تحلیل حقوقی کارکرد و نقش اتاق پایاپای در معاملات مشتقه مالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه حقوق، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران

چکیده

اتاق پایاپای یکی از ارکان مهم و اساسی در بازار ابزارهای مشتقه مالی است. کارکرد این اتاق به ‌گونه‌ای طراحی شده است که نه تنها نقض عهد در این بازار را به حداقل می‌رساند، ثبات و اطمینان آن را تضمین و تسویه معاملات در آن را نیز تسهیل می‌کند. این تحقیق با هدف آشنایی جامعه حقوقی و فعالان بازار بورس با کارکرد و نقش اتاق پایاپای در این بازار نگارش یافته است. بنابراین کارکرد و نقش اتاق در بازار مشتقات پرسش اصلی این تحقیق است. در این تحقیق ابتدا کارکرد اتاق و نحوه دخالت آن در بازار مشتقات مورد بررسی قرار گرفته است، سپس این کارکرد با نهادهایی نظیر ایجاب مفتوح، نمایندگی، ضمان و تبدیل تعهد مقایسه شده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که کارکرد و نقش اتاق ضمن شباهت‌هایی که با این نهادها دارد از جهات عدیده با آن‌ها متفاوت است. بنابراین، باید نقش اتاق را به ‌عنوان نهادی منحصر به فرد و با ویژگی‌های خاص خود تحلیل کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal analysis of the function and role of the clearing house in financial derivative transactions

نویسندگان [English]

  • Javad Hosseinzadeh 1
  • Dana Mabaudi 2
1 Assistant professor, Department of Law, University of Science and Culture, Tehran, Iran
2 LLM in Private Law, University of Science and Culture, Tehran, Iran
چکیده [English]

Clearing house is one of the important and basic institutions in the financial derivatives market. This house has been designed in such ways that not only minimize breaches by dealers of their contracts, but also ensures the security and certainty in the market and facilitates the transactions to be settled. This article aims to raise more awareness on the part of the legal community on the functions and roles of the clearing house in the market. Therefore, we will first discuss the house function in the market and how it intervenes in it and then will compare its nature with such legal institutions as open offer, agency, guarantee and novation and finally will conclude that despite some similarities between these institutions, the house nature differs from them in many respects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • financial derivative instruments
  • clearing house
  • Stock market
  • Future contract
  • Option contract

مراجع

حسین‌زاده جواد و دیگران (1395) «ماهیت حقوقی حساب ودیعه در معاملات مشتقه مالی»، مجله دیدگاه‌های حقوق قضایی،  شماره 75 و 76 ، صص 33-54
درخشان، مسعود (1390) مشتقات و مدیریت ریسک در بازارهای نفت، چ 2، تهران: موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی.
شهیدی، مهدی (1370) سقوط تعهدات، چ 1، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
صفایی، سید حسین (1351) دوره مقدماتی حقوق مدنی،‌ ج 2، تهران: انتشارات موسسه عالی حسابداری.
قاسم زاده، سید مرتضی (1383) اصول قراردادها و تعهدات، تهران: نشر دادگستر.        
 کاتوزیان، ناصر (1382) نظریه عمومی تعهدات، تهران: میزان.
کاتوزیان، ناصر (1382) حقوق مدنی، عقود معین، ج 4، تهران: شرکت سهامی انتشار، با همکاری بهمن برنا.
 کاتوزیان، ناصر (1385) قواعد عمومی قراردادها، ج 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
 کاتوزیان، ناصر (1386) اعمال حقوقی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاشانی، محمود (1388) حقوق مدنی- قراردادهای ویژه، تهران: میزان.
معصومی‌نیا، غلامعلی (1389) ابزارهای مشتقه بررسی فقهی و اقتصادی، چ 2، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مؤمن قمی، محمد (1382) «عقد اختیار»، مجله فقه اهل‌بیت، شماره 33، صص 65-73.
ب. عربی
أندراوس، عاطف ولیم (2005) السیاسة المالیة و اسواق الاوراق المالیة خلال فترة التحول لاقتصاد السوق، اسکندریه: موسسة شباب الجامعة اسکندریه.
طاهری، فاطمة الزهراء (2009) «العقود المستقبلة کوسیلة لتسییر مخاطر السعر فی الاسواق الزراعیة»، أبحاث اقتصادیة و إداریة، جامعة محمد خیضر بسکرة، الجزایر، العدد الخامس، صص 156-173.
محمود البعلی،‌ عبدالحمید (1420) المشتقات المالیه فی الممارسه العلمیه و فی الرویه الشرعیه، باللجنه العلیا لتطبیق الشریعه الاسلامیه، بالدیوان الامیری- الکویت
ج. انگلیسی
AL-Bashir, Muhammad; Al-Amine, Muhammad (2008) Risk  Management In Islamic Finance, An Analysis of Derivatives Instrument Commodity Markets, Brill.
AL-Saati,Abdul Rahim (2002) "Sharia Compatible Futures", J.KAU:Islamic Econ,Vol 15, pp.3-25
Andreloni, Luisa; T.Llewellin, David; H.Schmidt, Reinhard (2009) Financial Innovation In Retail And Corporate Banking, Edward Elgar Publishing Limited.
Atkin,Michael (1995) The International Grain Trade, Woodbead Publishing.
Clark, Ephraim; Kumar Ghosh, Dilip (2004) Arbitrage, Hedging and Speculation: The Foreign Exchange Markets, Greenwood Publishing Group.
CPSS-IOSCO )2012( Principles for financial market infrastructures, Technical Committee of the International Organization of Securities Commissions.
Damodaran,Aswath (2001) Finance d´enterprise:théori et pratique, John Wiley & Sons.
Doboves,Marck (2014) Law of Securities, Commodities and Bank Account, Edwar Elgar Publishing.
Durbin, Michael (2011) All About Derivatives, MC Graw-Hill Companies.
Gertrude, Tumpel-Gugerell (2007) The Role of Central Counter Parties, ECB-FED CHICAGO Conference.
Gibson.H,Charles (2009) Financial Reporting and Analysis, South- Western Cengage Learning.
Griffith, Sean .J. (2012) "Governing Systematic Risk: Toward A Governance Structure For Derivatives Clearing House", Emory Law Journal, Vol .61, pp.1153-1240.
Group of Researchers (2009) Issues in the International Financial Crisis, From an Islamic perspective, Islamic Economic Research Center king Abdulaziz University.
Cummings, Kevin,S. (2010) Commodity and Financial Derivatives, PHI Learning Limited.
Gupta,S.L. (2006) Financial Derivatives Theory Concepts And Problems, Prentice-Hall Of India Private Limited.
Helewits,A.Jeffrey (2010) Basic Contract Law for Paralegals, Aspen Publisher.
Ismat Basha,Obiyathulla;Mirakhor,Abbas (2013) Islamic Capital Markets, John Wiley & Sons Singapore.
James,Simon (2013) The Law of  Derivatives, LLP Reference Publishing.
Khan,M.Y; Jain,P.K; (2004). Financial Management: Text Problems and Cases, Tata McGraw-Hill.
Kumar,S.S.S. (2008) Financial Derivatives, PHI Learning Private Limited.
 Lees Allen, Julia (2012) "Derivatives Clearing House and Systemtic Risk: A Bankruptcy And Doddfrank Analysis", Standford  Law Review, Vol. 64, pp. 1079-2009
Loader, Daivid (2005) Clearing and Settlement of Derivatives, Elsevier Butterworth.
Lofton,Todd (2005) Getting Started in Futures, John Wiley & Sons.
Mishra,Bishnupriya; Swaroop; Sathy,Anurag (2007) Financial Derivatives,Jain-New Delhi.
Mittal, Himanshi (2011) Universal Law Series Law of Contract and Specific Relief, Universal Law Publishing.
Mohammadi, Hossein; Soltani-nejad, Hamed (2010) OIC Capital Markets Interlinking Using Samip, Central Securities Depository of Iran.
Powers. Mark J;.Castelino, Mark G. (1991) Inside the Financial Futures Markets, John Wiley & Sons.
Santomero, M. Anthony; Viotti, Staffan; Vredin, Anders (2001) Challenges for Central Banking, Kluwer Academic Publishers.
Skeel, David, Jakson, Thomas (2012) "Transaction Consistency and The New Finance In Bancruptcy", Columbia Law Review,Vol.112, pp.152-202
Tagliani, Matthew (2009) The Practical Guide to Wall Street, John Wiley & Sons.
Tripathy, Nalini Prava (2008) Financial Services, Prentice- Hill of India.
Wharton’s (2012) Wharton’s Pocket Law Dictionary, Universal Law Publishing.
VanSetten, Lodewijk (2006) The Law of Institutional Investment Management, Oxford University Press.
Veljanovski,Cento G. (1985) "Organized Future Contracting", International Review of Law and Economic, Vol. 5, pp.25-38

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار