نظم نوین نفتی ‌‌‌ایران و بازتاب آن در طراحی الگوهای قراردادی پروژه‌های بالادستی صنعت نفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق تجارت بین الملل، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق نفت و گاز، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

با وجود معرفی بیع متقابل به عنوان تنها بستر اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت ‌و گاز، به موجب قوانین بالادستی همچون قوانین بودجه و برنامه­های توسعه در سال‌های پس از انقلاب، اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 مقررات جدیدی به تصویب رسید که نمایانگر شکل­گیری نظمی نوین در زمینه‌ اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت است. نطفه‌‌‌‌‌ نظم نوین نفتی ایران که در ابتدا با تغییر نگرش نسبت به مقوله سرمایه‌گذاری خارجی منعقد شده بود، با تغییر در قلمرو مداخله‌‌ بخش خصوصی در اقتصاد پرورش‌‌ یافت و با معرفی و تجویز انعقاد قراردادهای متنوع نفتی، بالنده شد. همگام با تحولات مطرح در حوزه قانون‌گذاری، وزارت نفت نیز ‌‌یک مدل جدید قراردادی تحت عنوان «قرارداد نفتی ‌‌‌ایران»‌‌ یا «آی‌پی‌سی» را تهیه و معرفی کرد که اگرچه بر مبانی نظم نوین نفتی ایران استوار بوده، اما این پرسش همچنان باقی است که آیا در این طراحی از تمامی ظرفیت­های پیش­بینی شده در نظم نوین نفتی ایران استفاده شده و یا امکان پرورش و برداشت دیگر ترتیبات قراردادی همچون مشارکت در تولید نیز، در این فضا فراهم است؟ هدف این پژوهش، شناخت مبانی و محتوای این نظم، نسبت قرارداد جدید با این تحولات و سرانجام قابلیت اعمال دیگر الگوهای قراردادی است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The New Oil Order of Iran and Its Impact on Designing Upstream Contracts in Oil Industry

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Bahmaei 1
  • Davood Zare Sheibani 2
1 Assistant Professor in international trade law department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 PhD student in international trade law department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Even though the Buy-back contracts is introduced as sole method for performing upstream Oil projects, by virtue of laws such as budget and development program laws, after Islamic revolution of Iran, new regulations were passed in recent decades that indicated on formation of new legal order in petroleum industry. The Sprout of Iran's new oil and gas order, initially formed by a change in attitudes towards foreign investment, grew up by changing the scope of private sector intervention in the economy and developed by introducing and prescribing various oil contracts. On the other hand in the event of this developments, petroleum ministry unveiled a new model of contract named Iran Petroleum Contract (IPC). Although IPC is based on the principles of Iran's new oil order, it seems that it has not used all the capacities articulated in this order. Explaining the fundamentals and content of this order, the ratio of the new contract to these developments and eventually the ability to apply other contractual patterns will be discussed in this article.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • New Oil Order
  • foreign investment
  • privatization
  • General principles
  • new Iran Petroleum Contract
  • production sharing

مراجع

الف. فارسی
ابراهیمی، سید نصرالله و شیریجیان (1391) «محمد، قراردادهای بالادستی نفت و گاز جمهوری اسلامی ایران و تبیین دلالت های قانونی و الزامات قراردادهای جدید»، فصلنامه اقتصاد انرژی ایران، سال سوم، شماره 10، بهار 1393،صص 39-1.
 
ابراهیمی، سید نصرالله، صادقی مقدم، محمدحسن و سراج، نرگس (1391)، «انتقادهای وارده بر قراردادهای بیع متقابل صنعت نفت و گاز ایران و پاسخ‌های آن»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 42، زمستان،4، صص19-1.
اصغریان، مجتبی (1395)، قراردادهای بین‌المللی نفتی خدماتی در بخش بالادستی و قابلیت اعمال آن‌ها در حقوق ایران، رساله‌‌ دکتری حقوق بین‌الملل، دانشگاه شهید بهشتی.
ایرانپور، فرهاد (1386)، «مبانی عمومی قراردادهای نفتی»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 37، پائیز، 3، صص 28-1.
ایمانی، مقصود و درخشان، مسعود (1394). «نشست از دارسی تا‌‌‌ آی‌پی‌سی»، قابل مشاهده در: از-دارسی-تا-آی-پی-سی/http://icmstudy.ir/tag، به تاریخ 22 نوامبر 2015
حاتمی، علی و کریمیان، اسماعیل (1393) حقوق سرمایه‌گذاری خارجی در پرتو قانون و قراردادهای سرمایه‌گذاری، تهران: انتشارات تیسا.
درخشان مسعود (1393) «قراردادهای نفتی از منظر تولید صیانتی و ازدیاد برداشت: رویکرد اقتصاد مقاومتی»، دو فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اقتصاد اسلامی، بهار و تابستان ، 2، صص 52-7.
رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین و سیمائی صراف، حسین (1393) «از مالکیت تا حاکمیت: مطالعه‌‌ی تطبیقی محیط زیست در حقوق و فقه اسلامی» دو فصلنامه‌‌ دانش حقوق مدنی، بهار و تابستان، 1، صص 12-1.
زارع شیبانی، داوود (1391)، مفهوم سرمایه‌گذاری در حقوق بین‌الملل سرمایه‌گذاری، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد حقوق تجارت بین‌الملل، دانشگاه شهید بهشتی.
شیروی، عبدالحسین (1393) حقوق نفت و گاز، تهران: نشر میزان.
موحد، محمدعلی (1376) «قراردادهای نفتی پس از درنگی بیست‌ساله»، مجله اقتصاد انرژی، بهار، 2 و 3، صص 87-79.
موسوی، سید حسن (1395) تحلیل حقوقی الگوی قراردادی خدمت در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز ایران، (با تأکید بر تحلیل الگوی قرادادی جدید «‌‌‌آی‌پی‌سی»)، رساله دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی.
نیکبخت، حمیدرضا و آرین، محمد (1394) «طراحی الگوهای قراردادی جدید برای توسعه‌‌ی میادین ‌هیدروکربوری ‌‌‌ایران: بررسی و نقد قانون جدید وزارت نفت»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، پائیز، 71، صص 120-75.
نیکبخت، حمیدرضا و موسوی، سید حسن (1394) «اصول و ساختار الگوی جدید قراردادهای نفتی ‌‌‌ایران»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، زمستان، 72، صص 69-35.
ب. انگلیسی
Atwell, J. E. (1980) "Changing Relationships between Host Countries and International Petroleum Companies", Houston Law Review, Vol. 17,pp. 1002-20.
 
Bernard Taverne,(1996) Production Sharing Agreements in Principle and in  Practice, in Upstream Oil and Gas Agreements, edithed by Matryn R. David. Sweet & Maxwell Pub. London.
 
Bindemann, Kirsten,(1999)"Production Sharing Agreements: An Economic Analysis", Oxford Institute For Energy Studies.
 
Blinn Keith. W., Claude. Duval, Honoré L. Leuch & André. Pertuzio,(1986) International Petroleum Exploration and Exploitation Agreements: Legal, Economic and Policy Aspects, Borrows Publications, Uptated and Expanded in 2009.
Bunter. Michael A. G., (2009)"The Iranian Buy Back Agreements", Oil, Gas & Energy Law, OGEL 1, pp.1-20
 

Fight, Andrew (2006) Introduction to Project Finance, Butterworth-Heinemann publication, 1st Edition.

 
Machmud Tengku Nathan,(2000) The Indonesian Production Sharing Contract: An Investor Perspective, Kluwer Law International.
 
M. Sornarajah,(2009) "Portfolio Investment and the Definition of Investment", ICSID REVIEW – Foreign Investment Law Journal, 24(2), pp. 516-520.
Robert Fabrikant (1975), "Production Sharing Contracts in the Indonesian Petroleun Industry, Harvard International Law Journal", Vol. 16, pp.42-68.
 
Shiravi Abdolhossein and Amin Majd Fatameh,(2015) "Foreign Investment in Iran’s Upstream oil and Gas Operations: a Legal Perspective", Journal of World Energy Law and BusinessVol. 8, No. 3,pp. 269-287.
Shiravi Abdolhossein and Ebrahimi Seyed Nasrollah,(‌2006), "Exploration and Development of Iran’s oilfields through buyback", Natural Resources Forum,30, pp.199-206.
Shiravi Abdolhossein & Ebrahimi Seyyed Nasrollah.(2003) "The Contractual Form of Iran’s Buy-back Contracts in Comparison with Production Sharing and Service Contract", Society of Petroleum Engineers, pp.1-17
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار