridica de la Universidad de Puerto Rico, Vol. 22, pp. 64-89.
Grossman, Lewis (2009) From Savigny through Sir Henry Maine: Roscoe Pound's Flawed Portrait of James Coolidge Carter's Historical Jurisprudence, Washington College of Law Research Paper, No. 2009-21, pp. 1-50.
Heller, Sharon (2005) Freud: A to Z, New Jersey: John Wiley and Sons.
Hoeflich, Michael H (1989) "Savigny and His Anglo-American Disciples", The American Journal of Comparative Law, Vol. 37, pp. 17-37.
Jung, Carl Gustav (1959) Aion: Researches into the Phenomenology of the Self, New York: Pantheon Books.
Kantorowicz, Hermann (1937) "Savigny and Historical School of Jurisprudence", Law Quarterly Review, Vol. 53, pp. 326-343.
Kletzer, Christoph (2006) Custom and Positivity: An Examination of the Philosophic Ground of Hegel—Savigny Controversy, SSRN Paper Series, pp. 125-148.
Kroppenberg, Inge, Linder, Nikolaus (2014) Entanglements in Legal History: Conceptual Approaches, Frankfurt: Max Planck Institute for European Legal History.
Locke, John (1999) An Essay Concerning Human Understanding, Pennsylvania: Pennsylvania State University.
Lowy, Michael, Sayre, Robert (2001) Romanticism against the Tide of Modernity, translated into English by Porter, Catherine, London: Duke University Press.
MacDonnel, John, Manson, Edward (1914) Great Jurists of the World, Boston: Little Brown and Company.
Murray, Christopher John (2004) Encyclopedia of the Romantic Era 1760-1850, Volume 2, New York: Fitzroy Dearborn.
Pound, Roscoe (1923) Interpretations of Legal History, London: Cambridge University Press.
Rodes, Robert (2004) "On the Historical School of Jurisprudence, Scholarly Works", Paper 858, pp.165-184
Savigny, Fredrick Charles (1831) On the Vocation of Our Age for Legislation and Jurisprudence, translated from German into English by Hayward, Abram, London: Littlewood.
Scheuerman, William (1999) Carl Schmitt, The End of Law, Boston: Rowman and Littlefield Publishers.
Tamanaha, Brian (2013) "The Unrecognized Triumph of Historical Jurisprudence", Texas Law Review, Vol. 91, pp.614-632.
Tucker, Aviezer (2009) A Companion to the Philosophy of History and Historiography, London: Blackwell Publishing.
 
ج. منابع آلمانی
Dahlmann, Hellfried (1972) Briefe Friedrich Creuzers an Savigny (1799–1850), Berlin: Erich Schmidt Verlag.
Hans Hattenhauer (2002) Thibaut und Savigny: Ihre programmtischen Schriften, Munich: Franz Vahlen.
Reissner, Hanns Gunther (1965) Eduard Gans: ein Leben im Vormarz, Tubingen: Mohr Siebek.