ماهیت و محتوای تعهد به ارزیابی آثار زیست‌محیطی در پرتو رویه قضایی دیوان بین‌المللی دادگستری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران

2 دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل دانشگاه قم و پژوهشگر پژوهشکده قوه قضائیه، تهران، ایران

چکیده

ارزیابی آثار زیست­محیطی، به فرآیندهای پیش­بینی، شناسایی و ارزیابی آثار پروژه­ها و تصمیم‌های توسعه­ای بر محیط ‌زیست، سلامت انسان و رفاه جامعه اطلاق می­شود. این اصل مبین یکی از تعهدهای بنیادین دولت­ها در راستای حفاظت از محیط‌ زیست و ارتقای توسعه پایدار زیست­محیطی است. دیوان بین­المللی دادگستری در برخی از آرای خود، به‌ویژه در رأی صادره در سال 2010 در قضیه کارخانه­های خمیر کاغذ و رأی 2015 در فعالیت­های معین انجام‌شده توسط نیکاراگوئه و ساخت جاده در طول رود سن خوان، به توصیف و شناسایی این اصل پرداخته است. سؤال اصلی که این نوشتار در جستجوی پاسخ آن برآمده این است که ماهیت و محتوای حقوقی این اصل در پرتوی رویه قضایی دیوان بین­المللی دادگستری چیست؟ فرضیه ابتدایی در پاسخ به این سؤال آن است که دیوان بین­المللی دادگستری قائل به ماهیت عرفی تعهد به ارزیابی آثار زیست­محیطی است و محتوای آن را تشریح می­کند. حاصل بررسی­های توصیفی- تحلیلی آرای دیوان در ارزیابی این فرضیه، مؤید پویایی دیوان در شناسایی تعهد به ارزیابی آثار زیست­محیطی به‌عنوان قاعده­ای عرفی است که بر مبنای آن، همه دولت­ها مکلف به اجرای تعهدهای ناشی از آن هستند. همچنین رویه دیوان حاکی از آن است که محتوای ارزیابی آثار زیست­محیطی باید در هر مورد، به‌طور خاص تعیین شود اما در هر صورت نظارت بر آثار زیست‌محیطی فعالیت­های توسعه­ای، نه‌تنها لازم است پیش از انجام آن‌ها صورت گیرد، بلکه استمرار آن‌ها در طول اجرای این‌گونه اقدام‌ها نیز ضرورت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Nature and Content of the Obligation to Environmental Impact Assessment in the Light of the ICJ Case Law

نویسندگان [English]

  • Seyed Yaser Ziaee 1
  • Mahnaz Rashidi 2
1 Associate Prof. International Law Department, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran
2 Ph.D. In International Law, International Law Department, Faculty of Law, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]

Environmental impact assessment refers to the processes of forecasting, identifying and evaluating the effects of projects and development decisions on the environment, human health and the well-being of society.This obligation is a key State’s Commitments to protection of environment and improvement of environmentally sustainable development. The International Court of Justice described this concept in some of its Judgements; in particular in the 2010 Judgement on the Pulp Mills on the River Uruguay and the 2015 judgement on the Construction of a Road in Costa Rica along the San Juan River and Certain Activities Carried Out by Nicaragua in the Border Area . The main question that this paper seeks to answer it is: What is the legal nature and content of this obligation in the light of the ICJ case law? ICJ recognizes the customary nature of the obligation of environmental impact assessment and explains its content.The result of the descriptive-analytical studies of the ICJ Judgements in evaluating this hypothesis confirms the Court's developmental step in identifying the environmental impact assessment as a customary rule,In addition, the Court’s states that the content of the environmental impact assessment should be determined in each case, but in any way, monitoring the environmental impacts of developmental activities is not only necessary before doing them rather they need to be continued during such actions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Impact Assessment
  • International Court of Justice
  • International Customary obligation
  • environmental law
  • sustainable development

مراجع

لف. فارسی
آرش پور، علیرضا (1392) مسئولیت بین­المللی نقض تعهدات زیست­محیطی، تهران: انتشارات جاودانه جنگل.
بهرام سلطانی، کامبیز (1387) محیط زیست (مجموعه مباحث و روش­های شهرسازی)، جلد اول، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
جاجرمی، کاظم؛ پیشگاهی فرد، زهرا و حجت مهکویی (1392) «ارزیابی تهدیدات زیست‌محیطی در امنیت ملی ایران»، مجله راهبرد، سال 22، شماره 67، صص 230-193.
دبیری، فرهاد؛ پورهاشمی، سید عباس؛ روستا، فخرالضحی (1388) «بررسی اصول و مفاهیم حقوق بین‌الملل محیط زیست با نگاهی به توسعه پایدار»، مجله علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 11، شماره 3، صص 213-225.
سالاری، اسماء (1399) «ارزیابی اثرات زیست­محیطی فرامرزی در حقوق بین­الملل»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 50، شماره 4، صص 1331-1355.
لال کورو کولاسوریا و نیکلاس رابینسون (1390) مبانی حقوق بین‌الملل محیط زیست، ترجمه سید محمد مهدی حسینی، تهران: انتشارات میزان.
مختاری، سحر و آیت اله رضازادهرضا زاده (1391) «بررسی ارزیابی راهبردی محیط زیست جهت استفاده در برنامه‌هایبرنامه های توسعه منطقه ای- مطالعه موردی سواحل مکران»، همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران، صص 1-4.
موسوی، سید فضل ا... لله؛ حسینی، سید حسین، موسوی فر، سید حسین (1394) «اصول حقوق بین‌الملل محیط زیست در پرتو آرای مراجع حقوقی بین‌المللی»، مجله پژوهش حقوق عمومی، سال 17، شماره 48، صص 9-25.
مؤمنی‌راد، احمد و نسیم برخی (1394) «رعایت مقررات و ملاحظات زیست­محیطی کشور در بهره­برداری از منابع نفتی به منظور رعایت حق بر محیط زیست سالم»، دو فصلنامه مطالعات حقوق بشر اسلامی، سال ۴، شماره ۹، صص 159-133.
میرجلیلی، سیدعلی‌اصغر؛ میرجلیلی، سیدعلیرضا و حسین بری ابرقویی (1392) ارزیابی محیط زیست، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
ب. انگلیسی
Bendel, Justine & James Harrison (2017) “Determining the Legal Nature and Content of EIAs in International Environmental Law: What does the ICJ Decision in the Joined Costa Rica v Nicaragua/Nicaragua v Costa Rica cases tell us?”, Questions of International Law, Available at: http://www.qil-qdi.org/determining-legal-nature-content-eias-international-envi-ronmental-law-icj-decision-joined-costa-rica-v-nicaraguanicaragua-v-costa-rica-cases-tell-us/.
Collins, David (2010) “Environmental Impact Statements and Public Participation in International Investment Law”, Manchester Journal of International Economic Law, Vol. 7, No. 2, pp. 4-23.
Craik, Neil (2008) The International Law of Environmental Impact Assessment, Process, Substance and Integration, Cambridge University Press.
Mayer, Benoit (2018) “Climate Impact Assessment as an Emerging Obligation under Customary International Law”, the Chinese University of Hong Kong, Research Paper, Research Paper No. 16, pp. 271-308.
Morgera, Elisa (2009) Corporate Accountability in International Environmental Law, Oxford: Oxford University Press.
Payne, Cymie R. (2010) “Environmental Impact Assessment as a Duty under International Law: The International Court of Justice Judgment on Pulp Mills on the River Uruguay”, EJRR, Vol. 1, Issue. 3, pp. 317- 324.
Ruozzi, Elisa (2017) “The Obligation to Undertake an Environmental Assessment in the Jurisprudence of the ICJ: A Principle in Search for Autonomy”, European Journal of Risk Regulation, 8(1), pp. 158- 169.
Savaresi, Annalisa (2017) “Environmental Impact Assessment after the International Court of Justice decision in Costa Rica-Nicaragua and Nicaragua-Costa Rica: Looking backward, looking forward”, QIL, Zoom-in 42, pp. 1-3.
Takano, Akiko (2018) “Due Diligence Obligations and Transboundary Environmental Harm: Cybersecurity Applications”, Laws, Vol. 7, No. 36, pp. 1-12.
Tanaka, Yushifumi (2017) “Case Note Costa Rica v. Nicaragua and Nicaragua v. Costa Rica: Some Reflections on the Obligation to Conduct an Environmental Impact Assessment”, RECIEL, Vol. 26, No. 1, pp. 91-97.
Yang, Tesming (2019) “The Emergence of the Environmental Impact Assessment Duty as a Global Legal Norm and General Principle of Law”, Hastings Law Journal, Vol. 75, No. 525, pp. 525-572.
- Documents
Arbitral Tribunal, Lake Lanoux Arbitration (France v. Spain), Reference No. R.I.A.A. 281, 24 I.L.R. 101, (1957).
Convention for the Protection of the Natural Resources and Environment of the South Pacific Region, Noumea, (1986).
Convention on Biological Diversity, Rio de Janeiro, (1992).
Convention on Environmental Impact Assessment in a Transboundary Context, Espoo, (1991).
ICJ Reports, GabCikovo-Nagymaros Project (HungarylSlovakia), Judgment, (1997).
ICJ Reports, Nuclear Tests Cases (New Zealand v. France), Judgement, (1974).
ICJ Reports, Pulp Mills on the River Uruguay (Argentina/Uruguay), Judgment, (2010).
ICJ Reports, Request for an Examination of the Situation in Accordance with Paragraph 63 of the Court’s Judgment of 20 December 1974 in the Nuclear Tests (New Zealand v France) Case, 22 September 1995, Order, (1995).
ILC, Draft articles on Prevention of Transboundary Harm from Hazardous Activities, with commentaries, (2001).
International Law Commission, Prevention of Transboundary Harm from Hazardous Activities, (2001).
ITLOS Reports, Advisory Opinion on Responsibilities and Obligations of States Sponsoring Persons and Entities with Respect to Activities in the Area, ITLOS Case No 17 (‘Sponsoring States Advisory Opinion’), (2011).
Kuwait Regional Convention for Co-operation on the Protection of the Marine Environment from Pollution, Kuwait City, (1978).
PCA Reports, Case Concerning the South China dispute between Philippine and China, (2016).
Protocol on Environmental Protection to the Antarctic Treaty, Madrid, (1991).
Rio Declaration on Environment and Development, (1992).
Statute of the River Uruguay, Salto, (1975).
UN Doc. A/RES/ 37/7, ‘World Charter for Nature’, (1982). 
UNECE Protocol on Strategic Environmental Assessment to the Convention on Environmental Impact Assessment in a Transboundary Context, Kyiv, (2003).
UNEP, Goals and principles of environmental impact assessment, (1987).
United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS), Montego Bay, (1982).
United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC), Rio de Janeiro, (1992).
World Commission on Environment and Development, “Our Common Future”, (1987).
- Web Sites
IUCN (n.d), “Protected Area Categories”, (2012) in: https://www.iucn.org/theme/protected-areas/about/protected-area-categories.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار