نارسایی های بازار آزاد در موضوع وکالت دادگستری: مطالعه حقوق ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته حقوق تجاری اقتصادی بین المللی دانشگاه تهران و دانشجوی دکتری تربیت مدرس

2 دانشیار و رئیس دانشکده‌ی حقوق دانشگاه تربیت مدرس تهران

چکیده

در یک بازار آزاد، صرفِ فعالیت شرکت‌کنندگان در بازار در قالب نهادهای «حقوق خصوصی» (حقوق قراردادها) لزوماً نمی‌تواند اهداف حقوق رقابت ازجمله تخصیص بهینه‌ی منابع را برآورده کند و لذا «رقابت کامل» محقق نخواهد شد. این امر خصوصاً با توجه به تخصصی بودن حرفه وکالت و وجود عواملی ازجمله نابرابری اطلاعات بین وکیل و موکل باعث می‌شود که بازار در مواردی با نارسایی (شکست) مواجه شود و نتواند منافع مصرف‌کنندگان این خدمات و درنهایت جامعه را تأمین کند. در بازار خدمات حقوقی مصرف‌کننده کسی است که در جستجوی عدالت است و انتظار تأمین مطلوب نیاز خود را دارد اما با توجه به تخصصی بودن امر با ابهامات زیادی در تصمیم‌گیری روبرو است. این مقاله با دیدی تطبیقی درصدد شناسایی نارسایی‌های بازار خدمات حقوقی و ارائه رهیافت‌هایی جهت پاسخ به آن است. در حقوق آمریکا و اتحادیه اروپا با اندک تفاوت، به این نتیجه رسیده‌اند که ضمن آزادسازی این بازار و رفع موانع رقابتی، باید یک نظارت حداقلی در جهت تأمین کیفیت خدمات و حفظ استقلال وکیل وجود داشته باشد؛ با مطالعه تطبیقی به این نتیجه می‌رسیم که در جهت حفظ کیفیت، هرکسی که دانشنامه حقوق دارد، لزوماً نمی‌تواند وارد این بازار شود و بهترین حالت نظارت توسط خود کانون است. در این مقاله ابتدا به بیان ویژگی‌های این بازار و سپس کاستی‌های آن و انواع سازوکارهای پاسخ به آن می‌پردازیم

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review and Analysis of Market failure- free market - in Legal services market (advocacy) and studying the solutions: comparative study of US and UN

نویسندگان [English]

  • mahmood jafari 1
  • morteza shahbazinia 2
1 llm
2 Ph.D; Associate Professor of Law;Tarbiat Modares University
چکیده [English]

In a free market, spending market participants in the form of private law institutions (law of contracts, civil liability, property rights) does not necessarily meet the objectives of competition law and will not have full competition. This is particularly due to the specialization of the legal profession and the factors such as Asymmetric information between lawyer and client makes this market in the event of failure and not satisfy the interests of the consumers of these services. This article is intended to express that in this issue what is the market sailure and what solutions can be offered. In short, we can say that the liberalization of the market and removing barriers to competition, must have a minimal supervision in the form of "regulation" exist to ensure quality of the service, In this paper, we express the characteristics of the market and then look at its failures and a variety of mechanisms to respond to it

کلیدواژه‌ها [English]

  • Market failure
  • Legal services
  • regulation
  • Asymmetric information
  • Barriers to market entry
  • Advertising
الف. فارسی
ابراهیمی، سید نصرالله، جعفری چالشتری، محمود (1394) «بررسی حقوقی انحصار و رقابت در بازار انرژی، با تأکید بر صنایع برق و گاز؛ چالش‌ها و فرصت‌ها»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 47، شماره 3، صص 361 -378.
انصاری، علی، عیسائی تفرشی، محمد، حسینی، میلاد (1391) «تحلیل حقوقی اقتصادی نهادهای خود انتظام و نقش مراجع غیردولتی ناظر بر این نهادها در بازار سرمایه ایران و آمریکا»، بورس اوراق بهادار، سال 5، شماره 20، صص 117 -136.
بهاروندی، احمد، احمدی حاجی‌آبادی، سید روح‌الله (1391) «خطر اخلاقی و ارائه الگوی کاربردی کاهش آن در عقود مشارکت»، جستارهای اقتصادی ایران، سال 9، شماره 17، صص 59-85.
زارعی، محمدحسین، شمس، عرفان (1392) «درآمدی بر مفاهیم و نظریه‌های مقررات گذاری اقتصادی»، تحقیقات حقوقی، دوره 16، شماره 62، صص 165-180.
شمس، عبدالله (1393) دوره پیشرفته آیین دادرسی مدنی، تهران: انتشارات دراک، جلد نخست، چاپ 32.
صادقی، محمد، باقری، محمد (1394) «ابعاد و آثار حقوقی جدایی بازار از نا بازار»، مجلس و راهبرد، سال 22، شماره 81، صص ۲۱۳ – ۲۴۴.
صادقی مقدم، محمدحسن، صادقی، محمد (1393) «مطالعه نهادهای حقوقی نظارت بر بازار رقابتی»، پژوهش‌نامه‌ اندیشه‌های حقوقی، سال 2، شماره 4، صص 24-54.
محسنی، حسن و غمامی، مجید (1394) «رابطه­ی میان استقلال قضاوت و استقلال قضاوت»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 45، شماره 2، صص 301-318.
محسنی، حسن (1393) «وکالت دادگستری و کانون وکلا؛ از تبعیت به استقلال و از استقلال به تبعیت»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 44، شماره 4، صص 595-612.
نوری، جعفر، آخوندی، عبدالرشید (1392) «تحلیل اقتصادی حقوق در باب مرور زمان»، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، سال دوم، شماره 5، صص 35-61.
 
ب. انگلیسی
ABA CTR (2000) Professional Responsibility, status of state review of professional conduct rules, (Last seen:2/10/2020) available at: http://www.americanbar.org/content/dam/aba/migrated/cpr/pic/ethics_2000_status_chart.authcheckdam.pdf.
Caron, Alessandra (2008) "The Legal Profession Between Regulation And Competition", Dipartimento di Scienzegiuridiche, pp. 2-75, (last seen:14/3/2022) at:
     https://www.semanticscholar.org/paper/The-legal-profession-between-regulation-and Caron/0dbe7131797dc70409f4a07ff0fbba63041f3a9f.
Chaserant, Camille, Harnay, Sophie (2013) "The Regulation Of Quality In The Market For Legal Services: Taking The Heterogeneity of Legal Services Seriously", The European Journal of Comparative Economics, Vol. 10, No. 2, pp. 267-291.
Competition in professions (2001) "A Report By the Director General of Fair Trading", (last seen:10/3/2022) available on the OFT website:http://www.oft.gov.uk/advice_and_resources/publications/reports/professional_bodies/oft328.
Cox, Steven, William, Canby (1982) "Consumer Information and the Pricing of Legal Services", Journal of Industrial Economics, Vol. 30, No. 3, pp. 179-207.
Cox, Carolyn, Susan, Foster (1999) "The Costs and Benefits of Occupational Regulation", Federal Trade Commission, pp. 1-83.
Dale, Stahl (1989) "Oligopolistic Pricing with Sequential Consumer Search", The American Economic Review, Vol. 79, No. 4, pp. 700-712.
Domberger Simon, Sherr Avrom (1992) "Price Discrimination in Conveyancing: A Reply to Our Critics", International Review of Law and Economics, Vol 13, No. 2, pp. 103-107.
Emons, Winand (1997) "Credence Goods and Fraudolent Experts", Rand Journal of Economics, Vol. 28, No. 1 , pp. 107-119.
European Commission (2004), "Report on Competition in Professional Services", (last seen:14/3/2022) available at:
Faure M. Fisinger J., Siegers J. and Van Den Bergh R. (eds.) (1993) Regulation of Professions, Antwerpen, Maklu.
Tirole, Jean (1998) The Theory of Industrial Organisation, Cambridge Mass, MIT PreSs.
Jackson, Gregory (2010) "Understanding Corporate Governance in the United States", Journal of Hans Bockle, pp. 1-91. http://hdl.handle.net/10419/116681
James, Love (2006) "Spatial Aspects of Competition in the Market for Legal Services", Regional Studies, Vol.26, No. 2, pp. 137-147.
Karpik Lucien (2010) Valuing the Unique: The Economics of Singularities, Princeton, Princeton University Press.
Macey, Jonathan (2005) "Lawyers, Self-Regulation and the Idea of a Profession", Fordham Law Review, Vol. 74,No 4, pp. 1079-1103.
OECD (2007) Competitive Restrictions in Legal Professions.
­Organisation for Economic Co-operation and Development (2000), Competition in Professional Services, Directorate For Financial, Fiscal And Enterprise Affairs, Committee On Competition Law And Policy, DAFFE/CLP, pp. 1-214, at www.oecd.org/dataoecd/35/4/1920231.
Nelson, Phillip (1970) "Information and Consumer Behaviour", Journal of Political Economy, Vol. 78, No. 2, pp. 311-335.
Paterson, Alan, Farmer, Lindsay, Stephen, Frank (1988) "Competition and the Market for Legal Services", Journal of law and society, Vol. 15, No. 4, pp. 361-373.
Paton, Paul (2008) "Between a Rock and a Hard Place: The Future of Self-Regulation: Canada between the United States and the English /Australian Experience”, Journal of The Professional Lawyer, No. 1, pp. 87-118.
Polinsky, Mitchell, Rubinfeld, Daniel (2003) "Aligning the Interests of Lawyers and Clients", The Berkeley Law and Economics Working Papers, Vol. 5, No. 1, pp. 165-188.
Preliminary Report (2005) Study of Competition in Legal Services.
Roger, Van den Bergh (2007) "Towards Better Regulation of the Legal Professions in the European Union", Rotterdam Institute of Law and Economics, pp. 1-30.
Shavell, Steven (1997) "The Fundamental Divergence Between The Private And the Social Motive To Use the Legal System", The Journal of Legal Studies, Vol. 26, No. 2 , pp. 575-612.
Stephen, Frank (1994) "Advertising, Consumer Search Costs and Prices in a Professional Service Market", Applied Economics, Vol. 26, No 12, pp. 1177-1188.
The Legal Profession Competition and Liberalization (2006) The Law Society,
Wright, Eric (1967) "Competition in Legal Services under the War on Poverty", Stanford Law Review, Vol. 19, No. 3, pp. 579-592.
Zhang, Xiaomeng (2011) The Landscape of the Legal Professions in Europe and the USA: Continuity and Change, England, ‎ Intersentia
Vickers, John (2001) Competition in Professions- A Report by the Director General of Fair Trading, Office of Fair Trading, United Kingdom, pp. 1-173, available at: