بررسی تطبیقی ضابطه تشخیص خسارت غیرمستقیم قراردادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم

چکیده

چکیده
نقض قرارداد ممکن است موجب خسارات فراوانی برای طرف قرارداد گردد و با وجود پذیرش اصل جبران کامل خسارت در بیش‌تر نظام‌های حقوقی، امکان جبران همه این خسارات وجود ندارد که از جمله آن‌ها، خسارات غیرمستقیم است. منظور از خسارات غیرمستقیم، خساراتی است که بین نقض قرارداد و ورود خسارت اسباب دیگری دخالت داشته باشد. در این مقاله ضابطه شناسایی و تشخیص این‌گونه خسارات از خسارات مستقیم، با رویکرد روش‌شناختی در نظام حقوقی ایران و دیگر نظام‌های حقوقی، مورد بررسی قرارگرفته است. در این خصوص در نظام‌های حقوقی مختلف، دو ضابطه «قابلیت پیش‌بینی خسارت» در هنگام انعقاد عقد و «سببیت» بین نقض قرارداد و ورود خسارت، به عنوان معیار شناسایی خسارات غیرمستقیم مطرح شده است. به نظر می‌رسد نظریه سببیت از مبانی قوی‌تری برخوردار باشد. در نظام حقوقی ایران بر اساس مبانی فقهی و حقوقی، نظریه اخیر برای تشخیص خسارات مستقیم از غیرمستقیم قابل پذیرش است
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Test of Remote Damages; A Comparative Study

نویسنده [English]

  • Hedayatollah Soltaninejad
Assistant Professor in Private Law, Qom university
چکیده [English]

Abstract
The breach of contract usually results in a lot of damages. But it is impossible to compensate all of these. Most of legal systems don’t compensate remote damages. Remoteness refers to damages which are far from proximate cause. This article analyses the test which recognized in some major legal systems. In fact we use a methodological study about the issue. Legal systems commonly adopt two attitude to recognize remote damages. Some adopt the test of “foresee ability of damages” and others recommend the test of “causation”. We believe that basically, “causation” is more fundamental and systematic than other test. Based on jurisprudence and legal, in the Iranian legal system, recent theory to detect direct and indirect damage is acceptable.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Breach of Contract
  • Remoteness
  • Foreseeability
  • Causation
  • Contractual Responsibility
منابع
الف. فارسی
بهرامی احمدی، حمید(1377)، سوء استفاده از حق؛ مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام و دیگر نظام‌های حقوقی، تهران: اطلاعات
داراب پور، مهراب(1389) (ترجمه)، تفسیری بر حقوق بیع بین‌المللی، جمعی از نویسندگان، تهران: گنج دانش
شریعت اصفهانى، فتح الله (1410)(شیخ الشریعة)، قاعدة لاضرر، تهران: دفتر انتشارات اسلامی
شهیدی، مهدی(1383)، آثار قراردادها و تعهدات، تهران: مجد
صفایی، سید حسین(1387)، حقوق بیع بین‌الملل: بررسی کنوانسیون بیع بین‌المللی ۱۹۸۰ و مقایسه آن با مقررات بیع در حقوق ایران، فرانسه، انگلیس و ایالات متحده امریکا، تهران: دانشگاه تهران
صفایی، سید حسین(1390)، مسئولیت مدنی(الزامات خارج از قرارداد)، تهران: سمت
طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم(1415)، سؤال و جواب، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی
عراقى، آقا ضیاء الدین(1418)، قاعدة لا ضرر، قم: دفتر تبلیغات اسلامى
غمامی، مجید(1383). قابلیت پیش بینی ضرر، تهران: سهامی انتشار
نایینی، میرزا محمدحسین(1355)، منیة الطالب فی حاشیة المکاسب، ج 2، تهران: محمدیه
نراقى، ملّا احمد(1417)، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
کاتوزیان، ناصر(1384)، قواعد عمومی قراردادها، ج4، تهران: سهامی انتشار
وحدتی شبیری، سید حسن(1385)، مبانی مسئولیت مدنی قراردادی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
 
ب. لاتین:
Eisenberg, Melvin Aron, (1992). “The Principle of Hadley v. Baxendale”, California Law Review, Vol.80.
Eisenberg, Melvin Aron, (2006) Basic Contract Law, 8th ed. West Publishing.
Emerson, David, (2006) Optimum firm location and the theory of production, journal of region science, v13.
Felemegas, John, (2007). An International Approach to the Interpretation of the United Nations Convention for the International Sales of Goods (1980) as Uniform Sales Law, Cambridge.
Garnere, Bryan, (1999). Black's Law Dictionary, 18th edition, Thomson west.
Markesini, Basil, (2006). Unberath, Hannes; Jhonston, Angus, the German Law of Contracts, Hart Pub.
Mazeaud, J. L. H, (1962). Lecons; de Droit civil T.III, Paris.
Stephen A. Smith and P.S. Atiyah (2006). Atiyah's introduction to law of contracts, Canada: oxfod university press.
Treitel, G. H, (1995). Law of Contract, sweet & Maxwell.
Well, A., (1971), Droit civil; less obligation, Paris.