اجرت‌المثل ایام زوجیت و نحله با نگرشی بر قانون حمایت خانواده مصوب اسفند 1391

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

چکیده

چکیده
اجرت المثل ایام زوجیت و نحله، از جمله حقوق مالی زوجه است که پرداخت آن به وی در صورت مطالبه در زمان طلاق، در شرع مقدس و قوانین موضوعه ایران پیش بینی شده است. اجرت المثل ایام زوجیت اجرتی شبیه اعمال انجام گرفته است که زوجه در قبال خدماتی که در منزل شوهر، به دستور وی و بدون قصد تبرع انجام داده است، دریافت می‌دارد. قانون گذار ایران در بند ب تبصره 6 ماده واحده اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب 1371، نحله را نوعی بخشش اجباری قلمداد کرده است که پرداخت آن در زمان طلاق از اموال زوج به زوجه صورت می‌گیرد. تصویب قانون حمایت خانواده 1391 و نسخ صریح بند الف تبصره فوق الذکر، تغییراتی مهم در خصوص استحقاق زوجه نسبت به اجرت المثل، ایجاد نموده است که بر این اساس، شرایطی از قبیل عدم درخواست طلاق از ناحیه زوجه، عدم تخلف زن از وظایف همسری و عدم وجود شرطی مالی ضمن عقد نکاح، هم اکنون لازم الاجرا نخواهد بود. این مقاله درصدد بررسی وضعیت حقوقی فعلی اجرت المثل ایام زوجیت و نحله در حقوق ایران با نگرشی بر قانون حمایت خانواده مصوب 1391، است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Equivalent wage of duality time and NIHLAH (gift) with a view of Family Supporting Act 1391

نویسندگان [English]

  • Ali Asgar Hatami 1
  • Seyede Fateme Zebarjad 2
1 Associate professor of private law at faculty of law and political science of shiraz university
2 Master student in private law at faculty of law and political science of shiraz university
چکیده [English]

Abstract
Equivalent wage of marriage time and NIHLAH are among wife's financial rights that paying it, if claimed by her at the time of divorce, has been provided in  Islamic law  and Iranian statutory law. Equivalent wage of marriage time is a remuneration similar to the wage, that wife receives instead of services taken in husband's house, with his order and without donation intention. Iranian legislator, under provision 6, paragraph B of single article of amendment of divorce regulations 1371,recodnized NIHLAH as a compulsory gift that is paid to wife from husband's property at the time of divorce. The enactment of new Family Supporting Act 1391, and express omission of paragraph A of the above-mentioned provision, has made some important changes about titling equivalent wage, that based on it, and now is not indispensable because of demand divorce on behalf of  the wife, not to offend spousal duties by the wife , lack of any financial conditions in marriage contract ,now is not irrevocable. This article intends to deal with the present legal position of equivalent wage of marriage time and NIHLAH in the  Iranian law with a view of Family Supporting Act 1391.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Equivalent wage
  • NIHLAH(gift)
  • Donation intention
  • Marriage
  • Wifes financial right
منابع
الف. فارسی
احمدیه، مریم (1383). «حق اجرت‌المثل و نحله در یک بررسی حقوقی». فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان،7،25: 319-292.
بختیاری، علی (1386). «بررسی فقهی اجرت‌المثل کار زن در منزل». گفتمان حقوقی، 3، 12: 145-134.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1363). ترمینولو‍ژی حقوق. تهران: نشر بنیاد راستا.
حبیبی تبار، جواد (1380). گام به گام با حقوق خانواده. تهران: نشر خرم.
زندی، محمدرضا (1388). رویه قضایی دادگاه‌های تجدید نظر استان تهران (طلاق، نکاح، حضانت). تهران: انتشارات جنگل.
صفایی، سید حسین و امامی، اسدالله (1391). مختصر حقوق خانواده. تهران: نشر میزان.
کاتوزیان، ناصر (1390). خانواده-جلد اول. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کاتوزیان، ناصر (1390). وقایع حقوقی و مسئولیت مدنی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کیانی، بابک (1385). «اجرت‌المثل و شرط تنصیف دارایی». خبرنامه کانون وکلای دادگستری استان اصفهان، اول:33-32.
لطفی،‌ اسدالله (1389). حقوق خانواده. تهران: انتشارات خرسندی.
مجموعه آثار کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی (1374)، بی‌جا: موسسه چاپ و نشر عروج.
محقق داماد، سید مصطفی (1387). بررسی فقهی حقوق خانواده نکاح و انحلال آن. تهران: فیبا.
محقق داماد، سید مصطفی (1390). قواعد فقه بخش مدنی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مذاکرات و آراء هیئت عمومی دیوان عالی کشور 1383، (1386). تهران: نشر اداره وحدت رویه و نشر مذاکرات هیئت عمومی دیوان عالی کشور.
مروج، حسین (1379). اصطلاحات فقهی. قم: نشر بخشایش.
مکارم شیرازی، ناصر (1381). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
صورت مشروح مذاکرات جلسه علنی چهارشنبه بیست و یکم اسفندماه (1370)، جلسه چهارصد و هفتاد و یکم، دوره سوم، اجلاسیه چهارم، تصویب اصلاح کمیسیون امور قضایی و حقوقی در خصوص طرح قانونی اصلاح مقررات طلاق (برای تأمین نظر شورای محترم نگهبان)
هدایت نیا گنجی، فرج‌الله (1385). حقوق مالی زوجه (اجرت‌المثل، نحله و تعدیل مهریه). قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
یاری خانی، موسی (بی‌تا). اجرت‌المثل ایام زناشویی (بررسی تبصره 6 ماده واحده قانون اصلاح مقررات طلاق مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۳۷۱/۸/۲۸). تهران: پژوهش مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی.
 
ب. عربی
ابن ابی الجمهور، محمد ابن علی ابن ابراهیم (1400 ق). عوالی اللآلی. قم.
ابن فارس، ابی الحسین (1402). معجم مقائیس اللغه. بی‌جا: مکتب الاعلام الاسلامی.
توحیدی، محمدعلی، (1371). مصباح الفقاهه (تقریرات درس آیت‌الله خویی)، بی‌جا: انتشارات وجدانی.
حرعاملی، محمد بن حسن (بی‌تا). وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
خمینی، روح‌الله الموسوی (بی‌تا). تحریر الوسیله (کتاب الاجاره). بی‌جا: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
خمینی، روح‌الله الموسوی (الف)(1410 ق). تهذیب الاصول (تقریرات)، قم: انتشارات دار الفکر.
خمینی، روح‌الله الموسوی (ب)(1410 ق). کتاب البیع. بی‌جا: نشر موسسه اسماعیلیان.
خوئی، سید ابوالقاسم (1371). مصباح الفقاهه. قم: انتشارات وجدانی.
راغب اصفهانی (1412 ق). مفردات الفاظ القرآن. دمشق: دار القلم.
شهید ثانی، الجبعی العاملی، زین‌الدین ابن علی (1415 ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام. قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
شیخ طوسی (بی‌تا). النهایه فی مجرد الفقه والفتاوی. قم: افست منشورات قدس.
شیخ مفید (بی‌تا)، احکام النساء. بی‌جا: کنگره جهانی شیخ مفید.
طباطبایی، محمدحسین (1362). تفسیر المیزان، سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1342 ق). العروه الوثقی. نجف: مطبعه الآداب.
عاملی، سید محمد (1413 ق). نهایه المرام. قم: موسسه نشر اسلامی.
فاضل لنکرانی (1085 ق). جامع المسائل، بی‌جا.
مجلسی، محمدباقر (1403 ق). بحار الانوار. بیروت: موسسه الوفاء.
محقق حلی، ابی القاسم نجم الدین جعفر ابن حسن (1372). ترجمه فارسی شرایع الاسلام، ترجمه ابوالقاسم ابن احمد یزدی، به کوشش محمدتقی دانش پژوه. تهران: موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
مصطفوی، سید محمدکاظم (1412 ق). مئه قاعده فقهیه. قم: موسسه النشر الاسلامی التابعه للجماعه المدرسین.