بازگشت به تابعیت در حقوق ایران؛ مطالعه ای از منظر تحلیلی- انتقادی- اصلاحی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیارگروه حقوق و فقه اجتماعی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم

10.22099/jls.2022.41746.4526

چکیده

با این که بازگشت به تابعیت ایران، به گونه ای یکی از مصادیق تحصیل تابعیت ایران است، اما قانون گذار به دلائل برخی از ویژگی های آن، دو ماده 987 و 990 قانون مدنی را به آن اختصاص داده است. به رغم تحسین بر انگیز بودن توجه به این تفاوت ها، اما متأسفانه دو ماده مذکور از برخی کاستی ها و ناراستی ها در باره شرایط، ماهیت و آثار این نوع از تابعیت که می توان از آن با عنوان «تابعیت رجوعی» یاد کرد، رنج می برد که بازهم متأسفانه به نحو شایسته و بایسته مورد توجه شارحان قانون مدنی قرار گرفته است. از این رو نویسنده در این مقاله، بیش از تتبع، با تأمل و تعمق به تحلیل دو ماده مذکور و تبیین کاستی‌ها و ناراستی‌ها پرداخته و در پایان با چند پیشنهاد، به گمان خود، به جبران کاستی ها و تصحیح و اصلاح ناراستی‌ها همت ورزیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analytical-Critical-Corrective Study on the Return to Citizenship in Iranian Law

نویسنده [English]

  • Mostafa Danesh pajooh
چکیده [English]

Although the return to Iranian citizenship is a case of getting Iranian citizenship, the legislator assigns Articles 987 and 990 of Civil Law to it due to its characteristics. Despite the admirable attention given to these differences, unfortunately, these two Articles has suffered from some shortcomings related to conditions, nature, and effects which are resulted from this kind of citizenship, named "referral citizenship", and unluckily, it has not sufficiently been considered by the commentators of Civil Law. Therefore, the author of this study has deeply analyzed these mentioned Articles, explained their shortcomings, and in the end, the author thinks, he has tried to eliminate the shortcomings and correct them with some suggestions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • getting Iranian citizenship
  • return to Iranian citizenship
  • conditions of the return to Iranian citizenship
  • nature of the return to Iranian citizenship
  • personal effects of the return to Iranian citizenship
  • family effects of the return to Iranian citizenship
آل‌کجباف، حسین (1393) تابعیت در ایران و سایر کشورها، چاپ دوم، تهران: انتشارات جنگل.
ابراهیمی، سید نصرالله (1386) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ دوم، تهران: انتشارات سمت.
ارفع‌نیا، بهشید (1369) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، جلد اول، تهران: انتشارات آگاه.
دانش‌پژوه، مصطفی (1381) اسلام و حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و انتشارات وزارت امور خارجه.
سلجوقی، محمود (1386) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ پنجم، جلد اول، تهران: نشر میزان.
سهرابی، محمد (1385) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، تهران: کتابخانه گنج دانش.
شریعت باقری، محمدجواد (1395) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، تهران: نشر میزان.
شیخ‌الاسلامی، سید محسن (1384) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، تهران: کتابخانه گنج دانش.
عامری، جواد (1362) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ دوم، تهران: انتشارات آگاه.
عزیزی، ستار و بیژن حاجی عزیزی (1390) تابعیت در حقوق ایران و بین‌الملل، چاپ اول،  همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
محسنی، الهه (1395) اشخاص و خانواده در حقوق مدنی فرانسه، چاپ اول، تهران: انتشارات خرسندی.
مدنی، سید جلال‌الدین (1387) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات پایدار.
نصیری، محمد (1372) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، ویرایش دوم، تهران: انتشارات آگاه.
نظیف، مجتبی (1388) حقوق بین‌الملل خصوصی، چاپ اول، جلد اول، تهران: نشر دادگستر.