شرایط اساسی توافق صلاحیت در حقوق بین‌الملل خصوصی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 استادیار گروه حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امروزه در اغلب نظام‌های حقوقی، انتخاب قانون حاکم و انتخاب دادگاه صالح برای رسیدگی به اختلاف‌های آتی توسط طرفین در قراردادهای تجاری بین‌المللی پذیرفته شده است. این توافق‌ها که مبتنی بر اصل حاکمیت اراده و آزادی قراردادی منعقد می‌شوند به یک اندازه رواج نداشته و توافق انتخاب دادگاه یا شرط صلاحیت به دلیل رواج کمتر با ابهامات بیشتری رو به رو است؛ به‌ویژه که در برخی نظام‌های حقوقی، قانون‌گذار صراحتاً در خصوص این نوع توافق‌ها و شرایط لازم برای انعقاد آن‌ها موضع‌گیری نکرده است. یکی از مهم‌ترین ابهامات پیرامون توافق صلاحیت، شرایط اعتبار و صحت چنین توافقی است. هدف مقاله حاضر این است که با روش توصیفی- تبیینی و با تکیه بر مقررات برخی نظام‌های حقوقی مانند ایران و برخی اسناد بین‌المللی مرتبط، ضمن بررسی مفهوم این توافق، شرایط لازم برای صحت این توافق‌ها شامل شرایط عمومی صحت قراردادها و شرایط اختصاصی برای توافق انتخاب دادگاه را در حقوق بین‌الملل خصوصی مورد واکاوی قراردهد. پرسش اصلی این مقاله این است که چه شرایطی برای صحت توافق صلاحیت در دعاوی بین‌المللی ضروری است؟ به نظر می‌رسد رعایت شرایط صحت عقود مندرج در ماده 190 قانون مدنی ایران با توجه به اقتضائات خاص توافق مربوط به صلاحیت برای صحت انعقاد چنین قراردادی ضروری است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Fundamental Conditions of Jurisdiction Agreement in Private International Law

نویسندگان [English]

  • mohammedmjed Kabry 1
  • Azam Ansari 2
1 MA. in Private Law, Department of Law, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
2 Assistant Professor, Department of Law, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

 
Nowadays, the selection of governing law and competent court in international commercial agreements to resolve the future disputes is acceptable. Nevertheless, The problems and ambiguities regarding the exclusive jurisdiction clauses are considerable because, in some legal systems, the law-makers have not announced their views about these agreements and required conditions for concluding them. This essay seeks to examine the concept of jurisdiction clause private international law and describe the governing principles in this regard. The main question is: which conditions are necessary for making the jurisdiction agreement in international disputes? It seems the conditions expressed in Article 190 of Iranian Civil Code for making valid contracts, considering the requirements of such agreement are necessary in jurisdiction agreement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jurisdiction Agreement
  • Party Autonomy
  • Competent Court
  • International Dispute
  • Exclusive Jurisdiction

مراجع

  1. ارفع‌نیا، بهشید (1383) حقوق بین‌الملل خصوصی - تعارض قوانین و تعارض دادگاه‌ها- (جلد دوم)، تهران: انتشارات کتابخانه ملی ایران.
  2. سلجوقی، محمود (1387) حقوق بین‌الملل خصوصی (جلد دوم)، تهران: انتشارات میزان.
  3. شایگان، اسماعیل (1397) شرط صلاحیت قضایی در حقوق بین‌المللی خصوصی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
  4. شیروی، عبدالحسین (1392) داوری تجاری بین‌المللی، تهران: انتشارات سمت.
  5. شیروی، عبدالحسین (1393) حقوق تجارت بین‌الملل (ویراست دوم)، تهران: انتشارات سمت.
  6. شیروی، عبدالحسین (1396) حقوق قراردادها: انعقاد، آثار و انحلال، تهران: انتشارت سمت.
  7. صدرزاده افشار، سید حسن (1390) آیین دادرسی مدنی و بازرگانی -دادگاه‌های عمومی و انقلاب، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی- واحد علامه طباطبایی.
  8. کاتوزیان، ناصر (1385) حقوق مدنی: قواعد عمومی قراردادها: انعقاد و اعتبار قرارداد (جلد دوم)، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
  9. مقصودی، رضا (1389) «شروط صلاحیت قضایی در حقوق بین‌المللی خصوصی»، پژوهشنامه حقوقی، 2، صص 143-163.
  10. مقصودی، رضا (1396) «صلاحیت قضایی در حقوق بین‌الملل خصوصی». مجله حقوقی بین‌المللی، 56، صص 213-234.
  1. مافی، همایون و ادبی فیروزجایی، رشید (1393) «صلاحیت دادگاه‌های ایران در قلمرو حقوق بین‌الملل خصوصی»، مجله دانش حقوق مدنی، 2، صص 48-63.

ب. منابع عربی

  1. الترجمان، محمد خالد (2003) الاختصاص القضائی الدولی و آثار الاحکام الاجنبیه (الکتاب الثانی)، القاهره: منشورات شرکه مطابع الطوبجی.
  2. الروبی، محمد (2008) دور الاراده فی تحدید الاختصاص القضائی الدولی، القاهره: منشورات دارالنهضة العربیه.
  3. حداد، حفیظة (2010) النظریه العامة فی القانون القضائی الخاص الدولی (الکتاب الثانی)، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیه.
  4. خالد، هشام (2000)، قواعد الاختصاص القضائی الدولی و تعلقها بالنظام العام، الاسکندریه: منشورات منشأة المعارف.
  5. سلامه، احمد عبدالکریم (2000) فقه المرافعات المدنیة الدولیه. القاهره: منشورات دارالنهضة العربیه.
  6. عبدالعال، عکاشه (2000) الاجراءات المدنیه و التجاریه الدولیه فی دوله الامارات العربیه المتحده، بیروت: منشورات الحلبی الحقوقیة.
  7. فهمی، محمد کمال (1992) اصول القانون الدولی الخاص، الاسکندریه: منشورات مؤسسه الثقافه الجامعیه.
  8. محمد خلیل، خالد عبدالفتاح (2014) تعاظم دور الارادة فی القانون الدولی الخاص. القاهره: منشورات دارالنهضه العربیه.
  9. منزلاوی، صالح جاد (2008) الاختصاص القضائی بالمنازعات الخاصة الدولیة و الاعتراف والتنفیذ الدولی للاحکام الاجنبیه، القاهرة: منشورات دارالجامعه الجدیده.

ج. انگلیسی

  1. Ahmed, Mukarrum (2016) “Brexit and English Jurisdiction Agreements: The Post-Referendum Legal Landscape”, European Business Law Review, 7 (27), pp. 989-998.
  2. Brand, Ronald. A and Herrup, Paul (2008) The 2005 Hague Convention on Choice of Court Agreements commentary and documents, Cambridge: Cambridge University Press.
  3. Furmston, Michael (2012) Cheshire, Fifoot&Furmston’s Law of Contract, 16th edition, Oxford University Press.
  4. Hartley, Trevor and Dogauchi, Masato (2007) Explanatory Report on the 2005 Hague Choice of Court Convention, Hague: The Permanent Bureau of the Conference.
  5. Tang, Zheng Sophia (2014) Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law (1st ed), New York: Routledge.
  6. Ogunranti, Akinwum Olawuyi (2017) The Scope of Party Autonomy in International Commercial Contracts: A New Dawn? Master thesis of Laws at Dalhousie University Halifax, Nova Scotia, Available at: https://cutt.us/B1Pff, last visited: 2018, August 15.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار