نقض توافق انتخاب دادگاه در اختلافات خصوصی بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

توافق انتخاب دادگاه یکی از توافق‌های مهمی است که اغلب در قراردادهای تجاری بین‌المللی مشاهده می‌شود. امروزه طبق اصل حاکمیت اراده، توافق مزبور در بسیاری از نظام‌های حقوقی لازم‌الاجرا است. بر مبنای چنین توافقی، علی‌الاصول اختلافات ناشی از قرارداد توسط دادگاه منتخب حل و فصل خواهد شود. با این حال چنین وضعیت مطلوبی همواره مشاهده نمی‌شود زیرا انتخاب دادگاه بر تعیین قانون حاکم اثر می‌گذارد و با تغییر دادگاه این امکان وجود دارد که نتیجه نهایی دعوا تغییر کند. این امر انگیزه‌ای قوی برای خواهان ایجاد می‌کند تا توافق انتخاب دادگاه را نقض کند و دعوا را به جای دادگاه منتخب در دادگاه غیرمنتخب اقامه نماید. از این رو نوشتار حاضر به این مسئله می‌پردازد که دادگاه‌ها چگونه می‌توانند با تکیه بر اصل حاکمیت اراده، مانع نقض توافق انتخاب دادگاه توسط یکی از طرفین شوند؟ مقاله نشان می‌دهد که دادگاه‌ها در برخی نظام‌های حقوقی می‌توانند از ضمانت اجراهای متعددی برای ترغیب طرفین به اجرای این نوع توافق و عدم نقض آن استفاده کنند. این ضمانت اجراها شامل توقیف رسیدگی، قرار منع دعوا، عدم اجرای رأی صادره از دادگاه غیرمنتخب و حکم بر جبران خسارت می‌باشد. گرچه حقوق ایران در زمینه توافق انتخاب دادگاه و نقض آن موضع‌گیری ننموده است اما پژوهش حاضر نشان می‌دهد که امکان اعمال برخی ضمانت اجراهای مزبور توسط دادگاه‌های ایران وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Breaching the Choice of Court Agreement in Private International Disputes

نویسندگان [English]

  • Mohammed mjed Kabry 1
  • Azam Ansari 2
  • Abdollah Khodabakhshi 2
1 Ph.D Student in Private Law, Ferdowsi University of Mashhad
2 Assistant Professor, Department of Private law,, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

One of the most important agreements often found in international commercial contracts is the choice of court agreement. Today, this agreement is enforceable in many legal systems based on the principle of party autonomy. According to such an agreement, disputes arising under the contract would be settled by the selected court. However, this ideal situation does not always exist, because, the choice of a forum affects the determination of the applicable law, and by replacing the court, the plaintiff can change the final result of the litigation. This is a strong incentive for a plaintiff to breach the choice of court agreement and bring the dispute in a non-chosen court instead of the chosen one. This article examines that, how can the courts in question support the party autonomy principle and prevent the parties from breaching the choice of court agreement. The article demonstrates that the courts in some legal systems can use several remedies to encourage the contractual performance of the agreement. These remedies include suspension of proceedings, anti-suit injunction, non-enforceability of the judgment issued by a non-chosen court, and awarding damages. Although the Iranian law is completely silent about the enforceability of jurisdiction agreements, the present study shows that the Iranian courts can use some of these remedies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Choice of court agreement
  • Chosen court
  • Non-chosen court
  • Suspension of Proceedings
  • Anti-suit injunction
  • Awarding Damage
الف. فارسی
پیری، فرهاد (1395) حقوق تجارت بین‌الملل در رویه قضایی ایران، تهران: انتشارات جاودانه، جنگل.
سلجوقی، محمود (1387) حقوق بین‌الملل خصوصی، جلد دوم، تهران: انتشارات میزان.
کابری، محمدمجد و انصاری، اعظم (1398) «شرایط اساسی توافق صلاحیت در حقوق بین‌الملل خصوصی»، مجله مطالعات حقوقی، دوره 11، شماره 2، صص 225-255.
مقصودی، رضا (1391) «موانع اعمال صلاحیت در حقوق بین‌الملل خصوصی»، مجله حقوق خصوصی، دوره 9، شماره 1، صص 97-126.
مقصودی، رضا (1394) «توافق بر دادگاه صالح در قراردادهای بین‌المللی: توجیه و نقد رویه قضایی»، فصلنامه رأی: مطالعات آرای قضایی، شماره 11، صص 59-71.
ب. انگلیسی
Ahmed, Mukarrum (2015) A Comparative Study of the Fundamental Juridical Nature, Classification and Private Law Enforcement of Jurisdiction and Choice of Law Agreements in the English Common Law of Conflict of Laws, the European Union Private International Law Regime and the Hague Convention on Choice of Court Agreements, A thesis presented for the degree of Doctor of Philosophy in Law at the University of Aberdeen.
Ahmed, Mukarrum (2017-A-) “The Legal Regulation and Enforcement of Asymmetric Jurisdiction Agreements in the European Union”, European Business Law Review, Vol. 28, Issue. 3, pp.1-23.
Ahmed, Mukarrum and Beaumont, Paul (2017-B-) “Exclusive choice of court agreements: some issues on the Hague Convention on choice of court agreements and its relationship with the Brussels I recast especially anti-suit injunctions, concurrent proceedings and the implications of BREXIT”, Journal of Private International Law, Vol. 13, No. 2, pp.386–410.
Douglas, Michael. (2017) “Anti-Suit Injunctions in Australia”, Melbourne University Law Review, Vol. 41, No. 1, pp. 1-40.
Dinelli, Albert (2015) “The limits on the remedy of damages for breach of jurisdiction agreements: the law of contract meets private international law”, Melbourne University Law Review, Vol. 38, pp. 1023-1040.
Briggs, Adrian (2008) Agreements on Jurisdiction and Choice of Law, Oxford: Oxford University Press.
Briggs, Adrian (2015) Civil Jurisdiction and Judgments, New York: Routledge.
Fentiman, Richard (2013) “Unilateral Jurisdiction Agreements in Europe”, The Cambridge Law Journal, Vol. 72, Issue. 1, pp.24-27.
George, James P. (2002) “International Parallel Litigation-A Survey of Current Conventions and Model Laws.”, Texas International Law Journal, Vol. 37, pp. 499-540.
 
Mills, Alex (2017) “The Hague Choice of Court Convention and Cross-Border Commercial Dispute Resolution in Australia and the Asia-Pacific”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 18, No.1, pp.1-15.
Mills, Alex (2018) Party Autonomy in Private International Law, Cambridge: Cambridge University Press.
Oppong, Richard Frimpong and Clark Gibbs, Shannon Kathleen (2017) “Damages for breach and interpretation of jurisdiction agreements in common law Canada” Canadian Bar Review, Vol. 95, pp. 383–412.
Peel, Edwin (1998) “Exclusive jurisdiction agreements: purity and pragmatism in the conflict of laws”, Lloyd’s Maritime and Commercial Law Quarterly, pp. 182-227.
 
Peiffer, Evgenia and Weiler, Marcus (2020) “German Federal Supreme Court grants damages for breach of choice-of-court agreement”, (last visited: April 3, 2021) Available at: https://www.cms-lawnow.com/ealerts/2020/01/german-federal-supreme-court-grants-damages-for-breach-of-choice-of-court-agreement
Sparka, Felix (2009) Jurisdiction and Arbitration Clauses in Maritime Transport Documents -A Comparative Analysis-, Hamburg: Springer.
 
Takahashi, Koji (2008) “Damages for Breach of a Choice-of-Court Agreement”, Yearbook of Private International Law, Vol. 10, pp.57-91.
Takahashi, Koji (2009) “Damages for Breach of a Choice-of-Court Agreement: Remaining Issues”, Yearbook of Private International Law, Vol. 1, pp.73-105.
Tan, Daniel (2005) “Damages for Breach of Forum Selection Clauses, Principled Remedies, and Control of International Civil Litigation”. Texas International Law Journal, Vol. 40, pp. 623-662.
 
Tang, Zheng Sophia (2012) “Effectiveness of Exclusive Jurisdiction clauses in The Chinese Courts- A Pragmatic Study”, International & comparative law Quarterly, Vol.61, Issue 2, pp. 459-484.
Tang, Zheng Sophia (2014) Jurisdiction and Arbitration Agreements in International Commercial Law, New York: Routledge.
Tham, Chee Ho (2004) “Damages for breach of English jurisdiction clauses: more than meets the eye” Lloyd’s Maritime and Commercial Law Quarterly, No. 1, pp. 46-71.
Yeo, Tiong Min (2005) “The Contractual Basis of the Enforcement of Exclusive and Non-Exclusive Choice of Court Agreements”, Singapore Academy of Law Journal, Vol. 17, No. 1, pp.306-360.