تحلیل جرم شناختی باورهای نادرست از مرتکبان و بزه‌دیدگان تجاوز جنسی در پرتو نظریه فرهنگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، دانشکده حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران،ایران

10.22099/jls.2022.42842.4631

چکیده

در تحلیل جرم تجاوز جنسی به زنان دو رویکرد مختلف شکل گرفته است: نخستین نگرش، تجاوز جنسی را«جرمی با انگیزه‌ی اعمال قدرت‌و کنترل بر زنان تحت تأثیر ساختارهای اجتماعی مردسالارانه» تبیین می‌نماید، و دیگری، تجاوز را «جرمی با میل‌و انگیزه شخصی مردان جهت ارضای نیازهای جنسی» تفهیم می‌کند. رویکرد اخیر، با غفلت از نقش‌های جنسیتی و اجتماعی پذیرفته شده توسط زنان‌و مردان به عنوان گونه‌های اجتماعی متمایز، شکل گرفته است؛ لذا جای تعجب نیست که مدافعان حقوق زنان بر دیدگاه اوّل تأکید دارند و به تجاوز جنسی به عنوان یک پدیده‌ی اجتماعی و نه صرفاً بیولوژیکی می‌نگرند. این دیدگاه که پاسخ به چرایی وقوع تجاوز جنسی را در عوامل اجتماعی‌و فرهنگی موجود جستجو می‌کند، بخشی از تحقیقات تجاوز جنسی را بر افسانه‌های تجاوز متمرکز می‌نماید.
افسانه‌های تجاوز جنسی، نگرش‌های منفی و اعتقادات دروغین درباره جرم تجاوز، قربانیان تجاوز و عاملان آن، است که جملگی درصدد توجیه وقوع تجاوز جنسی و انتقال بار مسئولیت از متجاوز به قربانی جرم برآمده‌اند. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه‌ای و بررسی پرونده‌های تجاوز جنسی، به برشماری این افسانه‌ها مبادرت داشته است‌و تبیین می‌نماید که چگونه این اعتقادات و افسانه‌ها به حفظ مراتب سلطه مردانه می‌انجامد و تحت تأثیر ارزش‌ها و هنجارهای فرهنگی حاکم بر یک جامعه، فرهنگ تجاوز جنسی را ترویج و تثبیت می‌نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criminological analysis of misconceptions about perpetrators and victims of Rape in the light of Cultural theory

نویسندگان [English]

  • Roya Zeraatpishe 1
  • Abbas Shiri Varnamkhasti 2
1 Department of Law, Faculty of Law, Islamic Azad University of South Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Faculty of Law and Politcal Science, University of Tehran
چکیده [English]

In the analysis of rape, there are two different approaches: the first approach describes rape as "a crime motivated by the exercise of power and control over women under the influence of patriarchal social structures," and the other describes it as "a crime motivated by personal motivation to satisfying sexual needs". The latter approach has been shaped by the neglect of gender and social roles accepted by men and women as distinct social species; It is not surprising, then, that women's advocates emphasize the first view and view rape as a social phenomenon, not merely a biological one. This view, which seeks answers to why rape occurs in existing social and cultural factors, focuses part of rape research on rape myths. Rape myths, negative attitudes, and false beliefs about the crime of rape, rape victims, and perpetrators, all seek to justify rape and shift the burden of responsibility from the rapist to the victim. The present study, using analytical-descriptive method and gathering information required by the library method and reviewing rape cases, has attempted to enumerate these myths and explains how these beliefs and myths lead to the preservation of male domination and are influenced by values and The cultural norms that govern a society promote and perpetuate a culture of rape.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rape myths
  • cultural Rape
  • violence against women
  • Stereotypes of rape
  • violence
الف. فارسی
آهنگر سله بنی، اعظم (۱۳۹۴) مطالعه ارتباط سبک زندگی و قربانی شدن زنان، رساله دکتری با راهنمایی دکتر سهیلا صادقی فسایی، تهران: دانشگاه پیام نور، مرکز تحصیلات تکمیلی.
بخاری، محمد بن اسماعیل (۱۳۹۴) مختصر صحیح بخاری، ترجمه عبدالقادر ترشابی، چاپ اول (دیجیتال).
برجس، آن‌ولبرت و دیگران (۱۳۹۵) بزه‌دیده شناسی: نظریه‌ها و کاربردها، ترجمه حمیدرضا ملک‌محمدی، چاپ اول، تهران: میزان.
خادمی، نسیم و همکاران (۱۳۹۶) «تعیین سلامت روان قربانیان زن تجاوز جنسی مراجعه‌کننده به مرکز پزشکی قانونی استان اصفهان در سال ۱۳۹۳»، مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دوره ۳۵، شماره ۲، صص ۱۵۲-۱۴۵.
 سیدی بنایی، سید باقر و نظری احمدآباد، عسگر (۱۳۹۰) «بررسی نکاح معاطاتی از نظر فقه و حقوق موضوعه»، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، دوره ۷، شماره ۲۳، صص ۸۷-۱۱۳.
شیری، عباس (۱۳۹۷) «بزه‌دیده‌شناسی قضایی (قانونی)»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، دوره ۲۱، شماره ۸۴، صص ۲۱۵-۲۴۲.
صادقی، محمدهادی (۱۳۷۸) «بزه‌پوشی»، مجله حقوقی دادگستری، دوره ۶۳، شماره 28 و 29، صص 161-192.
فیشر، بونی. اس؛ لب، استیون. پی (۱۳۹۳) دانشنامه بزه‌دیده‌شناسی و پیشگیری از جرم، ترجمه اساتید حقوق کیفری زیر نظر دکتر علی حسین نجفی ابرندآبادی، جلد دوم، چاپ اول، تهران: میزان.
کیتلسون، مارک جی (۱۳۹۱) حقایقی درباره تجاوز جنسی، ترجمه ساسان ودیعه، چاپ اول، تهران: بهمن برنا.
گرت، استفانی (۱۳۹۶) جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمه کتایون بقایی، چاپ اوّل، تهران: نی.
ناهیدی، فاطمه و همکاران (۱۳۹۴) «فراوانی اضطراب در قربانیان تجاوز جنسی»، نشریه سلامت و مراقبت، دوره ۱۷، شماره ۴، صص ۳۱۱-۳۱۸.
ب. انگلیسی
Burnett, Ann (2016) “Rape Cultur”, In book: The Wiley Blackwell Encyclopedia of Gender and Sexuality Studies, North Dakota State University press.
Ferguson, Frances (1987) “Rape and the Rise of the Novel”. Representations, 20, pp.88–112.
Horos, Carol V. (1974) Rape, New Canaan: Tobey.
Loh, Catherine, et al (2005) “A Prospective Analysis of Sexual Assault Perpetration: Risk Factors Related to Perpetrator Characteristics”. Journal of Interpersonal Violence, Vol.20, No. 10, pp.1325–1348. 

Lonsway, Kimberly A, & Fitzgerald, Louise F. (1994) “Rape Myths: In Review”, Psychology of Women Quarterly, Vol.18, No.2, pp.133–164.
Martin, Elaine K, et al (2007) “A Review of Marital Rape”, Aggression and Violent Behavior, Vol.12, No.3, pp.329–347.
Orenstine, Aviva A. (1998) “No Bad Men: A Feminist Analysis of Character Evidence in Rape Trials”, Hastings Law Jornal, Vol.49, No.8, pp.663-716.
Patton, Trancey Owens, & Snyder-Yuly, Julie (2007) “Any Four Black Men Will Do: Rape, Race, and the Ultimate Scapegoat”, Journal of Black Studies, Vol.37, No.6, pp.859–895.
Planty, Michael, et al (2013) Female Victims of Sexual Violence, 1994-2010. U.S. Department of Justice Bureau of Justice Statistics.