تأثیر دیدگاه های تفسیری هرمنوتیکی بر تفسیر قضایی قراردادها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

2 استاد دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرس تهران

3 دانشیار گروه حقوق ، دانشگاه پیام نور، ص.پ 4697-19395، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری گروه حقوق ، دانشگاه پیام نور، ص.پ 4697-19395، تهران، ایران

چکیده

در اکثر نظام های قانونی هدف از تفسیر، کشف قصد و اراده مشترک طرفین است.اما گاهی عبارات متن قرارداد گویای قصد مشترک طرفین نبوده وگاه مفهومی را به ذهن متبادر می کندکه با قصد مشترک طرفین مغایرمی باشد.گاهی نیز شرایط حاکم براجرای قرارداد،به حدّی تغییر میکند که متن قرارداد را نمی توان ترجمان اراده طرفین دانست.در هرمنوتیک شیوه های تفسیری مبتنی برسه محورمی باشند؛متن محور،مؤلف محور،مفسّر محور.از این میان حلقه طلایی دررویکردهای تفسیر هرمنوتیکی با تئوری های مطرح در حقوق مدرن قراردادها و حقوق قراردادهای ایران،منطبق تر است:دراین شیوه،مفسر با درنظرگرفتن تمامی مؤلفه ها و پیش فرض های ذهنی طرفین قرارداددرزمان تنظیم متن،با عنایت به شروط ضمنی،مرتکزات ذهنی طرفین و عرفهای مسلّم، دست به بازتولید قرارداد می زند.این شیوه تفسیری نسبت به شیوه های سنتی از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است و با فاصله گرفتن از تقدس متن و جمود بر اراده ظاهری، به دلیل حاکم کردن معیارهای اراده باطنی بر روابط قراردادی با معیارهای عدالت و انصاف انطباق بیشتری دارد.در این مقاله ضمن بررسی شیوه های تفسیری مطرح در مکتب هرمنوتیک و برشماری مزایا و معایب هریک، و بررسی تئوری های مطرح در حقوق مدرن قراردادها همچون نئوفرمالیست و تئوری تفسیربرمبنای رابطه قراردادی،در نهایت روشی متعادل و به دور از هرگونه افراط و تفریط بر پایه مقتضیات روز و اصول مطرح در حقوق مدرن قراردادها مطرح شده است

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Hermeneutic Views on Legal Interpretation of Contracts

نویسندگان [English]

  • Mahdi rashvandboukani 1
  • pejman mohamadi 2
  • hassan khosravi 3
  • Azin Sardouei 4
1 assistant prof in university of judical sciences & administrative services
2 professor of faculty of law، tarbiat modares، Tehran.
3 assistant professor
4 ph. D student in paiam noor university
چکیده [English]

In most legal systems,interpretation is performed with the aim of determining the common will and intention of the parties.Sometimes,the contract texts contain vague,insufficient,defective,or contradictory elements that make it difficult to reveal the common intention of the parties,and may even lead to interpretations in clear contrast with the parties’common intention.At times,the circumstances governing the execution of a contract change to a degree that it is not possible to see the contract as the true interpretation of the intention of the parties.Hermeneutic interpretation methods revolve around three elements:the text,the author,and the interpreter.Among hermeneutic interpretation approaches,the hermeneutic circle is in greater harmony with major theories in the modern contract law and the contract law in Iran.interpreter considers all the mental elements and presuppositions of the parties when the text is prepared,and recreates the contract using implied terms,and accepted customs of the parties.This interpretation method is more flexible than traditional methods,thus achieving greater harmony with justice and fairness criteria by putting contractual relations under the government of the criteria of the actual will.this research sought to examine the methods of interpretation common in hermeneutics,enumerate the strengths and weaknesses of each,delve into major theories in the modern contract law such as neoformalism and convention-based interpretations,and finally develop a balanced method free of extremism according to current circumstances and the principles of the modern contract law

کلیدواژه‌ها [English]

  • contract interpretation
  • hermeneutics
  • text-centred
  • author-centred
  • interpreter-centred
  • mental (subjective)
  • lexical (textual)
الف. فارسی
- آزاد، علیرضا، آزاد، تکتم، لعل روش، فاطمه (1395) «مبانی مشترک اصول فقه و هرمنوتیک کلاسیک در فهم متن، فقه و اصول»، مجله فقه و اصول، سال چهل و هشتم، شماره پیاپی 105، صص 27-9.
- احمدی، بابک (1380) ساختار و تأویل متن، تهران: نشر مرکز، ج 2.
- آقایی، کامران (1388) مکتب‌های تفسیری در حقوق بر بنیاد هرمنوتیک حقوقی، تهران: انتشارات میزان، چاپ اول.
- پریمی، علی (1383) «هرمنوتیک و تأثیر آن بر فهم متون دینی»، مجله حوزه و دانشگاه، دوره 10، شماره 39، صص 101-67.
- حبیبی، محمود (1389) تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی، تهران: انتشارات میزان، چاپ اول.
- حسنی، حمیدرضا (1388) «تعیین معنای متن از نگاه هرمنوتیک و علم اصولی»، مجله پژوهش و حوزه، شماره 27 و 28، صص 100-54.
- ربانی گلپایگانی، علی (1383) هرمنوتیک و منطق فهم دین، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه.
- شربتیان، محمود؛ داورزنی، حسین (1396) «بررسی تطبیقی تفسیر متن از دیدگاه هرمنوتیک و اصول فقه»، مجله مطالعات سیاسی، حقوق و فقه، دوره 3، شماره 1، صص 210-197.
- شریفی، مهدی (1394) «شیوه تفسیر غایت‌گرا»، فصلنامه قضاوت، زمستان، شماره 84، صص 108-91.
- صاحبی، مهدی (1376) تفسیر قراردادها در حقوق خصوصی، تهران: انتشارات ققنوس، چاپ اول.
- طاهری، سید صدرالدین (1379) «بررسی انتقادی رابطه اصول فقه اسلامی و هرمنوتیک»، مجله علمی پژوهشی مقالات و بررسی‌ها، شماره 68، صص 129-109.
- علومی یزدی، حمیدرضا؛ بابازاده، بابک (1389) «شیوه‌های تفسیر قرارداد در نظام حقوقی ایران و انگلیس»، فصلنامه پژوهش حقوق، سال دوازدهم، شماره 29، صص 270-225.
- کاتوزیان، ناصر (1385) «سهم عدالت در تفسیر قانون»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 72، شماره 0، صص 383-361.
- کوزنز هوى، دیوید (1371) حلقه انتقادى، ترجمه مراد فرهادپور، تهران: گیل با همکارى انتشارات روشنگران.
- مدنی، سید جلال‌الدین (1370) مبانی و کلیات علم حقوق، تهران: انتشارات نشر همراه، چاپ اول.
- موسوی، سید فضل‌الله و دیگران (1391) «مطالعه تطبیقی اصول تفسیر قرارداد»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال اول، شماره 1، صص 213-183.
- واعظی، احمد (1393) درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: سازمان انتشارت پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ هفتم.
- واعظی، احمد (1379) «چیستی هرمنوتیک»، فصلنامه علمی پژوهشی ذهن، دوره 1، شماره 3، صص 149-115.
 ب. عربی
- معرفت، محمدهادی (1318 ق) التفسیر و المفسرون، جلد اول، مشهد: الجامعۀ الوضویه.
ج. انگلیسی
Bernstein, Lisa (1999) "The Questionable Empirical Basis of Article 2’s Incorporation Strategy: A Preliminary Study”, University of Chicago Law Review, Vol. 66, Issue. 3, pp 769-710.
Burrows, Andrews and Edwin Paed (eds) (2007) Contract Terms, Oxford Univercity Press.
Charny, David (1999) “The New Formalism in Contract”, University of Chicago Law Review, Vol. 66, No. 3, pp 270-842.
Corbin, Arthur Linton (1960) Corbin On Contract, Vol.3, 2nd edit, U.S.A. pp 271-286.
Cunningham. Lawrence A. (1995) “Hermeneutics and Contract Default Rules: An Essay on Lieber     and Corbin”, Cardozo Law Review, Vol. 16, No.330, pp. 761-783.
Fish. Stanley (1980) Is there a Text in this class? The Authority of Interpretive Communities, Florida University Publication, first publication,.
Gadamer, Hans-Georg (1995) Truth and Method, New York: Continuum, second edition.
Gilson,  Ronald J. et al. (2010)  “Braiding: The Interaction of Formal and Informal Contracting in      Theory, Practice, and Doctrine”,Columbia Law Review, Vol. 110, No. 6, pp 1377-1401.
Goldstein, Aaron D. (2013) The Public Meaning Rule: Reconciling Meaning, Intent, and Contract  Interpretation, Volume 53, Santa Clara, pp 63-76.
Hall, Goff R. (2012) Canadian Cotractual Interpretation Law,A new edition,Toronto, Ontario,publisher: LexisNexis Canada Inc.
Keren, Hila (2005) “Textual Harassment:A New Historical Reappraisalof the Parol Evidence   Rule with Gender in Mind”,Journal of Gender, Social policy & The Law,Vol. 13,Issue 2, pp 251-325.
Kraus, Jody S. & Scott, Robert E. (2009) Contract Design and the Structure of Contractual Intent, Columbia school Law, Rew 1023, pp 1023-1067.
Lesniewski, Jayce R. (2009) Contracts: The War Against Words: When Contract Interpretation           Impedes Judicial Goals - Lee v. Fresenius Medical Care,Inc, William Mitchell Law Review.Legasy archives, Vol 35, Iss.2, pp 627-646.
Lifshitz. Shahar and Finkelstein. Elad (2017) “A Hermeneutic Perspective on the Interpretation of Contracts”, American Business Law Journal, Vol. 54, Issue 3. pp. 526-558.
Neil, Andrews (2013)  Interpretation of Written Contracts in England, University of Cambridge, No.36, pp 1-15.
Nourse, Victoria F. (2014) “Elementary Statutory Interpretation: Rethinking Legislative Intent‌ a‌nd History”, Boston College Law Review, Vol, 55, pp. 1613-1644.
Posner, Eric A. (2000) A Theory of Contract Law Under Conditions of Radical Judicial Error,  University of Chicago Law School, John M. Olin Law & Economics Working Paper, No. 80 pp 749-790
Posner, Richard A. (2009) (Law and Literature), publisher:Harvard University Press, 3th ed.
Schwartz, Alan & Robert E. Scott (2010) “Contract Interpretation Redux”, Columbia Law School, scholarship Archive,Vol.119, pp926-964   
Scott, Robert E. (2004) “The Death of Contract Law”, University of Toronto Law Journal, Vol. 55, No. 4, pp. 369-375.
Zamir, Eyal (1997) The Inverter Hierarchy of Contract Interpretation and Supplementation, Columbia Law Review,Vol.97, No.6, pp 1710-1802.