ارزیابی مقررات مربوط به اعاده حیثیت در قانون مجازات اسلامی 1392

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق دانشکده علوم انسانی دانشگاه کردستان، شهر سنندج

چکیده

بعد از تحمل کیفر یکی از دغدغه‌های اصلی بزهکار، توانایی بازگشت به جامعه و برخورداری از حقوق اجتماعی است. با تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1392 انتظار این بود که بعد از کارشناسی‌های تخصصی و ایرادهای گرفته شده به قوانین قبل، مواد آن در نهایت دقت و فارغ از هرگونه ایراد، تدوین و تصویب شوند تا حقوق جامعه و بزهکار بعد از تحمل مجازات به بهترین نحو تأمین گردد. اما با نگاهی به مواد 25 و 26 قانون مجازات اسلامی در رابطه با اعاده حیثیت و مقررات مرتبط، ایرادها و ابهامات متعددی می‌توان برشمرد که تکلیف آن در فرایند کیفری و پساکیفری مشخص نیست و در بسیاری از موارد با تفسیری نادرست می‌تواند به زیان بزهکار بیانجامد. مقاله به دو قسمتِ «ابهامات ناظر به شمول اعاده حیثیت» و «مشکلات ناظر به وضعیت بزهکار در دوران پساکیفری» تقسیم شده است و با نگاهی تحلیلی و انتقادی به دنبال این هدف است تا با برجسته و مشخص کردن این ایرادات، نکاتی را که لازم است قانونگذار در تجدیدنظرهای بعدی به آنها توجه کند، برجسته نماید. در نهایت مشخص شد که مقررات اعاده حیثیت در قانون مجازات اسلامی رأساً و همچنین در رابطه با سایر مقررات از جمله تکرار جرم، توبه، مرور زمان و استخدامی، دارای ایرادات و ابهاماتی است که در پایان بر این مبنا پیش‌نهاداتی ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the restoration of dignity in the Islamic Penal Code

نویسنده [English]

  • Afshin Abdollahi
Assistant Professor of Law Department, University of Kurdistan
چکیده [English]

After suffering punishment, one of the main concerns of the offender is the ability to return to society and enjoy social rights until be protected from hazards such as labeling. Hence the ratification of a comprehensive and far-reaching regulation about the restoration of dignity is one of the important tasks of the legislature. With the adoption of the Islamic Penal Code, it was expected that after specialized bachelors and complains taken to the rules before, Legal material with high precision should be approved until the rights of the community and the delinquent to be secured. By looking at Articles 25 and 26 of the Islamic Penal Code regarding the restoration of dignity, many issues and ambiguities can be cited which its status is not clear in the criminal proceedings and in many cases with false commentary it can lead to delinquent disadvantages. On this basis, the main question is that what ambiguities and challenges are about subordinate punishments. The article is divided into two parts of obstacles including restoration of dignity and delinquency problems during the period after the criminal process. And with a critical look, it sought to answer this question until to highlight these bugs and to try the legislator will correct them in future revisions and eventually judicial authorities, criminals and citizens will be out of wandering.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Restoration of dignity
  • Subordinate punishment
  • the period after the criminal process Long-term deprivation
  • review of the law
اردبیلی، محمدعلی (1396) حقوق جزای عمومی، جلد اول، تهران: نشر میزان.
ارژنگ، اردوان (1384) «بررسی تحلیلی مفهوم عدالت شاهد»، مجله مطالعات اسلامی، شماره 67، صص 37-17.
حاجی ده آبادی، احمد و رجبی، محمد (1394) «تأملی بر مقررات توبه در قانون مجازات اسلامی 1392»، مجله حقوق اسلامی، سال دوازدهم، شماره 46، صص 30-7.
حبیب‌زاده، محمدجعفر و شریفی، محسن (1394) «اعاده حیثیت در مقررات کیفری ایران؛ بودها و بایدها»، مجله حقوقی دادگستری، سال هفتاد و نهم، شماره 91، صص 105-85.
سلطانی، عباسعلی (1391) «مبانی فقهی اعاده حیثیت»، مجله مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال چهارم، شماره 6، صص 107-83.
سلمان پور، عباس و کاظمی، حسن (1395) «تحولات تقنینی اعاده حیثیت در حقوق کیفری ایران»، مجله پژوهشنامه حقوق کیفری، سال هفتم، شماره 1، صص 139-123.
شمس ناتری، محمدابراهیم و احمدی ناطور، زهرا (1394)، «درآمدی بر رویکردهای نوین قانون‌گذار در نظام آزادی مشروط»، مجله دیدگاه­های حقوق قضائی، شماره 72، صص 159-131.
صابر، محمود (1379) «اعاده حیثیت و تحول آن در قوانین موضوعه ایران»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
صانعی، پرویز (1382) حقوق جزای عمومی، تهران: انتشارات طرح نو.
صفری، جلیل و همکاران (1394) «طراحی الگویی مبنی بر معیارهای اساسی جهت گزینش کارکنان شایسته و برآورد عملکرد سازمان»، فصلنامه پژوهش مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین، سال هفتم، شماره 22، صص 166-141.
عینی، محسن (1385) «گامی کوتاه در را اعاده حیثیت»، مجله نامه مفید، شماره 55، صص 56- 35.
غلامی، علی و پیرهادی، مسعود (1396) «چالش‌های اعاده حیثیت در فضای مجازی»، فصلنامه دین و ارتباطات، سال بیست و چهارم، شماره 52، صص 128-99.
فتحی، حجت­الله (1392) «مبانی فقهی مجازات تکرار جرم در جرائم مستوجب حد»، مجله فقه اهل‌بیت، شماره 76 و 75، صص 157-138.
فرج­اللهی، رضا (1389) جرم­شناسی و مسئولیت کیفری، تهران: نشر میزان.
گشتاسبی، محمد (1395) «بررسی و نقد اعاده حیثیت در حقوق ایران»، مشاهده شده در تاریخ: 24/1/1398 https://www.hoghooghdanan.com/2013-09-15-07-04-59/2353-1390-05-17-14-41-37.html.
محبی، شاهرخ (1384) «آزادی مشروط زندانیان»، مجله اصلاح و تربیت، شماره 47، صص 44-43.
میر محمدصادقی، حسین (1395) دادگاه کیفری بین­المللی، تهران: نشر میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین و هاشم بیگی، حمید (1390)، دانشنامه جرم­شناسی، تهران: نشر گنج دانش.
نوبهار، رحیم (1389) اهداف مجازات در جرائم جنسی، چشم­اندازی اسلامی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.