بار اثبات دعوی در مالیات بر درآمد در حقوق مالیاتی: با نگاهی تطبیقی به حقوق آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق خصوصی موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی

10.22099/jls.2022.40711.4399

چکیده

بار اثبات ادعا در مورد اختلافات بین مودی و اداره مالیاتی در مورد مالیات بر درآمد، تابع احکام قانونی خاص در حقوق مالیاتی و متناسب با ماهیت ویژه رویدادهای مالیاتی بر مبنای قواعد کلی اثبات در نظام حقوقی است. از یک سو، قواعد عمومی اثبات و اصولی همچون برائت، مبانی قواعد بار اثبات در مالیات بر درآمد را شکل می دهد و از سوی دیگر، جایگاه خاص مودی و اظهارنامه مالیاتی وی در تسجیل و احراز رویدادهای مالیاتی و نیز جایگاه حاکمیتی و رسمی اداره مالیاتی در تشخیص درآمد مالیاتی، موجد مفاهیم خاص درباره بار اثبات ادعا در مورد رویدادهای موضوعی توسط مودی و یا اداره مالیاتی است. این پژوهش درصدد تحلیل و ارائه نظریه ای در مورد بار اثبات در دعاوی مالیات بر درآمد بر پایه تبیین قواعد عمومی اثبات و احکام و مفاهیم خاص حقوق مالیاتی است . روش تحقیق این پژوهش، براساس تبیین، تحلیل و استنتاج حقوقی بر پایه مبانی نظری مرتبط، اصول حقوقی عام و اصول حقوق مالیاتی، قوانین و مقررات مربوطه، رویه ها و آراء مراجع قضایی و یافته های حقوق تطبیقی شکل گرفته است. تحقیق در جهت نظریه پردازی بمنظور شناسایی و ابداع اصول، قواعد و احکام ویژه برای مسائل حقوقی بار اثبات در دعاوی مالیات بر درآمد است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Burden of proof in tax income dispute in the tax law with a comparative view to USA law

نویسنده [English]

  • Ahmad Shahniaie
The civil law department of IMPS
چکیده [English]

The burden of proof in disputes between taxpayer and tax office respecting the income tax is governed by special legal rules corresponding with the special character of tax transactions on the basis of general rule of proving in the legal system. On the one hand, general rules of proving and some principles like the no obligation principle constitute the bases of burden of proof rules in the income tax and on the other hand, special position of taxpayer and the role of his tax return in the documenting and evidencing tax transactions as well as sovereign and formal position of tax office in assessment of income tax create special phenomena respecting burden of proof of factual transaction by taxpayer or tax office. This research is to analyse and propose a theory on purden of proof in income tax disputes on the basis of general rules of evidence and special rules and phenomena of tax law.The research method of this article is based on clarifying, analyzing and legal concluding on the basis of the relevant theorical foundations, general legal principles, special tax rules, relevant laws and regulations, judicial practices and awards as well as findings of comparative law research. The research is to theorize for initiating the principles, rules for legal questions of burden of proof in the income tax cases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : burden of proof
  • the Direct Taxes Act
  • tax proceeding
  • the principle of correctness of tax return
  • the principle of correctness of tax office assessment
  • principle of acquittal
  • الف. فارسی

    • امامی، سید حسن (1375) حقوق مدنی، جلد ششم، چاپ هفتم، تهران: کتاب‌فروشی اسلامیه.
    • امامی، محمد (1389) حقوق مالیه عمومی، چاپ سوم، تهران: نشر میزان.
    • پوراستاد، مجید (1387) «اصل حاکمیت اصحاب دعوای مدنی» فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، دوره 38، شماره 3، صص 97-125.
    • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1375 الف) دانشنامه حقوقی، تهران: جلد اول، موسسه انتشارات امیرکبیر.
    • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1375 ب) دانشنامه حقوقی، تهران: جلد دوم، موسسه انتشارات امیرکبیر.
    • حیدری، سیروس (1396) «اصل تناظر در دادرسی اداری با تأکید بر دادرسی دیوان عدالت اداری»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره نهم، شماره، صص 84 تا 116.
    • رستمی، ولی (1387) «اقتدارات و اختیارات دستگاه مالیاتی در حقوق مالیاتی ایران»، فصلنامه حقوقی مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 38، شماره 3، صص 165- 189.
    • رستمی، ولی (1388) «حقوق مؤدیان مالیاتی»، فصلنامه حقوقی مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 39، شماره 1، صص 107 -128.
    • رستمی، ولی، کاظمی داود (1398) «ارزیابی اصول "حق دفاع" و "علنی بودن" دادرسی مالیاتی در نظام حقوقی ایران و انگلیس»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 49، شماره 4، صص 1067 تا 1088.
    • رضایی، مهدی، خسروی، نیما (1397) «نسبت سنجی اصل الزام به بیان دلایل تصمیمات و حاکمیت قانون»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 20، شماره 61، صص 61-86.
    • شمس، عبدالله (1382) آیین دادرسی مدنی جلد دوم، چاپ دوم، تهران: نشر میزان.
    • شمس، عبدالله (1390) آیین دادرسی مدنی دوره پیشرفته، جلد سوم، چاپ نوزدهم، تهران: انتشارات دراک.
    • شمس، عبدالله (1393) ادله اثبات دعوا، تهران: انتشارات دراک.
    • شمس، عبدالله (1394 الف) آیین دادرسی مدنی دوره پیشرفته، جلد سوم، تهران: انتشارات دراک.
    • شمس، عبدالله (1394 ب) آیین دادرسی مدنی دوره پیشرفته، جلد نخست، تهران: انتشارات دراک.
    • شهنیایی، احمد (1400) «مفهوم و عناصر درآمد در حقوق مالیاتی با نگاهی به حقوق تطبیقی»، پژوهشنامه مالیات، دوره 29، شماره 51، صص 69-97.
    • شهنیایی، احمد (1401 الف) «جایگاه و ویژگی‌های تعهد مالیاتی در نظام حقوقی تعهدات»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران ، دورۀ 53، شمارۀ 4، زمستان ، صص 1-25.
    • شهنیایی، احمد (1401 ب) «مبانی تفسیر قانون در حقوق مالیاتی با نگاهی به آرای مالیاتی و قضایی»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، دوره 52، شماره 1، بهار، صص 507-529.
    • طاهری تاری، میرمحسن (1394 الف) آیین دادرسی مالیاتی، جلد دوم، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی.
    • طاهری تاری، میرمحسن (1394 ب) آیین دادرسی مالیاتی، جلد نخست، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی.
    • طباطبایی موتمنی، منوچهر (1390) حقوق اداری، چاپ هفدهم، تهران: انتشارت سمت.
    • غمامی، مجید، اشراقی آرانی، مجتبی (1388) «فواید عملی و نظری تفکیک امر حکمی از امر موضوعی در دادرسی مدنی»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، دوره 30، شماره 3، صص 267-286.
    • فلاح زاده، علی‌محمد (1396) «اصل بیان دلایل، مستندات آراء، تصمیمات اداری و انعکاس آن در رویه قضایی دیوان عدالت اداری»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال هجدهم، شماره 54، صص 91-115.
    • کاتوزیان، ناصر (1374) نظریه عمومی تعهدات، جلد اول، تهران: موسسه نشر یلدا.
    • کاتوزیان، ناصر (1382) اثبات و دلیل اثبات، جلد اول، چاپ دوم، تهران: انتشارات میزان.
    • کاتوزیان، ناصر (1383) اثبات و دلیل اثبات، جلد دوم، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
    • کاتوزیان، ناصر (1390) فلسفه حقوق، جلد سوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • کریمی، عباس (1386) «تبیین منطقی دلیل قضایی»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، دوره 37، شماره 4، صص 191-203.
    • محسنی، حسن (1386) «نظام‌های دادرسی مدنی»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، دوره 37، شماره 1، صص 81-115.
    • محسنی، حسن (1389) «فن اداره جریان دادرسی مدنی؛ سازمان‌دهی دادرسی در قالب اصول دادرسی»، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، دوره 40، شماره 4، صص 353-368.
    • محسنی، حسن (1389) اداره جریان دادرسی مدنی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • موسی زاده، رضا (1389) حقوق اداری، چاپ دوازدهم، تهران: نشر میزان.
    • یزدان بخش، محمدعلی (1387) حقوق مالیاتی، چاپ دوم، تهران: انتشارات خاتون.

    قوانین

    • آیین‌نامه اجرایی ماده 219 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1398.
    • آیین‌نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1395.
    • بخشنامه شماره 16/99/200 مورخ 31/01/1399 سازمان امور مالیاتی.
    • بخشنامه شماره 16199/776/213 مورخ 18/05/1385 سازمان امور مالیاتی.
    • بخشنامه شماره 17933/4989/4/30 مورخ 14/06/1373 سازمان امور مالیاتی.
    • بخشنامه شماره 24/98/200 مورخ 21/03/1398 سازمان امور مالیاتی.
    • بخشنامه شماره 5818/639/462/235 مورخ 13/4/1383 سازمان امور مالیاتی.
    • دادنامه شماره 1326 مورخ 23/05/1397 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری.
    • دادنامه شماره 88/325 مورخ 14/04/1388 هیئت عمومی دیوان عدالت اداری.
    • دادنامه شماره 9909970906011511 تا 1521 مورخ 17/12/1399 هیئت تخصصی مالیاتی بانکی دیوان عدالت اداری.
    • قانون اساسی مصوب 1368.
    • قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1379.
    • قانون بودجه 1400 کل کشور.
    • قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان مصوب 1398.
    • قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392.
    • قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366 با اصلاحات و الحاقات 1394.
    • قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366.
    • قانون مدنی مصوب 1307.

    ب. انگلیسی

    • Barker, William B.(2003) "Statutory Interpretation,Comparative Law, And Economic Theory, Discovering The Ground Of Income Taxation”, San Diego Law Review,Vol.40, No 3, pp. 828-880.
    • Bhandary, Minica (2017) Philosophical Foundations Of Tax Law, Oxford University Press.
    • Gordon, Richard K. (1996) "Law Of Tax Administration And Procedure", Tax Law Design And Drafting, International Monetary Fund.
    • Hall, Arthur P. (2005) Competing Concepts of Income And The Double Taxation of Saving, The Center For Applied Economics.
    • Holmes, Kevin (2000) The Concept Of Income, A Multi – Disciplinary Analysis, A Thesis Summited To The Victoria University Of Wellington,IBFD Publications BV.

    -        Lederman, Leandra (2004) "Deficient Statutory Notices and The Burdens of Proof: A Reply To Mr. Newton", Indiana University Maurer School Of Law, https://ssrn.com/abstract=275492

    • Magro, Anne M. (2004) "Tax Decision Making Under The New Burden Of Proof Rules", Journal Of The American Taxation Association, 26, No. 2, pp 23–42.

    -         Martinez, Leo P. (1988) “Tax Collection And Populist Rhetoric: Shifting The Burden Of Proof In Tax Cases”, Hastings Law Journal, Vol. 39, pp 239-282.

    • Nightingale, Kath (2002) Taxation Theory And Practice,Pearson Education Limited, Fouth Edition, London.
    • Ordower, Henry (2011) "The Burden of Proof In Tax Matters", European Association Of Tax Law, chapter 3.15 (Amsterdam, 2013) (EATLP Series v. 10), Saint Louis U. Legal Studies Research Paper No. 2011-12.
    • Racheter, Donald P, Wagner, Richard F. (2002) Politics Taxation And The Rule of Law, Springer US. United States of America.
    • Thuronyi,Victor (2003) Comparative Tax Law,Hague, Kluwer Law International.
    • Tiley, John And Loutzenhiser, Glen (2012) Revenue Law, Oxford, Hart Publishing Ltd.
    • Wilkie,J.Scott,W.Hogg, Peter (2015) "Tax Law Within The Larger Legal System”, Osgoode Hall Law Journal,Vo. 52, No. 2, pp. 460-490.