رضایت شاکی خصوصی؛ موضوعیت یا طریقیت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی(دانشیار) دانشگاه میبد

10.22099/jls.2022.40264.4346

چکیده

تعبیر«رضایت شاکی خصوصی» و «طرق حصول آن»، از نوعی ابهام و اجمال چالش‌زا رنج می‌برد. از همین رو پژوهش در آن بایسته است. یک احتمال «موضوعیت» داشتن آن است. بدین معنا که تبرئه مجرم تنها با جلب و اعلام رضایت بزه دیده، ممکن است.احتمال دیگر بر «طریقیت» آن است؛ یعنی خروجی رضایت لازم نیست که در قالب الفاظ، حاصل شده، بلکه در صورت تحقق جبران خسارت وارده، رضایت محقق می‌شود.برآیند رهیافت انقسام رضایت به حقیقی و حکمی، این است که در عنوان شاکی خصوصی، جنبه خصوصی بودن بر شکایت برتری داشته و به تبع آن، این نتیجه حاصل می‌شود که علاوه بر روش مستقیمِ جلب رضایتِ شاکی خصوصی با رضایت ظاهری یا بیان خودِ وی، درصورت استیفا یا جبران ضرر و زیان وارده به شاکی خصوصی توسط هر شخصی اعم از مجرم یا شخص ثالث، رضایت شاکی خصوصی به نحو «حکمی» حاصل می‏شود. یعنی جلب رضایت شاکی خصوصی به نحو حقیقی و بر اساس دلالت منطوقی، مسیر انحصاری برای حصول رضایت شاکی خصوصی نیست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Private plaintiff consent; Subjectivity or method

نویسنده [English]

  • Ardavan Arzhang
Associate Professor of Meybod University
چکیده [English]

The interpretation of "private plaintiff's consent" and "ways to obtain it" suffers from a kind of challenging ambiguity and conciseness. Therefore, research is needed in it. One possibility is its "subjectivity." This means that acquittal of the offender is possible only with the consent of the victim. Another idea and possibility is its "method"; That is, the output of satisfaction is not necessary, which is obtained in the form of words, but if the compensation is realized, satisfaction is achieved. The result of the approach of dividing the consent into real and legal is that in the title of private plaintiff, the aspect of privacy is superior to the complaint and, consequently, it is concluded that in addition to the direct method of satisfying the private plaintiff with apparent consent or expression, In case of resignation or compensation of damages to the private plaintiff by any person, whether the offender or a third party, the consent of the private plaintiff is obtained in a "judicial" manner. That is, obtaining the consent of the private plaintiff in a real and logical manner is not the exclusive way to obtain the consent of the private plaintiff

کلیدواژه‌ها [English]

  • subjectivity
  • method
  • private plaintiff's consent
  • private status
  • losses
  • real and legal consent
  1. الف. فارسی

    1. آخوندی، محمود (1394) شناسای آیین دادرسی کیفری، دفتر اول، چاپ هفدهم، تهران: انتشارات دوراندیشان.
    2. اسدی، لیلا سادات (1391) حقوق بزه‏دیده در دادرسی‏های کیفری بین‏المللی، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.
    3. انصاری، باقر (1383) «موضوعیت یا طریقیت داشتن قوانین برای قاضی»، مجله نامه مفید، بهمن و اسفند، شماره 7، صص 99 ـ 122.
    4. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1372) ترمینولوژی حقوق، چاپ ششم، تهران: انتشارات گنج دانش.
    5. خالقی، علی (1393) آیین دادرسی کیفری، چاپ بیست و هفتم، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
    6. عسگری زاده دهاقانی، محمدرضا (1396) جنبه خصوصی جرم در قانون آیین دادرسی کیفری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی.
    7. قریشی، علی‌اکبر (1376) قاموس قرآن، جلد سوم، چاپ هفتم، تهران: نشر دارالکتاب الاسلامیه.
    8. لعل علیزاده، محسن (1396) «بررسی تطبیقی حقوق بزه دیدگان در مراحل تعقیب و تحقیق در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ با دیوان کیفری بین‌المللی»، پژوهش حقوق کیفری، سال پنجم، شماره نوزدهم، تابستان، صص 95-126.
    9. مصطفوی، مریم سادات و مرتضی ناجی زواره (1394) «نقش شاکی خصوصی در فرآیند دادرسی جرائم غیرقابل گذشت در دادسرا»، پژوهش‌های حقوق خصوصی و کیفری، شماره 26، زمستان، صص 65-84.
    10. ولایى، عیسى (1387) فرهنگ تشریحى اصطلاحات اصول، تهران، نشر نی.

    ب. عربی

    1. ابن براج، قاضى، عبد العزیز (بی‌تا) المهذب، 2 جلد، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    2. ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق) لسان العرب، 15 جلد سوم، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع ـ دار صادر.
    3. بجنوردى، سید حسن (1377 ش) القواعد الفقهیه، 7 جلد، اول، قم: نشر الهادی.
    4. جوهرى، اسماعیل بن حماد‌ (1414 ق) تاج اللغة و صحاح العربیة، چ 1، بیروت: دارالعلم.
    5. حمیرى، نشوان بن سعید (1420 ق) شمس العلوم و دواء کلام العرب من الکلوم، 12 جلد، اول، لبنان: دارالفکر المعاصر.
    6. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1369) المفردات فى غریب القرآن، جلد سوم، چاپ اول، تهران: نشر مرتضوی.
    7. طریحى، فخر الدین (1416 ق) مجمع البحرین و مطلع النیرین، 6 جلد، سوم، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوى.
    8. فیومى، احمد بن محمد مقرى (بی‌تا) المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، در یک جلد، اول، قم: منشورات دار الرضی.
    9. مظفر، محمدرضا (1370) اصول الفقه، چاپ چهارم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
    10. مکارم شیرازی، ناصر (1410) قواعد فقهیه، جلد اول، چاپ دوم، بی‌جا.
    11. واسطى، سید محمد مرتضى (1414 ق) تاج العروس من جواهر القاموس، 20 جلد، اول، بیروت: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع.