The Study of Husband’s Insolvency Against Wife’s Right of Lien with Legal and Juridical Approaches

Document Type : Research Paper

Authors

1 Assistant Professor, Department of Quran and Tradition, Razavi Islamic Sciences University, Mashhad, Iran

2 Assistant Professor, Department of Law and Political Science, University of Birjand, Birjand, Iran

3 Ph.D. Candidate in Private Law, Razavi Islamic Sciences University, Mashhad, Iran

Abstract

The common view among the lawyers and the jurisprudences suggests the absolute right of lien for wife while solvency and insolvency of husband make no difference in its demonstration, but the opposite view which refuses this lien with assumption of insolvency has many adherents among the recent jurisprudences. These jurisprudences resort to some law such as prohibition of detriment, distress and constriction, equity, optional understanding of the Shari, and individual and social expediency. Some other jurisprudences accept differences between knowledge and ignorance of the wife to solvency and insolvency of husband during coagulation of marriage and suggest that knowledge and ignorance can be effective in refusal or acceptance of the lien, though this view is eligible but it seems that the knowledge and the ignorance have no effect in acceptance and refusal of the lien, but it can be a evidence for its tacit refusal. So in this paper the reasons will be explained and the above view will be developed.
 
 

Keywords

Main Subjects


الف. فارسی
اراکی، محسن(1373)، توضیح المسائل «بخش استفتائات»، قم: دفتر آیت الله اراکی.
امامی، سید حسن(1386)، حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیه.
بجنوردی، سید محمد(1401)، قواعد فقهیه، تهران: مؤسسه عروج.
بهجت، محمدتقی(1378)، توضیح المسائل، قم: دفتر آیت‌الله‌العظمی بهجت.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر(1376)، ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.
رضوی، سیدمحمد(1394)، «امکان سنجی جعل قانون برای منع مهریه‌های سنگین»، دو فصلنامه علمی ترویجی فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، سال بیستم، شماره 63، 141-165.
زنجانی، سید موسی (1419)، کتاب نکاح، قم: مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز.
عظیم زاده اردبیلی، فائزه (بهار و تابستان 90)، «حق حبس در نظام حقوقی خانواده در اسلام»، مجله فقه و حقوق خانواده، شماره 54، 5-27.
علیدوست، ابوالقاسم(1381)، فقه و عقل، تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
علیدوست، ابوالقاسم(1387)، «مصلحت در فقه امامیه»، مجله فقه و حقوق اسلامی، شماره 18، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 35-58.
علیدوست، ابوالقاسم و عشایری منفرد (1388)، «استناد فقهی به مذاق شریعت در بوته نقد»، مجله حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 22، 7-36
علیشاهی قلعه جوقی، ابوالفضل؛ ناصری مقدم، حسین(1390)، «چیستی و کارکردهای مذاق شریعت»، مطالعات اسلامی؛ فقه و اصول، شماره پیاپی 1/86، 157-193
عمید، حسن(1363)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: چاپخانه سپهر.
فتاح زاده، زهرا (1391)، «عسر و حرج ناشی از اعمال حق حبس»، فقه و حقوق خانواده، شماره 57، 29-48.
قیوم زاده، محمود(1390)، «بررسی فقهی حقوقی چگونگی حق حبس در نکاح»، فصلنامه پژوهش­های فقه و حقوق اسلامی، ساله هشتم، شماره 26، 153-178.
کاتوزیان، ناصر(1368)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: انتشارات به نشر.
کاتوزیان، ناصر(1375)، حقوق خانواده، تهران: دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر(1385)، حقوق مدنی، عقود معین، تهران: انتشارات میزان.
گنجینه استفتائات قضائی(1385)، قم: دفتر آموزش و تدوین متون فقهی معاونت آموزش قوه قضائیه.
محقق داماد، سید مصطفی(1406)، قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مرعشی، سید محمدحسن(1427)، دیدگاه‌های نو در حقوق، تهران: نشر میزان.
مکارم شیرازی، ناصر(1386)، رساله عملیه، قم: آدینه سبز.
ب. عربی
قرآن کریم.
ابن ادریس، محمد بن منصور(1410)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم.
ابن ادریس، محمد بن منصور(1429)، أجوبة مسائل و رسائل فی مختلف فنون المعرفة، قم: دلیل ما.
ابن زهره، حمزه بن علی(1417)، غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
ارموی، محمد بن حسین(بی­تا)، الحاصل من المحصول فی اصول الفقه، تحقیق عبدالسلام محمود ابوناجی، بیروت: دارالمدار الاسلامی.
اصفهانی، ابوالقاسم حسین بن محمد(1412)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار العلم - الدار الشامیة.
انصاری، شیخ مرتضی(1415)، کتاب النکاح، قم: کنگره جهانی بزرگداشت شیخ انصاری.
انصاری، شیخ مرتضی(1427)، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
بجنوردی، سید حسن(1426)، القواعد الفقهیه، قم: انتشارات دلیل ما.
بحرانی، یوسف(1363)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم.
بحرانى، یوسف(1405)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامى حوزه علمیه قم.
بهبهانی، محمدباقر(1426)، اشیة الوافی، قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی.
حرّ عاملی، محمد بن حسن(1409)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حلبی، ابوالصلاح(1403)، الکافی فی الفقه، اصفهان: کتابخانه عمومی امام امیرالمؤمنین علیه السلام.
حلّی، جمال‌الدین احمد(1407)، المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
محقق حلی، نجم الدین(1373)، شرایع­الاسلام، تهران: انتشارات استقلال.
خراسانی، محمدکاظم (بی­تا)، قاعدة الملازمة بین­العقل و الشرع، بی­نا.
خمینی، سید روح‌الله (بی­تا)، تحریرالوسیله، بیروت: الدار الاسلامیه.
خویی، سیدابوالقاسم (1417)، مصباح الاصول، تقریر بحث الخوئی للبهسودی، قم: مکتبة الداوری.
رازی، فخر (بی­تا)، التفسیر الکبیر (تفسیر مفاتح الغیب)، بی جا.
روحانی، سید صادق(بی­تا)، منهاج الصالحین، بی جا.
روحانی، سیدصادق(1412)، فقه الصادق علیه السلام، قم، دار الکتاب - مدرسه امام صادق (ع)،
روحانی، سیدمحمد(1420)، المرتقی إلی الفقه الأرقی - کتاب الخیارات، تهران: مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة (دار الجلی)،
سبحانی، جعفر (بی­تا)، نظام النکاح فی الشریعة الإسلامیة الغراء،  قم: بی­نا.
سبزواری، هادی بن مهدی(1421)، شرح نبراس الهدی - أرجوزة فی الفقه، قم: انتشارات بیدار.
سبزواری، محمدباقر(1423)، کفایة الأحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم.
سبزواری، سید عبدالاعلی(1416)، مهذّب الأحکام، قم: مؤسسه المنار - دفتر آیة الله سبزواری.
شهیدثانی، زین­الدین بن­علی(1414)، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، بیروت: مؤسسة البلاغ.
شهیدثانی، زین­الدین بن­علی(1410)، الروضة البهیة فی شرح­اللمعة الدمشقیة (محشّی کلانتر)، قم: کتابفروشی داوری.
شیرازی، سید محمد(1427)، الفقه، الرأی العام و الإعلام، بیروت: مؤسسة الوعی الإسلامی-دار العلوم.
طباطبایی حائری، سیدعلی(1368)، الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع، قم: انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی.
طوسی، محمدبن حسن(1387)، المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسی، محمدبن حسن (1400)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوی، بیروت: دار الکتاب العربی.
طوسی، محمدبن حسن(1407)، تهذیب الأحکام، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
عاملی، محمد بن علی(1369)، مدارک الأحکام، بیروت: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
عاملی، محمد بن علی موسوی(1411)، نهایة المرام فی شرح مختصر شرائع الإسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم.
عاملی کرکی، محقق ثانی، علی بن حسین(1414)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
علامه حلی، حسن بن یوسف(1413)، قواعد الاحکام، قم: دفتر انتشارات اسلامی حوزه علمیه قم.
علامه حلّی، حسن بن یوسف(1420)، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، قم: مؤسسه امام صادق (ع)،
فاضل آبی ، حسن بن ابی طالب(1417)، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
کاشف الغطاء، حسن بن جعفر(1422)، أنوار الفقاهة - کتاب النکاح، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
مفید، محمدبن نعمان(1413)، المقنعة، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
مکارم شیرازی، ناصر(1424)، کتاب­النکاح، قم، انتشارات مدرسه امام علی علیه السلام.
نراقی، احمد(1414)، عوائدالایام، قم: منشورات مکتبه بصیرتی.
نجفی، شیخ محمدحسن(1367)، جواهرالکلام فی شرح شرائع­الإسلام، قم: دار الکتب الاسلامیه.
نجفی، شیخ محمدحسن(بی­تا)، جواهرالکلام فی شرح شرایع­الاسلام، بیروت: دارالاحیاءالتراث العربی.
وجدانی فخر، قدرت­الله(1426)، الجواهرالفخریة فی شرح الروضةالبهیة، قم: انتشارات سماء قلم.