تقابل مجازات جایگزین حبس با قانون وصول در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

نظر به ناکارآمدی مجازات حبس کوتاه مدت در بازپروری زندانیان درایران ابتدا قانون وصول برخی از درآمدهای دولت مصوب 1373 و سپس مجازات جایگزین حبس در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در ماده 70 پیش بینی شده است که مورد اخیر به معنای حذف مجازات حبس کوتاه مدت از نظام کیفری ایران نیست، زیرا طبق قانون مجازات اسلامی در ماده 67 و قسمت دوم ماده 68 با لحاظ مفهوم "می تواند" قاضی اختیار به صدور حبس کمتر از 91 روز یا به استفاده از مجازات های جایگزین حبس دارد، در مورد اخیر تحقق شرایط ماده 64 ق.م.ا از جمله گذشت شاکی الزامی است که از این جهت اطلاق رای وحدت رویه هیات عمومی دایوانعالی کشور بشماره 746 سال 1394 در خصوص ماده 68 ق.م.ا محل تامل است، به غیر از مواد فوق قاضی ملزم است در جرایم عمدی که مجازات آن در قانون کمتر از 6 ماه حبس باشد یا در جرایم غیر عمدی که مجازات قانونی آن کمتر از 2 سال حبس است بجای حبس به مجازات های جایگزین حکم دهد بدون اینکه نیازی به شرایط مذکور در ماده 64 این قانون باشد که دلالت بر نسخ بندهای 1و2 ماده 3 قانون وصول دارد.
 
 
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Contrast of Imprisonment Substitution with Receipt Code in Iranian Criminal Law

نویسندگان [English]

  • AbolHasan Shakeri 1
  • Seyyed masoud Heydari 2
1 Assosiate Professor of Criminal Law and Criminology , Faculty of Law and Political Sciences, University of Mazandaran,Babolsar ,Iran
2 M.A in Criminal law and Criminology, University of Mazandaran, Babolsar ,Iran
چکیده [English]

By regarding inefficiency of specially short time imprisonment in prisoners rehabilitation, at first access some of government revenue Act approved 1373 and then imprisonment substitution has been foresighted in Islamic criminal law approved 1392,  but it does not mean to delete short time imprisonment from Iranian Penal Code because with according to Islamic criminal law in section 67 and second part of 68, by regard to meaning "can ",the judge has authority at issuing imprisonment less than 91 days or to apply imprisonment substitution, in this case, it is binding to stabilized condition section 64 Islamic criminal law as like pardon by the complainant, by this regarding the application of judgement of surface unitary of Iranian supreme court NO. 746 issued 1394 in the case of 68 Islamic Penal Code is criticized. The excluding the mentioned exceptions, Judge is bound to issue the substitution exchanging imprisonment in willfully crimes that it has punishment less than 6 month imprisonment at law or unwilling crimes that the legal punishment has less than 2 years imprisonment without it is necessary to stabilize condition of section 64 Islamic criminal law that it leads on abrogation in clause of 1and 2 section 3 of  Receipt Code.  
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Punishment
  • Substitute
  • Fine punishment
  • Imprisonment
 
الف. فارسی
قرآن کریم
آشوری، محمد(1382)، «جایگزین‌های زندان یا مجازات بینابین»، تهران: انتشارات گرایش.
آقایی جنت‌مکان، حسین(1391)، حقوق کیفری عمومی، جلد2، تهران: انتشارات جنگل.
آنسل، مارک(1375)، دفاع اجتماعی، ترجمه محمد آشوری و علی حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
آئین نامه اجرائی مجازات جایگزین حبس مصوب 5/6/1393 هیات وزیران.
اردبیلی، محمدعلی(1389)، حقوق جزای عمومی، جلد2، تهران: انتشارات میزان.
اردبیلی، محمدعلی(1372)، «جایگزین‌های زندان کوتاه‌مدت در حقوق کیفری ایران»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 11 و 12.
باهری، محمد(1380)، نگرشی بر حقوق جزای عمومی، تهران:  انتشارات مجد.
خالقی، ابوالفتح(1380)، جایگاه قانونی و علمی محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی به عنوان جایگزین مجازات سالب آزادی، رساله دکتری،  تهران : دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
خالقی، علی، آیین دادرسی کیفری(1391)، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی.
دهخدا، علی‌اکبر(1374)، لغت‌نامه دهخدا، زیر نظر دکتر معین، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رای وحدت رویه هیات عمومی دیوانعالی کشور به شماره 745 مورخ 29/10/1394
زراعت، عباس(1392الف)، شرح مختصر مجازات اسلامی، تهران: انتشارات ققنوس.
زراعت، عباس(1392ب)، حقوق جزای عمومی 3، جلد 2، تهران: انتشارات جنگل.
زینالی، امیرحمزه(1387)، «سرمایه اجتماعی بستری برای اعمال کیفرهای اجتماع محور در ایران»، مجله حقوقی دادگستری، تهران قوه قضاییه، شماره 64.
شمس ناتری، محمدابراهیم(1393)، قانون مجازات اسلامی در نظم کنونی، جلد 1، تهران: انتشارات میزان.
شمس ناتری، محمدابراهیم و ریاحی، جواد(1391)، «ارزیابی مجازات اجتماعی مندرج در لایحه مجازات اسلامی در پرتو الگوی جایگزینی»، مجله حقوق اسلامی، شماره 33.
صانعی، پرویز(1374)، حقوق جزای عمومی، جلد 2، تهران: انتشارات گنج دانش.
صلاحی، جاوید(1354)، کیفرشناسی، تهران: انتشارات دانشگاه ملی ایران.
علی‌آبادی، عبدالحسین(1368)، حقوق جنایی، تهران: انتشارات فردوسی.
قانون مجازات عمومی(1352)
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392
قانون وصول برخی از درآمد های دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب 1373 و اصلاحی 1389
قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375
قانون جزای فرانسه مصوب 1994 و اصلاحی 2003
کاتوزیان، ناصر(1384)، فلسفه حقوق، مبحث نسخ ضمنی، جلد 2، تهران، انتشارات میزان.
گلدوزیان، ایرج(1392)، محشای قانون مجازات اسلامی، تهران: انتشارات مجد.
ماده واحده قانون امکان تبدیل زندان در امور خلافی مصوب 26/2/1307 کمیسیون عدلیه
ماده واحده قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1368
مرکز مطالعات راهبردی و توسعه قضایی(1382)، گزارش توجیهی لایحه مجازات اجتماعی جایگزین زندان، تهران: قوه قضاییه.
منصورآبادی، عباس(1386)، «زندان راه‌حل یا مشکل»، مجموعه مقالات همایش راهکارهای کاهش جمعیت کیفری زندان، تهران: انتشارات میزان.
نجفی ابرندآبادی، علی حسین(1383-1382)، تقریرات درس جرم‌شناسی، دوره کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
نظریه مشورتی به شماره 1108/92/7 مورخ 12/6/92
نظریه مشورتی به شماره 2119/92/7 مورخ 6/11/92
نظریه مشورتی به شماره 1053/92/7 مورخ 4/6/92
یکرنگی، محمد و ایران‌منش، مهدی(1387)، «کیفرهای اجتماع محور از نظریه تا عمل»، مجله حقوقی دادگستری، تهران، قوه قضاییه، شماره 64.
 
 
 
ب. انگلیسی
Brownlee, Ian(1998), Community punishment, A Critical Introduction, First edition, London, Longman, 1998
Mackenzie, Doris(2001), L Sentencing and Corrections In the 21st Century, Setting the Stage for the future, U.S. Department of Justice.
Martin, Elizabeth(2002), Oxford dictionary of law, university press, fifth edition.
Seymour, Mairead(2005), Alternative to Custody, The Community Foundation For Ireland in association With Irish Penal Reform Trust, Ireland.
Vass(A),(1990), alternatives to prison, custody and the community London, sage 1990.