هدف عمومی در حقوق سرمایه گذاری خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق بین الملل، دانشکده حقوق،الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

2 استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، پردیس فارابی دانشگاه تهران،تهران، ایران (نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق،الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه ازاد اسلامی، تهران، ایران

10.22099/jls.2022.39116.4174

چکیده

یکی از چالش های اصلی در جذب سرمایه گذاری، حفظ منافع سرمایه گذاری خارجی و در عین حال حفاظت از منافع عمومی کشور میزبان است. جمع بین این دو امری مشکل و محل مناقشه است. در حقوق سرمایه‌گذاری خارجی تعریف جامع و مورد توافقی از منافع عمومی وجود ندارد هرچند که در بیشتر توافقات سرمایه گذاری عبارت «هدف عمومی» گنجانده شده است در مقاله حاضر به بررسی ماهیت معیار «هدف عمومی» به عنوان یکی از مبانی اصلی ملی کردن خواهیم پرداخت و تفاوت میان مفهوم هدف عمومی با امنیت ملی بحث خواهد شد. وجود هدف عمومی یکی از شروط اساسی مشروعیت ملی کردن سرمایه ها و منابع طبیعی است درحالی که در حقوق بین‌الملل ضابطه عینی و روشنی برای ارزیابی هدف عمومی وجود ندارد. ازاین رو تصمیم پیرامون مشروعیت سلب مالکیت به استناد هدف عمومی عملا به خود دولت ها واگذار شده که با اعمال صلاحیت خویش در این امر تصمیم بگیرند تشخیص دولت ملی کننده در مورد هدف عمومی هنگام ملی کردن اموال بیگانگان مبتنی بر حق حاکمیت دولت بر منابع طبیعی است اما این امر مانع از آن نیست که سرمایه گذار خارجی نتواند به آن اعتراض کند برای ارزیابی مشروعیت ملی کردن به استناد هدف عمومی باید علاوه بر ضوابط حقوق داخلی کشور ملی کننده، دکترین و رویه داوری های بین المللی نیز مورد ارجاع قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

public purpose in foreign investment law

نویسندگان [English]

  • nooralah khosravi 1
  • abdolhossin shiravi 2
  • Mohsen mohib 3
1 PhD Student in International Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Professor, Department of Private Law, Faculty of Law, Farabi Campus, University of Tehran, Tehran, Iran, Corresponding Author.
3 Assistant Professor, Department of International Law, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the main challenges in attracting investment is maintaining the interests of foreign investment while protecting the public interest of the host country. The combination of these two is difficult and controversial. There is no comprehensive, agreed-upon definition of public interest in foreign investment law, although most investment agreements include the term "public purpose." In this article, we will examine the nature of the criterion of "public purpose " as one of the main principles of nationalization and will discuss the difference between the concept of public purpose and national security. The existence of a public purpose is one of the basic conditions for the legitimacy of the nationalization of capital and natural resources, while in international law there is no objective and clear criterion for evaluating the public purpose. Therefore, the decision on the legitimacy of expropriation based on the public purpose is practically left to the governments themselves to decide by exercising their authority. And the nationalizing state's recognition of the public purpose when nationalizing foreign property is based on the government's sovereignty over natural resources, but this does not prevent a foreign investor from objecting to it. The doctrines and procedures of international arbitration should also be referred to the domestic law of the nationalizing country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • public purpose
  • foreign investment law
  • international arbitration

مراجع

الف. فارسی
احمدنژاد، منصور (1391) تضمین سرمایه‌گذاری خارجی در حقوق بین‌الملل، رساله دکتری، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
افتخار جهرمی، گودرز (1373) «دیوان داوری دعاوی ایران - ایالات‌متحده و عملکرد آن در قلمرو حقوق بین‌الملل»، تحقیقات حقوقی، دوره 2، شماره 15، صص 141-57.
امامی، محمد و استوار سنگری، کورش (1389)، حقوق اداری، تهران: میزان
بهمنی، محمدعلی؛ مرادی، فهیمه (1392) «اطراف پنهان قرارداد داوری در گروه دولت‌ها»، تحقیقات حقوقی، دوره 16، شماره 62، صص 301-263.
پیران، حسین (1374-1373) «مصادره غیرمستقیم در حقوق بین‌الملل و رویه دوان داوری دعاوی ایران - ایالات‌متحده»، مجله حقوقی بین‌المللی، دوره 13، شماره 18 و 19، صص 529-415.
تیموری، محمدصادق، جنیدی، لعیا و همکاران (1397) «سلب مالکیت غیرمستقیم سرمایه‌گذاران خارجی»، جستاری در حقوق ایران و بین‌الملل، دوره 7، شماره 24، صص 36-9.
حاتمی، علی، کریمیان، اسماعیل (1393) حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه‌گذاری، تهران: نشر تیسا.
سلطان‌زاده، سجاد (1393) ساختار و رویه داوری مرکز بین‌المللی حل‌وفصل اختلافات سرمایه‌گذاری (ایکسید)، تهران: انتشارات خرسندی.
شری، محمد (1392) نظم عمومی فراملی و حقوق بین‌الملل، رساله دکتری حقوق بین‌الملل، دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی.
شیروی عبدالحسین (1392) «امنیت ملی در حقوق سرمایه‌گذاری خارجی»، فصلنامه حقوق، دوره 43، شماره 3، صص 51-33.
عسکری، پوریا (1394) حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در رویه داوری بین‌المللی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ دوم.
علیدوستی شهرکی ناصر (1388) «جبران خسارت سلب مالکیت در حقوق سرمایه گذاری خارجی»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره 14، شماره 46 و 47، صص 94 -77.
فلدرن، زایدل هوهن (1391) حقوق بین‌الملل اقتصادی، ترجمه سید قاسم زمانی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش، چاپ پنجم.
قنبری، علیرضا (1389) «بررسی حقوقی دعوی شرکت سرمایه‌گذاری بین‌المللی «اموکو» علیه دولت ایران و شرکت نفت و پتروشیمی و شرکت «خمکو» در دیوان بین‌المللی لاهه»، راه وکالت، دوره 2، شماره 3، صص 118-99.
گرجی ازندریانی علی‌اکبر (1388) مبانی حقوق عمومی، تهران، انتشارات جنگل
لوونفلد، آندریاس (1390) حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری، ترجمه قنبری جهرمی، محمد جعفر، تهران: جنگل، چاپ اول.
لوونفلد، آندریاس (1394) حقوق بین‌الملل اقتصادی، ترجمه حبیبی مجنده، محمد، تهران: جنگل، چاپ اول.
ماندل، رابرت (1387) چهره متغیر امنیت ملی، مترجم پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
محبی، محسن (1390) دیوان داوری دعاوی ایران – ایالات‌متحده آمریکا (ماهیت، ساختار، عملکرد)، ترجمه حبیبی، محمد، تهران: شهر دانش.
محبی، محسن (1391) مباحثی از حقوق نفت و گاز، تهران: شهر دانش.
موحد، محمدعلی (1386) درس‌هایی از داوری نفتی: ملی‌کردن و غرامت، تهران: نشر کارنامه.
نصری، قدیر (1380) نفت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
ب. انگلیسی
Heilborn, Johan (2015) Interest: History of the Concept, International Encyclopedia of Social & Behavioral Sciences, 2nd edition, Oxford, Elsevier, Volume12.
Hoops, Bjorn (2015) Rethinking Expropriation Law I: Public Interest in Expropriation, Den Haag, Eleven International Publishing.
Kenneth, Johan (1973) Galbratith, Economic and Public Purpose, U.S.A, Audio Forum.
Kingsbury Bendict and Schill Stephan W. (2010) Public Law Concept to Balance Investor s Rights with State Regulatory Actions in the Public Interest- the Concept of Proportionality, Available at www.iilj.org/abostus/document/kingsbury-scgill. public law concept. Pdf.
 Komori Teruo and Wellns, Karel (2009) Public Interest Rules of in International Law Towards Effective Implementation, Japan, Chiba University.
Lovett, John (2019) Towards Sustainable Community Ownership: A Comparative Assessment of Scotland's Compulsory Community Right to Buy, Loyola University New Orleans College of Law Research Paper No. 2019-06. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3326967
Maartje, Van Eerd & Banerjee, Banasree (2013) Evictions, Acquisition, Expropriation and compensation: practices and selected case studies, UN Habitat/GLTN.
Martinez-Fraga, Pedro J, Reetz, Ryan (2015) Public Purpose In International Law: Rethinking Regulatory Sovereignty in the Global Era, Cambridge University Press.
Qinglin Zhang (2012) On Public Interesting in International Investment. At available in: dosya. Marmara.edu.r.tr.huk/ sempozyum ayinlari/ipekyolu.
Rubino – Sammartano, Mauro (2001) International Arbitration Law and Practice, Kluwer. The Netherland.
Ruth Teitelbaum (2010) A Look at The Public Interest in Investment Arbitration: Is It Unique? What Should We Do About It? Berkeley Journal of International Law, Vol. 5, p.54-62.
Somin, Ilya (2012) “The Limits of Backlash: Assessing the Political Response to Kelo”, Minnesota Law Review, Vol.93, No. 6, pp.2101-2177.
Tamar, Meshel (2015) Human Right in Investor-State Arbitration, The human right to water and beyond, Journal of International Dispute Settlement, Vol.6, No 2. pp.277-307.
Walsh Rachael (2019) Property and Social Justice: Progressive Property in Action, Cambridge, UK, Cambridge University Press.
 
Documents
The Human Rights Council A/HRC/17/31
Committee on the Elimination of Racial Discrimination, General Recommendation XXI (1996).
Integrated Economic Development and Commercial Agreements, G.A. Res. 523, U.N. GAOR, 6th Sess., Supp. No. 20, at 20, U.N. Doc. A/2119 (1952).
International Covenant on civil and political Rights (iccpr) Art.1.
International covenant on Economic, social and cultural Rights (ICESCR), Art.1.
North American Free Trade Agreement (NAFTA) Chapter 1 note 1, art. 1110.
Permanent Sovereignty Over Natural Resources, G.A. Res. 1803, U.N. GAOR, 17th Sess., Supp. No. 17, at 15, U.N. Doc. A/5217 (1962)
 Right to Exploit Freely Natural Wealth and Resources, G.A. Res. 626, U.N. GAOR, 7th Sess., Supp. No. 20, at 18, U.N. Doc. A/2361 (1952)
The Human Rigths Council endorsed the Guiding Principles in its resolution 17/4 of 16 June 2011. United Nations. 2011. HR/PUB/11/04
UNCTAD (2012), Expropriation, Series Issues in International Investment Agreement II, United Nation, New York and Geneva.
UNCTAD(2012), Expropriation, Series Issues in International Investment Agreement II, United. Nation, New York and Geneva.
World Bank, Guideline on the Treatment of Foreign Direct Investment:
www.iisd.org/investment//law/treaties.aspx
https://rc.majlis.ir/fa/law/show/1148735
 
Cases                                                              
A.D.C. V.Hungary, award, 2 October 2006. P. 429.
ADC Affiliate Limited and ADC & ADMC Management Limited v. The Republic of Hungary, ICSID Case No. ARB/03/16.
Amco Asia Corporation and others v. Republic of Indonesia, ICSID Case No. ARB/81/1.
American International Group, Inc. and American Life Insurance Company v. Islamic Republic of Iran and Central Insurance of Iran (Bimeh Markazi Iran) IUSCT Case No. 2.
American International Group, Inc., et al. v. Islamic Republic of Iran, et al, U.S. Court of Appeals for the District of Columbia Circuit - 657 F.2d 430 (D.C. Cir. 1981).
Amoco International Finance Corp. V. Islamic Republic of Iran, AWARD NO. 310-56-3, 1987.
Antoine Goetz et consorts v. République du Burundi, ICSID Case No. ARB/95/3.
Azurix Corp. v. The Argentine Republic, ICSID Case No. ARB/01/12.
Compañia del Desarrollo de Santa Elena S.A. v. Republic of Costa Rica, ICSID Case No. ARB/96/1.
INA Corporation v. The Government of the Islamic Republic of Iran IUSCT Case No. 161.
INA Corporation v. The Government of the Islamic Republic of Iran IUSCT Case No. 161.
Iran-US Claims Tribunal, Oil Fields Of Texas, Inc. v. Iran et al., 1 IRAN-U.S. C.T.R.
Liberian Eastern Timber Corporation v. Republic of Liberia, ICSID Case No. ARB/83/2.
Libyan American Oil Company (Liamco) v Libya 12 April 1977,62 ILR, p.140.
Mathanex. V. U. S. A. Final Award. 3 Aguest 2005, Part IV, Chapter D, Para.
Norwegian shipowners' claims (Norway v. USA). 13 October 1922. I pp. 307-346.
Saluka V. Czech Republic, Partial Award, 17 March 2006. Para. 255.
Siemens A.G. v. The Argentine Republic, ICSID Case No. ARB/02/8.
Southern Pacific Properties (Middle East) Limited v. Arab Republic of Egypt ICSID Case No. ARB/84/3
Walter Fletcher Smith claims (Us V Cuba) Award 2 May 1929, 2UNRIAA, p. 913.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار