بازخوانی انتقادی سیاست جنایی ناظر بر اراضی انفال در پرتو سیاست های کلان نظام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

2 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز

3 استادیار دانشگاه شیراز

10.22099/jls.2022.39644.4265

چکیده

چکیده
یکی از وظایف مهم حکومت اسلامی، توزیع عادلانه ثروت است. اراضی انفال نیز از مهمترین منابع ثروت عمومی است و سیاستگذاری درباره آن، به قدری حائز اهمیت بود که به انقلاب سفید در رژیم پهلوی منجر شد. لیکن پس از انقلاب، عدم سیاست‌گذاری دقیق و به روز، سبب شد تا با زمینخواری، خصوصی سازی و حتی دولتی سازی، این منابع که باید در اختیار تمام افراد جامعه قرار گرفته و رفاه عمومی را افزایش دهد، به منابع ثروت خصوصی ، تبدیل شده و حقوق عامه نادیده گرفته شود.
لذا با توجه به دغدغه ویژه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در مدیریت بهینه این ثروت عمومی، این پژوهش درصدد است در پرتو سیاست‌های کلان نظام، حدود و ثغور انفعال سیاست جنایی را در پیگیری این سیاست‌ها، بررسی نماید.
یافته پژوهش آن است که اگر چه درباره مدیریت اراضی انفال به تشخیص صحیح خبرگان قانون اساسی، اساسی سازی شکلی در قالب اصل 45 صورت گرفت، لیکن اساسی سازی ماهوی، مورد غفلت واقع گردید. از دلایل این امر، عدم مدیریت واحد اراضی انفال، نداشتن سیاست جنایی افتراقی، عدم توجه به موازین فقهی مربوط به اراضی انفال از جمله ممنوعیت انتقال آن‌ها به هر شخص خصوصی یا دولتی ، اجرای کند و ناقص طرح کاداستر و همچنین فقدان نظام اقتصادی بهره برداری از اراضی انفال را می‌توان نام برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

readout of critical of criminal policy of anfal lands In the light of the general policies

نویسندگان [English]

  • hajar sepah vand 1
  • mohamadhadi sadeghi 2
  • mohamadmahdi sadati 3
2 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز
3 استادیار دانشگاه شیراز
چکیده [English]

One of the important tasks of the Islamic state is Fair distribution of wealth. The anfal lands too, is one of the most important sources of public wealth and The policy about it was so important that led to The White Revolution in Pahlavi regime. But after the revolution, Lack of Precise policy and Update, to cause with Land seizures,privatization and even nationalize, These sources which must be at the disposal of all the people and increase public welfare, to the sources of private wealth, and Public law Ignore. So, with respect to Special concern Imam Khomeini and The supreme leader of the leadership in the Optimal management, this research aims In the light of the general policies, to study of The extent of criminal policy inaction in the Follow these policies. The finding of this research is that Although about management of anfal lands to correct diagnosis Constitutional experts, Constitutionalisation of structural In the context of Principle 45, but Constitutionalisation of intrinsic, was neglected. Among the reasons for this, Lack of single management, Lack of differential criminal policy, lack of attention to jurisprudence, including the prohibition of transferring them, and Performing plan of Cadastre and It also lacks the economic system Use of anfal lands Can be named.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Constitutionalisation
  • anfal
  • Public law
  • Land seizures
  • Public benefit
  1. الف. فارسی

    1. آرایش و دیگران (1389) «مقایسه دیدگاه کارشناسان و بهره‌برداران درباره مشارکت مردم در فرایند حفظ، احیاء، توسعه و بهره­برداری از جنگل­ها و مراتع استان ایلام»، تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره 17، شماره 3، صص 392-377.
    2. اسماعیلی، محسن؛ طحان نظیف، هادی (1387) «تحلیل ماهیت نهاد سیاست‌‌های کلی نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، پژوهش‌نامه حقوق اسلامی، دوره 9، شماه 2، صص 127-93.
    3. امانی، مسعود؛ دهنوی، هادی (1396) «تبارشناسی حقوقی و تقنینی مالکیت زمین در ایران»، قضاوت، دوره 17، شماره 92، صص 103-79.
    4. امین فرد، محمد؛ مشکاتی، زینب (1392) «تأثیر حکومت سیاسی بر حکم فقهی استفاده از انفال در دوران غیبت از دیدگاه شیعه»، حکومت اسلامی، دوره 18، شماره 69، صص 31-56.
    5. انصاری، مجید (1386) «جایگاه سیاست­های کلی در نظام قانون‌گذاری در ایران»، مجموعه مقالات همایش یکصدمین سال قانون­گذاری، تهران: مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، صص 195-181.
    6. انصاری، باقر (1393) نقش قاضی در تحول نظام حقوقی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
    7. بشیریه، حسین (1384)موانع توسعه سیاسی در ایران، چ 5، تهران: گام نو.
    8. تقی زاده، جواد (1386) «مسئله اساسی‌سازی نظم حقوقی»، پژوهش­های حقوقی، شماره 11، صص 122-169.
    9. خواجوی، اصغر؛ قنواتی، جلیل (1397) «بررسی نظری و کاربردی نقش تثبیت مالکیت دولت در پیشگیری از بروز پدیده زمین‌خواری»، کارآگاه، دوره 11، شماره 42، صص 24-37.
    10. خمینی، سید روح­الله (1361) صحیفه امام، ج 17 و 21، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    11. خمینی، سید روح­الله (1367) کتاب البیع، جلد 2 و 3، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
    12. خمینی، سید روح­الله (1390) تحریر الوسیلة، ج 1، قم: مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
    13. خمینی، سید روح­الله (1396) استفتائات امام خمینی(ره)، ج 8، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    14. دبیری، فرهاد؛ کیانی، مژده (1386) «بررسی قوانین و مقررات پیشگیرانه ازجمله ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در کشور ایران و چند کشور صنعتی»، مجله علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 9، شماره 4، صص 95-109.
    15. دهمرده قلعه نو؛ محمدرضا و دیگران (1392) «بررسی چگونگی بهره­برداری از منابع طبیعی و اثر آن بر بیابان‌زایی (مطالعه موردی: منطقه هامون سیستان)»، فصلنامه تحقیقات مرتع و بیابان ایران، دوره 4، شماره 20، صص 679-685.
    16. رضایی دوانی، مجید (1387) «ویژگی­های منابع مالی دولت اسلامی و اثر آن بر سرمایه­گذاری اقتصادی»، فصلنامه مالیات، شماره 49، صص 148-121.
    17. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ خسروی، غلامرضا (۱۳۷۴ ش) ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن، ج 4، چاپ دوم، تهران: مرتضوی.
    18. رحیمیان، نرگس (1393) «بررسی فساد اقتصادی و راه‌های مبارزه با آن»، مجله اقتصادی، دوره 14، شماره 9 و 10، صص 103-116.
    19. رمضانی، میریاسین؛ علیزاده، اکبر (1392) «سیاست جنایی، ابزارها، مقامات و مراجع دخیل در سیاست جنایی قضائی»، کارآگاه، دوره 2، شماره 25، صص 162-121.
    20. رئوفی، فاطمه؛ داورزنی، حسین (1397) «تبیین نقش کاداستر در پیشگیری از جرایم ثبتی»، مجله پژوهش ملل، دوره 4، شماره 37، صص 71-93.
    21. ساداتی، سیدمحمدمهدی (1394) «معیارهای کارآمدی درون‌سازمانی نهادهای مبارزه با فساد اقتصادی (با تأکید بر کنوانسیون مریدا و طرح تشکیل سازمان مبارزه با مفاسد اقتصادی)»، حقوق اداری، دوره 3، شماره 9، صص 9-28.
    22. شکربیگی، علیرضا؛ خوئینی، غفور (1397) «سیاست جنایی در پیشگیری اجتماعی ناظر به منابع طبیعی و اراضی ملی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، دوره 10، شماره 19، صص 185-218.
    23. عباسی، روح‌اله (1395) «بررسی ناکارآمدی سیاست جنایی ایران در صیانت از اراضی ملی»، کنفرانس بین­المللی مخاطرات طبیعی و بحران­های زیست‌محیطی ایران، راهکارها و چالش­ها.
    24. عمید زنجانی، عباسعلی (1385) حقوق اساسی ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    25. فخیمی، فرزاد (1373) تحولات سازمان‌های دولتی ایران از مشروطیت تا امروز، چاپ 1، تهران: موسسه نشر فرهنگی زند.
    26. قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (1379) بایسته‌های حقوق اساسی، تهران: دادگستر.
    27. کاتوزیان، ناصر (1382) حقوق مدنی (اموال و مالکیت)، چاپ هفتم، تهران: انتشارات میزان.
    28. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1370) «مصاحبه با آیت‌الله شیخ لطف الله صافى گلپایگانى»، مجله حوزه، شماره 44-43.
    29. طباطبایی حصاری، نسرین (1389) «بررسی تطبیقی نظام‌های ثبت املاک(با تأکید بر نظام ثبت املاک در ایران)»، مجله حقوق، شماره 2، صص 219-237.
    30. غلامی، حسین؛ رحمانی، محمد (1396) «مختصات تئوریک سیاست جنایی حکومت جمهوری اسلامی ایران (تحلیل مبانی، اصول و مدل بندی در مقام تئوری)»، پژوهش حقوق کیفری، دوره 5، شماره 18، صص 9-38.
    31. گرجی ازندریانی، علی اکبر (1388) دادگاه­های قانون اساسی، تهران: انتشارات میزان.
    32. لازرژ، کریستین (1382) درآمدی بر سیاست جنایی، ترجمه علی­حسین نجفی ابرندآبادی، تهران: میزان.
    33. لستر راسل، براون (1381) اقتصاد زیست‌محیطی راه‌حل بحران محیط‌زیست، ترجمه حمید طراوتی، تهران: نشر هوای تازه.
    34. مجتهد، احمد (1377) دیدگاه‌های امام خمینی در رابطه با سیاست‌های کشاورزی ایران و عملکرد سیاست‌های کشاورزی پس از انقلاب اسلامی، چاپ دوم، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    35. محرم نژاد، ناصر (1385) مدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست، تهران: میزان.
    36. محمدی، شیوا؛ خردمندی، سعید (1399) «واکاوی علل عدم موفقیت طرح کاداستر در کشور از دیدگاه حقوق اداری»، پژوهش­های نوین حقوق اداری، دوره 2، شماره 5، صص 136-111.
    37. محمدی گیلانی، محمد (1361) «بررسی و ترجمه انفال نوشته آیه العظمی منتظری (2)»، پاسدار اسلام، شماره 14، صص 31-33.
    38. مدنی، سید جلال‌الدین (1362) حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، جلد 1، تهران: سروش.
    39. مدنی، سید جلال‌الدین (1382) «مروری بر شکل‌گیری قانون اساسی در جمهوری اسلامی»، ماهنامه اندیشه و تاریخ سیاسی ایران، دوره 2، شماره 16، صص 38-42.
    40. مشهدی، علی (1393) «اساسی­سازی ماهوی حق ‌بر‌ محیط‌زیست در حقوق‌ ایران و‌ فرانسه»، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره 5، شماره 2، صص 580-559.
    41. مصباحی مقدم، غلامرضا؛ شهبازی غیاثی، موسی؛ نخلی، سیدرضا (1390) «اصول و سیاست‌های حاکم بر مصرف انفال و درآمدهای حاصل از آن در دولت اسلامی»، پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 48، صص 221-193.
    42. مطهری، مرتضی (1390) بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی، تهران: حکمت
    43. مکارم شیرازی، ناصر (1361) «منابع درآمد دولت در حکومت اسلامی»، مجله مکتب اسلام، سال 22، شماره 7.
    44. ملکی، سعید؛ سعیدی، جعفر (1395) بررسی ابعاد زیست‌محیطی و جایگاه محیط‌زیست شهری در برنامه­های توسعه ایران، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، شماره 27، صص 89-69.
    45. موسی‌زاده، ابراهیم (1387) تأملی در مفهوم، ماهیت و جایگاه حقوقی سیاست­های کلی نظام، فقه و حقوق، دوره 5، شماره 17، صص 151-178.
    46. مهدوی، محمود (1390) پیشگیری از جرم (پیشگیری رشد مدار)، تهران: سمت.
    47. نصیری، آسیه (1393) «نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در ارتباط با محیط‌زیست پایدار»، اولین همایش ملی ارزیابی مدیریت و آمایش محیط‌زیستی در ایران.
    48. وایت، راب (1395) جرایم زیست‌محیطی فراملی به سوی جرم‌شناسی جهان بوم، ترجمه حمیدرضا دانش ناری، تهران: میزان.

     

    ب. عربی

    1. طوسی، محمد بن حسن (1417 ق) نهایه، الثانی، بیروت: دار الاندلس.
    2. طوسی، محمد بن حسن (1401 ق) التبیان فى تفسیر القرآن، ج 5، قم: مکتب الاعلام الاسلامى.
    3. مامقانی، عبدالله (بی­تا) هدایة الانام فى اموال الامام؛ نسخۀ خطی، کتابخانه آیةالله مرعشی.
    4. منتظری، حسینعلی (1408 ق) دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الإسلامیه، ج 1 و 4، قم: المرکز العاملی الدراسات الاسلامیه.
    5. نراقی، احمد بن محمدمهدی (1415 ق) مستند الشیعه، مشهد: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.