مفهوم پردازی «جهانی شدن حقوق» در حلقه «ایسم»‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای حقوق عمومی، استادیار پایه 8 گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز

چکیده

در دهه­های اخیر، «جهانی­شدن» به­مثابه یک مفهوم نوپدید، ساحت­های گوناگون علوم انسانی را در نوردیده است. از جمله چنین عرصه­هایی، قلمرو «حقوق» بوده که تحت تأثیر این مفهوم بوده است. در این راستا مقاله حاضر، «جهانی‌شدن حقوق» را موضوع بحث خود قرار داده و به بیان نگاه­­های مختلف پیرامون این عبارت پرداخته و به این سؤال پرداخته است که برداشت­های رایج از جهانی­شدن حقوق چیست؟ بر این مبنا، با استفاده از روش تحقیق توصیفی­تحلیلی، شایع­­ترین دیدگاه­ها و برداشت از این مفهوم را دسته­بندی و ذکر کرده است. این تحقیق نشان می­دهد که تا چه اندازه برداشت از مفهوم جهانی­­شدن حقوق اسیر برداشت­های مکتبی یا ایدئولوژیک بوده است و تا چه اندازه ارزش‌گذاری­­های پیشینی در شناخت مفهوم نوپدید جهانی­­شدن حقوق تأثیرگذار بوده است؛ اینکه چگونه برداشت کثرت­گرایی در برابر برداشت جهان­وطنی حقوق قرار داشته یا اینکه چگونه برداشت آرمان­گرایی در مقابل واقع­گرایی حقوقی قرار دارد. در نتیجه، توافق پیرامون این عبارت، در حد «مفهوم» باقی می­ماند و در مرحله «استنباط» امکان اجماع ­نظر با امتناع روبرو است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Conceptualization of “Globalization of Law” in the Ring of "Ism"s

نویسنده [English]

  • ayat mulaee
Department of law, Faculty of Law & Social Sciences, University of Tabriz,, Iran
چکیده [English]

"Globalization" as a new concept has affected various fields of human sciences in recent decades. Among such domains, there is the field of "law" that has been influenced by this concept. In this regard, present paper, has discussed the subject of the “globalization of law” and has expressed different views on this phrase. The most common views and impressions of this concept are categorized and cited by using the research method: descriptive - analytic, therefore. This research shows to what extent was the conception of globalization of law captured by schools or ideological conceptions and to what extent have previous evaluations been effective in understanding the emerging concept of globalization of law; that how the pluralism has been taken against the cosmopolitan of law; or how the conception of idealism is against legal realism. As a result, the agreement on this phrase remains at the "concept" level and there is a possibility of consensus with a refusal at the step of "conception".

کلیدواژه‌ها [English]

  • Globalization of Law
  • Centralization of Law
  • Decentralization of Law Idealism
  • Realism

مراجع

  1. الف. فارسی

    آخوندی، محمود و جاهد، محمدعلی(1391) «حقوق جهانی، از تئوری تا عمل، با تأکید بر جهانی­شدن حقوق بشر»، فصلنامه پژوهش حقوق، سال چهاردهم، دوره 14، شماره 36، صص 26-1.

    بشیریه، حسین (1383) عقل در سیاست، تهران: نشر نگاه معاصر.

    پترسون، دنیس (1395) مکاتب معاصر فلسفه حقوق، ترجمه یحیی شعبانی، تهران: ترجمان.

    تبیت، مارک (1384) فلسفۀ حقوق، ترجمۀ حسن رضایی خاوری، مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.

    جلالی، محمود و مقامی، امیر (1390) «کارکرد حقوق بین­الملل در فرآیند جهانی­شدن حقوق»، فصلنامه حقوق، دوره 41، شماره 3، صص 116-97.

    حدادی، مهدی (1397) «معاونت در ارتکاب فعل متخلفانه بین­المللی دولت در طرح مسئولیت بین­المللی دولت 2001»، دوره دهم، شماره چهارم، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره 11، شماره 1، صص 30-1.

    حسینی، سیده لطیفه (1397) «بررسی انتقادی آرای اخیر دادگاه اروپایی دادگستری و دادگاه اروپایی حقوق بشر در خصوص آزادی مذهب در چارچوب دکترین حاشیه صلاحیت»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره دهم، شماره دوم، صص 103-79.

    دلماس مارتی، می­ری (1378) «جهانی­شدن حقوق؛ فرصت­ها و تهدیدها»، ترجمه اردشیر امیر ارجمند، مجله حقوقی بین­المللی، دوره 17، شماره 24، صص 148-121.

    دوله، ایو (1378) «دولت و جهانی­شدن حقوق (از حقوق بین­الملل تا جهانی­شدن حقوق)»، ترجمه ابراهیم بیگ­زاده، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره 2، شماره 26 و 25، صص 298-289.

    رضوی­حاجی­آقا، سید مهدی و بابایی، مهدی (1396) «انتقال مفاهیم مسئولیت دولت­ها به حوزه سازمان­های بین­المللی و چالش­های پیش رو»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره نهم، شماره چهارم، صص 176-141.

    سلیمی ترکمانی، حجت (1397) «از مسئولیت حقوقی دولت‌ها تا مسئولیت اخلاقی آن‌ها در زمینه مقابله با تغییرات آب ­و هوایی»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره دهم، شماره دوم، صص 133-105.

    شریفی طراز کوهی، حسین (1392) درآمدی بر شهروندی جهانی، تهران: نشر میزان.

    شهابی، مهدی (1394) «کثرت­گرایی حقوقی؛ تأملی در چیستی مبنای التزام آوری قاعدۀ حقوقی و متغیرهای تحول نظام حقوقی»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، دوره 17، شماره 48، صص 163-135.

    کلی، جان موریس (1382) تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمه محمد راسخ، تهران: طرح نو.

    کلرپونتورو، ماری (1387) «سه تفسیر از جهانی‌شدن حقوق نگرش انتقادی بر جهش­های حقوق عمومی»، ترجمه اسدالله یاوری، تحقیقات حقوقی، شماره 47، صص 323-303.

    شوالیه، ژاک (1396) دولت پسامدرن، مطالعه تطبیقی تحولات معاصر در حقوق اساسی و حقوق اداری، ترجمه سید مجتبی واعظی، تهران: انتشارات مجد.

    شی­یرمر، جرمی ( 1378) اندیشه سیاسی کارل پوپر، ترجمه عزت­الله فولادوند، تهران: نشر طرح نو.

    عطار، صالح و ابراهیم‌گل، علیرضا (1397) «ارزیابی مبانی نظری ظهور حقوق فراملی»، پژوهش­های حقوق تطبیقی، دوره 22، شماره 1، صص 80-51.

    غمامی، مجید و محسنی، حسن (1397) آیین دادرسی مدنی فراملی، تهران: شرکت سهامی انتشار.

    فروغی، فضل­الله و عباسی، مراد (1398) «نقض مصونیت قضایی و اجرایی دولت­ها و اموالشان»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره یازدهم، شماره اول، صص 205-165.

    فوکویاما، فرانسیس (1393) پایان تاریخ و انسان واپسین، ترجمه زهره عربی و عباس عربی، چاپ اول، تهران: انتشارات سخنکده.

    کلرپونتورو، ماری (1387) «سه تفسیر از جهانی‌شدن حقوق نگرش انتقادی بر جهش­های حقوق عمومی»، ترجمه اسدالله یاوری، تحقیقات حقوقی، شماره 47، صص 323-303.

    کلی، جان موریس (1382) تاریخ مختصر تئوری حقوقی در غرب، ترجمه محمد راسخ، تهران: طرح نو.

    موسوی، سید فضل‌الله و سایرین (1397) «نظام همکاری با دیوان بین­المللی کیفری در چارچوب قطعنامه­های ارجاعی شورای امنیت»، مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره دهم، شماره دوم، صص 269-241.

    مولائی، آیت (1380) تأثیر جهانی­شدن بر حاکمیت ملی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته روابط بین‌الملل، دانشگاه تهران.

    واترز، مالکوم (1378) جهانی‌شدن، ترجمه اسماعیل مردانی گیوی و سیاوش مریدی، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

    ویوالی، میشل (1364) «تفکری بر تئوری حقوق فراملی»، ترجمه ناصر صبح خیز، مجله حقوقی بین­المللی، دوره 3، شماره 3، صص 110-89.

     

    ب. انگلیسی

    Berman, Paul Schiff (2012) Global Legal Pluralism: A Jurisprudence of Law Beyond Borders, Cambridge: Cambridge University Press.

    Brownlie, Ian (1998) Principles of Public International Law, Fifth Edition, Oxford: Clarendon Press.

    Bull, Hedley (1977) The Anarchical Society; A Study of Order in World Politics, London: Macmillan.

    Buzan, Barry and Others (1998) “Realism VS Cosmopolitanism: A Debate between Barry Buzan and David Held”, Review of International Studies, Vol. 24, Issue 3, pp. 387-398.

    Cafaggi, Fabrizio, and Caron, David D. (2012) “Global Public Goods Amidst a Plurality of Legal Orders: A Symposium”, The European Journal of International Law, Vol. 23, No. 3, pp. 643-649.

    Calliess, Gralf-Peter and Peer Zumbensen (2010) Rough Consensus and Running Code; A Theory of Transnational Private Law, Oxford: Hart Publishing.

    Capaldo, Giuliana ziccardi (2008) The Pillars of Global Law, Burlington: Ashgate.

    Creveld, Martin van (2002) The Rise and Decline of the State, Cambridge: Cambridge University Press.

    Delmas-Marty M. (2003) Global Law–A Triple Challenge, Naomi Norberg, 1st ed, USA: Transnational publishers.

    Dinh, Viet D. (2004) “Nationalism in The Age of Terror”, University of Florida Law Review, Vol. 56, No. 5, pp. 867-882.

    Dower, Nigel (2005) The Nature and Scope of Global Ethics and the Relevance of the Earth Charter, Journal of Ethics, Vol. 1, Issue 1, pp. 25-43.

    Doyle Michael, W. (2009) “The UN Charter – A Global Constitution?”, In: Dunoff, Jeffrey, L. & Trachtman, Joel, P. (Ed) Ruling the World? Constitutionalism, International Law, and Global Governance, Cambridge University Press.

    Falk, Richard A. (1991) “Theory, Realism and World Security”, In: Klare, Michel T. (ed) World Security Trends and Challengs at Century’s End, New York: St. Mirtin’s Press.

     Falk, Richard (2000) “The Decline of Citizenship in an Era of Globalization”, Citizenship Studies, Vol. 4, No. 1, pp. 5-18.

    Fassbender, Bardo (2009) “Rediscovering a Forgotten Constitution: Notes on the Place of the UN Charter in the International Legal Order”, In: Dunoff, Jeffrey, L. & Trachtman, Joel, P. (eds) Ruling the World? Constitutionalism, International Law, and Global Governance, Cambridge: Cambridge University Press.

    Gardbaum, Stephen (2009) “Human Rights and International Constitutionalism”, In: Dunoff, Jeffrey, L. & Trachtman, Joel, P. (eds) Ruling the World? Constitutionalism, International Law, and Global Governance, Cambridge: Cambridge University Press.

     Goldsmith. Jack and Wu, Tim, (2006) Who Controls the Internet? Illusions of a Borderless World, Oxford: Oxford University Press.

    Hackett, Mark and Statham, Gary (eds) (2016), The Aqua Group Guide to Procurement, Tendering and Contract Administration, 2nd ed. Wiley Blackwell, Chichester, West Sussex.

    Hall, Stuart, David Held and Tony McGrew (1996) Modernity and Its Futures, Cambridge: Polity Press.

    Janda, Richard (2005) “Toward Cosmopolitan Law”, Mcgill Law Journal, Vol. 50, No. 4, pp. 967-984.

    Kelsen, Hans (1944) Peace through Law, California:The University of North California Press.

    Kennedy, David (2009) “The Mystery of Global Governance”, In: Dunoff, Jeffrey, L. & Trachtman, Joel, P. (eds) Ruling the World? Constitutionalism, International Law, and Global Governance, Cambridge: Cambridge University Press.

    Knutsen, Torbjorn, L. (1997) A History of International Relations Theory, Second Edition, Manchester: Manchester University Press.

    Koskenniemi, Martti (2007) “Constitutionalism as Mindset: Reflections on Kantian Themes about International Law and Globalization”, Theoretical Inquiries in Law, Vol. 8, No. 1, pp. 1-25.

    Koh, Harold Hongju (1996) “Transnational Legal Process”, Nebraska Law Review, Vol.75, pp. 181–206. In Zumbansen, Peer (2008) Transnational Law, CLPE Research Paper, 09/2008, Vol. 04, No. 02. pp. 738-754.

    Kofman, Eleonore (2005) “Citizenship, Migration and the Reassertion of National Identity”, Citizenship Studies, Vol. 9, No. 5, pp. 453-467.

    Kumm, Mattias (2009) “The Cosmopolitan Turn in Constitutionalism: On the Relationship between Constitutionalism in and beyond the State”, in Dunoff, Jeffrey, L. & Trachtman, Joel, P. (eds) Ruling the World? Constitutionalism, International Law, and Global Governance, Cambridge: Cambridge University Press.

    Paulus, Andreas, L. (2009) “The Intrnational Legal System as a Constitution”, In: Dunoff, Jeffrey, L. & Trachtman, Joel, P. (eds), Ruling the World? Constitutionalism, International Law, and Global Governance, Cambridge: Cambridge University Press.

    Perschbacher, Rex R. and Debra Lyn Bassett (2004) “The End of Law”, Boston University Law Review, Vol. 84, No.1, pp. 1-62.

    Ralf, Michaels, and Nils Jansen (2006) “Private Law Beyond The State?, Europeanization, Globalization, Privatization”, The American Journal of Comparative Law, Vol. 54, No.4, Pp. 865-909.

    Ralf, Michaels (2009) “Global Legal Pluralism”, Annual Review of Law and the Social Sciences, Vol. 5, No.1, pp. 243-262.

    Ralf, Michaels (2013) “Globalization and Law: Law Beyond the State” pp. 287-303. In: Banakar, Reza and Travers, Max, (eds), Law and Social Theory, Second Edition, Oxford, Hart Publishing.

    Rosenau, James, N. (1984) “Pre-Theory Revisited: World Politics in an Era of Cascading Interdependence”, International Studies Quarterly, Vol. 28, No. 3, pp. 245-305.

    Robertson, Roland (1992) Globalization: Social Theory and Global Culture, London: SAGE Publications.

    Slaughter, Anne-Marie (2004) A New World Order, New Jersey: Princeton University Press.

    Tamanaha, Brian Z. (2008) “Understanding Legal Pluralism: Past to Present, Local to Global”, Sydney Law Review, Vol. 30, No.3, pp. 375-411.

    Teubner, Gunther and Andreas Fischer-Lescano (2004) “Regime-Collisions: The Vain Search for Legal Unity in the Fragmentation of Global Law”, Translated by Michelle Everson, Michigan Journal of International Law, Vol. 25, Issue 4, pp. 999-1046.

    Tushnet, Mark (2003) The New Constitutional Order, New Jersey: Princeton University Press.

    Xavier, Sujith (2013) “Book Reviews”, European Journal of International Law, Vol. 24, Issue 3, pp. 981-987.

    Wai, Robert (2008) “The Interlegality of Transnational Private Law”, Law and Contemporary Problems, Vol. 71, No.3, pp. 107-127.

    Weber, Cynthia (1995) Simulating Sovereignty; Intervention, the State and Symbolic Exchange, Cambridge : Cambridge University Press.

    Zurn, Michael (2012) “Global Governance as Multi-Level Governance”, In Levi-Faur, David (ed), The Oxford Handbook of Governance, Oxford: Oxford University Press.

    ج. فرانسه

    Carré de Malberg, Raymond (2003) Contribution à la théorie générale de l’Etat, 1e édition, Paris: Dalloz, Réimpression de l’édition 1920 chez Recueil Sirey.

    Terré, Dominique (2006) Le pluralisme et le droit. En: Le pluralisme, Archives de philosophie du droit. T. 49, Paris, Dalloz.

     

    - Codes

    1. Guide to Enactment of the UNCITRAL Model Law on Public Procurement, United Nations, October 2014, pp. 177-253.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار