فناوری‌های نوین «حل‌وفصل آنلاین اختلاف‌ها»؛ فرصت‌ها و چالش‌ها(با تمرکز بر روش جمع‌سپاری آنلاین)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق عمومی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

2 دانشیار گروه حقوق خصوصی و اسلامی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.(نویسنده مسئول)

چکیده

به‌دنبال افزایش سرسام‌آور آمار دعاوی (سونامی اختلاف‌ها) در جهان، بسیاری از دولت‌ها، شرکت‌ها و مؤسسات خصوصی از اواخر هزاره دوم میلادی به سمت بهره‌گیری حداکثری از فناوری‌‌های نوین اطلاعات و ارتباطات در زمینه حل‌وفصل اختلاف‌ها سوق پیدا کرده‌اند. از میان مدل‌های آنلاین جدید و پیشرفته‌ متعددی که در دنیا برای تسهیل و تسریع در حل‌و‌فصل اختلاف‌ها طراحی و به اجرا درآمده؛ یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین آن‌ها به «حل‌و‌فصل اختلاف‌ها به روش جمع‌سپاری آنلاین» معروف شده است. علیرغم اینکه این روش نوظهور ظرفیت‌های بسیار بهتری بر پایه «اعتماد به خِرَد جمعی» برای حل‌و‌فصل اختلاف‌ها به صورت مسالمت‌آمیز فراهم آورده؛ اما در اجرا با چالش‌هایی نیز مواجه بوده‌ که موجب بروز تردیدهایی نسبت به میزان موفقیت‌آمیز بودن آن در عمل شده است. به ‌نظر، بروز این تردیدها بیشتر ناشی از عوامل بیرونی و نواقصی در اجرا بوده است و نه ساختار یا ظرفیت‌های این روش. یافته‌های مقاله حاضر، حاکی از آن است که با امعان‌نظر به احتمال افزایش مجدد آمار اختلاف‌ها میان اشخاص به‌ سبب شیوع ویروس کوید-19 در جهان و بحران‌های مالی و روانی ناشی از آن و به‌ویژه با توجه به حجم بالای پرونده‌های قضایی در کشورمان، بهره‌برداری از مدل‌های پیشرفته «حل‌وفصل اختلاف‌ها به روش جمع‌سپاری آنلاین»، به منظور حل‌وفصل دعاوی به صورت سریع، عادلانه، مسالمت‌آمیز و با هزینه پایین‌تر امری دست‌یافتنی و در عین حال ضروری، فوری و اجتناب‌ناپذیر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

New Technologies of Online Dispute Resolutions, Opportunities and Obstacles (By Concentrating on Crowd-Sourced Online Dispute Resolution)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hassan Abootorabi Zarchi 1
  • Sayyed Nasrollah Ebrahimi 2
1 PhD Student, Department of Public Law, Faculty of Law, Divinity and Political Science; Science and Research Branch, Islamic Azad University (IAU), Tehran, Iran.
2 Associate Professor, Department of Private and Islamic Law; Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Following surge increase of disputes arising out of technology developments, and especially rapid growth of e-commerce and different interactions in the cyberspace within recent decades (which some authors called it "Tsunami of Disputes"); many states, private companies and entities, at the end of second Millennium, were impelled to apply Information and Communications Technologies in the dispute settlement mechanisms. During last decade, with the help of modern Information and Communications Technologies, many different new and sophisticated models emerged and implemented, around the world, for facilitating and enhancing Online Dispute Resolutions, among them, one of the most important and efficient one has become well-known as "Crowdsourcing Online Disputes Resolution (CODR)".This new technology, by relying on "Wisdom of Crowd", conveyed much better capacities and opportunities to settle the disputes peacefully and without any need to recourse to Judicial Authorities. The present article, beside specifying the capacities of this new methods as well as analyzing their opportunities and challenges demonstrates that in order to reach fast, fair, more peaceful and cheaper methods of dispute settlements, exploiting the capacities of new models of ODR would be crucial, urgent and unavoidable, especially by considering the possibility of increase of conflicts because of Covid-19 virus out-breaking disaster and the financial and physiological crisis therefrom and the high volume of disputes in the judiciary system of our country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crowd-sourced Online Disputes Resolution (CODR)
  • Modern Information and Communications Technologies
  • Wisdom of Crowd
  • Online Arbitration

مراجع

لف. فارسی
ابراهیمی، سید نصرالله و محمدحسن ابوترابی‌زارچی (1399 الف) «نقش قوه قضاییه در حل‌وفصل اختلافات تجاری به روش‌های الکترونیکی غیرقضایی»، دیدگاه‌های حقوق قضایی، دوره 25، شماره 91، صص 19-43.
ابراهیمی، سید نصرالله و محمدحسن ابوترابی‌زارچی (1399 ب) «مهار سونامی اختلافات در پی بحران شیوع ویروس کوید-19، با توسعه حل‌و‌فصل اختلافات به روش‌های الکترونیکی غیرقضایی»، تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 46، صص 11-33.
ابراهیمی، سید نصرالله و فرخ جواندل جانالنو (1394) «مدیریت نفسلی ریسک در تنظیم قراردادهای بین‌المللی نفت»، مطالعات حقوق انرژی، دوره 1، شماره 171، صص 17-36.
بهشتی، کورش (1399) «آشنایی با کراود‌سورسینگ یا انبوه سپاری»، قابل دسترسی از: پایگاه اینترنتی گروه تحقیق و مشاوره اقتصادی اکونوایزر (آخرین ملاحظه: 17/05/1399)، در: www.econvisor.com
پناهی، مهدی (1397) داوری الکترونیکی، چاپ اول، تهران: جاودانه جنگل.
جعفرزاده درابی، صادق (1379) «شاخص‌های دادرسی عادلانه در رویه مراجع نظارتی حقوق بشر»، پژوهشکده حقوق عمومی و بین‌الملل پژوهشگاه قوه قضاییه، (قابل دسترسی از: https://www.avakil.ir، آخرین ملاحظه:‌01/11/1399).
جواهری، فریما و مصطفی ماندگار (1396) «شناسایی و اجرای رأی داوری آنلاین»، کنفرانس پژوهش‌های نوین ایران و جهان در مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم انسانی، دوره 1.
سلطانی،‌مرتضی؛ میثم ‌شفیعی‌ رودپشتی و سیدجاوید حسینی (1397) «شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی موفقیت پروژه‌های طراحی محصول با رویکرد جمع‌سپاری در صنعت فناوری اطلاعات»، مدیریت نوآوری، سال 7، شماره 3، صص 84-51.
رضایی‌نژاد، همایون و حسن محسنی (1391) «دادگستری و پیشرفت فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات»، مطالعات حقوقی، دوره 4، شماره 2، صص 117-142.
طباطبایی نائینی، حمیدرضا (1395) «پرونده‌های قضایی در ایران، دو برابر استاندارد جهانی است»، گفت‌وگو با خبرگزاری خانه‌ ‌ملت، (آخرین ملاحظه: 20/04/1399) در:  www.icana.ir .
ماندگار، مصطفی و مصطفی شعبانی (1399) «قاعده موجه و مدلل بودن رأی داوری (مبنا، مفهوم و ضمانت اجرا)»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 50، شماره 2، صص 398-379.
مسعودی، رضا (1393) داوری آنلاین، ساختارشناسی و ویژگی‌ها، چاپ اول، تهران: انتشارات بهینه.
یاقوتی، ابراهیم و میترا کیوانی (1398) «بررسی چالش‌های داوری الکترونیکی»، فصلنامه تحقیقات حقوق خصوصی ‌و کیفری، 15، شماره 2 (پیاپی 40)، صص 150-123.
 ب. انگلیسی
Cooper, Hon. Bruce T. (2009) "Online Dispute Resolution Comes of Age", Practical. Litigator, No. 20, pp 33-35. Available at: http://cedires.com/index_files/Cooper_ODR%20comes%20of%20age.pdf (Last Visited: 2021/02/23).
Dimov, Daniel V. (2017) "Crowdsourced Online Dispute Resolution", Thesis, Leiden University Center for Law and Digital Tech. SIKS Dissertation Series No. 2017-17.
Fisher, Roger & William Urey (1981) "Getting to Yes, Negotiating an Agreement Without Giving Up"; U.S.: Random House Business Books, 2nd Edition.
Gill, Chris, et al. (2014) "Models of Alternative Dispute Resolution (ADR)" A Report for the Legal Ombudsman, 31 October 2014, Edinburgh: Queen Margaret University, Consumer Insight Centre. Available at:
https://eresearch.qmu.ac.uk/handle/20.500.12289/3584 (Last Visited: 2021/05/11)
Girsberger, Daniel & Dorothee Schramm (2002) "Cyber-Arbitration", European Business Organization Law (EBOR), V.3, Issue: 3, pp. 611-628, Available also at:
https://link.springer.com/journal/40804/volumes-and-issues/3-3 (Last Visited: 2021/05/011)
Hein, Patrick (2009) "How the Japanese Became Foreign to Themselves: The Impact of Globalization on the Private and Public Spheres in Japan", Münster: LIT Verlag.
Herik .Jaap. Van den & Dimov Daniel (2012) "Towards Crowdsourced Online Dispute Resolution", Journal of International Commercial Law and Technology, Vol. 7, Issue: 2, pp. 99-111, Available at: https://www.neliti.com/publications/28681/towards-crowdsourced-online-dispute-resolution.
Howe, Jeff (2008) "Crowdsourcing: Why the Power of the Crowd Is Driving the Future of Business". New York: Crown Business.
Jurca, Radu and Faltings, Boi (2008) Incentives for Expressing Opinions in Online Polls, EC ‘08 Proceedings of the 9th ACM Conference on Electronic Commerce, pp 119-128
Katsh, Ethan (2006) “Online Dispute Resolution: Some Implications for the Emergence of Law in Cyberspace”, Lex Electronica, Vo. 10, Issue 3, pp 1-12.
Katsh, Ethan (2012) “ODR: A Look at History – A Few Thoughts about the Present and Some Speculation about the Future,” in Online Dispute Resolution: Theory and Practice A Treatise on Technology and Dispute Resolution, ed. Mohamed S. Abdel Wahab, Katsh Ethan, and Rainey Daniel (The Hague, Netherland: Eleven International Publishing, 2012), pp 21–33.
Ethan Katsh and Janet Rifkin (2001) Online Dispute Resolution: Resolving Conflicts in Cyberspace, San Francisco: Jossey-Bass.
Ko, Judy (2008) "Enlisting the Crowds To Resolve Marital Disputes", Available at: https://www.springwise.com/enlisting_the_crowds_to_resolv (Last Visited: 2021/05/15).
Marder, Nancy (2006) "Cyberjuries: A New Role as Online Mock Juries", University of Toledo Law Review, No. 38. pp 239-269. Available also at: http://scholarship.kentlaw.iit.edu/fac_schol/392 (Last visited: 2021/04/21).   
Martic, Dusko (2014) "Blind Arbitration Proposal for Anonymous Crowdsourced Online Arbitration, Published in: Poblet, Marta; Pablo Noriega and Enric Plaza (2014), "Sintelnet WG5 Workshop on Crowd Intelligence: Foundations, Methods, and Practices", Barcelona: Catalonia, pp 94-106. (Available also at: http://www.ceur-ws.org/Vol-1148    Last Visited: 2021/04/30)
Mole, Nuala and Catharina Harby (2006) "A Guide to the Implementation of Article 6 of the European Convention on Human Rights", 2nd edition, Council of Europe, Human Rights Handbooks, Belgium, No. 3, (Available at:
https://www.refworld.org/docid/49f180362.html, Last Visited: 2018/04/15).
Morek, Rafal (2005) "Regulation of Online Dispute Resolution: Between Law and Technology", Available at: https://sckool.org/regulation-of-online-dispute-resolution-between-law-and-techno.html (Last visited: 2020/07/22).   
Paulsson, Jan (2013) The Idea of Arbitration, Oxford: Oxford University Press.
Poblet, Marta (2011) "Mobile Technologies for Conflict Management, Online Dispute Resolution, Governance, Participation", London: Springer.
Rainey, Daniel (2014) "Third-Party Ethics in the Age of the Fourth Party", International Journal of Online Dispute Resolution, Vol. 1, Issue 1, pp 37-56
Rule, Colin (2002) "Online Dispute Resolution for Business: B2B, Ecommerce, Consumer, Employment, Insurance, and Other Commercial Conflicts",
 San Francisco: Jossey-Bass.
Rule, Colin (2008) “Resolving Dispute in the World's Largest Market Place”, The Quarterly Magazine of the Association for the Conflict Resolution, Available at: http://colinrule.com/writing/acr2008.pdf. (Last visit: 2018/10/15).
Rule, Colin (2010) "Using Technology to Manage High Volume Caseloads: The eBay/PayPal Experience", Washington, DC. 1st of Nov, 2010.
Rule, Colin & Chittu Nagarajan (2010) “Leveraging The Wisdom of Crowds: The e-Bay Community Court and the Future of Online Dispute Resolution”, ACResolution Magazine (Quarterly Magazine of Association for Conflict Resolution), Winter, pp 4-7, Available at: Available at http://colinrule.com/writing/acr2010.pdf (Last Visisted: 2021/04/21).    
Rule, Colin (2017) "Designing a Global Online Dispute Resolution System: Lessons Learned from eBay", University of St. Thomas Law Journal, Vol. 13, Issue 2, pp 354-369.
Rule, Colin (2008) "Making Peace on eBay: Resolving Disputes in the World's Largest Marketplace", ACResolution, pp 8-11.
Rabinovich-Einy, O. and Ethan Katsh (2012) "Lessons from Online Dispute Resolution for Dispute System Design" in: M. Wahab, E. Katsh and D. Rainey (2012) Online Dispute Resolution: Theory and Practice, Eleven International Publishing, pp: 39-60
Surowiecki, James (2004) The Wisdom of Crowds, US: Doubleday; Anchor.
Ugwuegbu, Denis Chima (2011) Social Psychology and Social Change in Nigeria: A Systematic Evaluation of Government Social Policies and Programs’,US, Bloomington, Indiana: iUniverse Inc.
Wang, Faye Fangfel (2009) Online Dispute Resolution; Technology, Management, and Legal Practice From an International Perspective, Oxford: Chandos

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار