سازوکار حل و فصل اختلاف ناشی از برجام و تعیین تکلیف تحریم‌های هسته‌ای ایران در برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم وتحقیقات تهران

2 دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل عمومی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

مذاکرات میان دولت‌های گروه 1+5 و ایران و اتحادیه اروپا در خصوص برنامه هسته‌ای ایران، سرانجام در 14 جولای 2015 به نتیجه رسید و آن‌ها بر روی سندی با نام برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به توافق رسیدند. طبق این سند که ضمن قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز مورد تأیید قرار گرفته است، تعهداتی در مورد محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران و لغو تحریم‌ها علیه ایران و یک سازوکار چند لایه حل و فصل اختلاف ناشی از این تعهدات پیش­بینی شده است. کمیسیون مشترک، اقدام در سطح وزرا و هیئت مشورتی (به طور هم‌زمان) و شورای امنیت سازمان ملل، لایه‌های این سازوکار را تشکیل می‌دهند. اگر این سازوکار نتواند در مهلت زمانی حداقل 65 روزه رضایت مدعی نقض قابل توجه برجام را جلب نماید، قطعنامه‌های تحریمی سابق شورای امنیت در خصوص مسئله ایران مجدداً باز خواهند گشت. درواقع، با این وجود که هم در برجام و هم در قطعنامه 2231 تصریح شده است که مفاد تمامی قطعنامه‌های تحریمی سابق لغو می‌گردد، این قطعنامه‌ها علی‌رغم عدم اعمال تا 10 سال پس از پذیرش برجام، امکان بازگشت‌پذیری را خواهند داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Dispute Resolution Mechanism on Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) and Handle of Iran's Nuclear Sanctions in JCPOA and resolution 2231 Security Council of United Nations

نویسندگان [English]

  • Mohsen Mohebi 1
  • vahid bazzar 2
1 Associate professor, Sciences and Researches Branch of Tehran , Iran
2 P.H.D Student of International Law, Allameh Tabatabaie University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Finally negotiations between the 5+1 group and Iran and European Union on Iran's nuclear program concluded on 14 July 2015 and they agreed on a document which called the Comprehensive Plan of Action (JCPOA). According to the document that approved by United Nations Security Council Resolution 2231, Commitments on limiting Iran's nuclear activities and lifting of sanctions against Iran and a multi-layer dispute resolution mechanism on those have been predicted. The Joint Commission, acting at the level of ministers and Advisory Board (in parallel) and the UN Security Council are the layers of this mechanism. If this mechanism fails in at least 65-day deadline to the satisfaction of the complaining participant of significant non-performance, former Security Council resolutions on Iran issue will snap-back .In fact ,however, lifting provisions of all of the former resolutions stipulates in JCPOA and in Resolution 2231, up to 10 years after the date of Adoption day will have the possibility of the snap-back, in spite of nonperformance of these resolutions.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA)
  • Resolution 2231
  • Dispute Resolution
  • Sanctions
 
الف. فارسی
عابدینی، عبدالله (1395). «مقایسه تحریم تسلیحاتی علیه ایران در قطعنامه 2231 و قطعنامه‌های پیش از آن»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 19، شماره 2، صص 107-129.
عابدینی، عبدالله و شارق، زهراسادات (1395). «ارتباط میان کمیته تحریم 1737 و کمیسیون مشترک در پرتو اجرای برجام»، فصلنامه پژوهش حقوق عمومی، سال 18، شماره 53، صص 149-171.
عبداللهی، محسن (1394). نشست تخصصی واکاوی سازوکار تحریم‌ها و مکانیزم حل و فصل اختلاف در برجام، مکان: سازمان بسیج حقوقدانان (تهران)، بیست و هفتم مرداد 1394.
عسکری، پوریا (1395). تقریرات درس تحلیل عملکرد بین‌المللی دولت‌ها و وقایع بین‌المللی روز، دکتری حقوق بین‌الملل عمومی دانشگاه علامه طباطبائی.
فتاحی زفرقندی، علی (1394). بررسی ابعاد حقوقی برجام در نظام جمهوری اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
 
ب. لاتین
Charter of the United Nations.
Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), Vienna, 14 July 2015.
Cordesman, Anthony H. (2015), The Iran Nuclear Agreement: The Need for a Full U.S. Implementation plan”, Center for Strategic & International Studies, available in https://www.csis.org/analysis/iran-nuclear-agreement-need-full-us-implementation-plan (accessed November 26, 2017), pp. 1-13.
Einhorn, Robert and Nephew, Richard. (2016), “The Iran Nuclear Deal: Prelude to Proliferation in the Middle East?”,Foreign Policy atBrookings (Arms Control and Non-Proliferation Series),Paper. 11, pp. 1-61.
Elrashidy, Hala Ahmed. (2016), “The Iranian Nuclear Agreement from a Legal Perspective”, http://platform.almanhal.com/Article/Preview.aspx?ID=73486 (accessed November 26, 2017), pp. 1-37.
Farhidi, Faraz and Madani, Kaveh. (2015), “A Game Theoretic Analysis of the Conflict over Iran’s Nuclear Program,”presented to 2015 IEEE International Conference on Systems, Man, and Cybernetics (SMC), pp. 1-6.
Galbraith, Jean. (2015), “Ending Security Council Resolutions”, American Journal of International Law, Vol. 109, Issue. 4, pp. 806-828.
Galbraith, Jean. (2015), “The Security Council Resolution on the Iran Deal–A Way around the “Reverse Veto”, http://opiniojuris.org/2015/07/23/guest-post-the-security-council-resolution-on-the-iran-deal-a-way-around-the-reverse-veto (accessed November 26, 2017), pp. 1-2.
Hanauer, Larry. (2015), “Congress’s Role in Implementing a Nuclear Agreement,” Expert insights on a timely policy issue, available in https://www.rand.org/pubs/perspectives/PE139.html (accessed November 26, 2017), pp. 1-35.
Iran-IAEA Roadmap on Possible Military Dimension (PMD), 20 July 2015.
Iranian Transactions and Sanctions Regulations, Office of Foreign Assets Control 31 C.F.R. Part 560 and Appendix A to Chapter V, January 21, 2016.
Iranian Transactions and Sanctions Regulations, Office of Foreign Assets Control 31 C.F.R. Part 560, January 16, 2016.
Joyner, Daniel H. (2016), Iran’s Nuclear Program and International Law: From Confrontation to Accord, New York: Oxford University Press.
Joyner, Daniel H. (2016), “Iran’s Nuclear Program and International Law: From Confrontation to Accord,” http://opiniojuris.org/2016/09/26 (accessed November 26, 2017), pp. 1-2.
Joyner, Daniel H. (2015), “Security Council Resolution 2231 and the Joint Comprehensive Plan of Action on Iran’s Nuclear Program,” http://www.ejiltalk.org/security-council-resolution-2231-and-the-joint-comprehensive-plan-of-action-on-irans-nuclear-program (accessed November 26, 2017), pp. 1-2.
Joyner, Daniel H. (2015), “Much, Much More on the JCPOA,”http://www.armscontrollaw.com/2015/07/15/much-much-more-on-the-jcpoa (accessed November 26, 2017), pp. 1-7.
Ku, Julian. (2015), “Those “Snap-Back” Sanctions in the Iran Deal Have a Pretty Big Loophole,”http://opiniojuris.org/2015/07/14/those-snap-back-sanctions-in-the-iran-deal-have-a-pretty-big-loophole(accessed November 26, 2017), pp. 1-2.
Litwak, Robert. (2015), Iran’s Nuclear Chess: After the Deal, Wodrow Wilson International Center for Scholars.
Mardani, Nader and Hooshmand, Mohammad Mehdi. (2016), “JCPOA; A Dialectical Paradigm of Treaty and Other International Instruments”, Journal of Politics and Law, Vol. 9, No. 3, pp. 70-84.
Moarefy, Sahand. (2016), “Partially Unwinding Sanctions: The Problematic Construct of Sanctions Relief in the JCPOA”,SSRN Electronic Journal, available in https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2777035,pp. 1-42.
Phillips, James. (2016), “The Dangerous Regional Implications of the Iran Nuclear Agreement”, Backgrounder, No. 3124, pp. 2-16.
Piotrowski, Marcin Andrzej. (2015), “Effects of the P5+1 Nuclear Deal with Iran”, Polski Instytut Spraw Miedzynarodowych (PISM), No. 74 (806), pp. 1-2.
S/RES/2231 (2015), 20 July 2015.
S/RES/1343, Mar. 7, 2001.
S/RES/1267, Oct. 15, 1999.
S/RES/1021, Nov. 22, 1995.
Shakarian, Paulo. (2011), “Stuxnet: Cyberwar Revolution in Military Affairs,”http://smallwarsjournal.com/jrnl/art/stuxnet-cyberwar-revolution-in-military-affairs (accessed November 26, 2017), pp. 1-10.
The Additional Protocol to its Comprehensive Safeguards Agreement (1999)
Verification and Monitoring in the Islamic Republic of Iran in light of United Nations Security Council Resolution 2231 (2015), GOV/INF/2016/1, 16 January 2016.
Vienna Convention on the Law of Treaties(1969)
Visa Waiver Program Improvement and Terrorist Travel Prevention Act of 2015 of U.S.A.
Wilson, Tom. (2015), “A Flawed Deal: An Assessment of  the Iranian Nuclear Agreement”, Centre for the New Middle East, Policy Paper No. 5, available in :  http://henryjacksonsociety.org/2015/09/01/a-flawed-deal-an-assessment-of-the-iranian-nuclear-agreement (accessed November 26, 2017), pp. 1-11.