نظریه «خودمحدودیتی قدرت» و بررسی نسبت دولت و حقوق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

برخی از متفکران آلمانی مانند ژلی­نک و ایهرینگ در قرن نوزدهم تحت تأثیر فلسفه اندیشمندانی چون ارسطو و هگل و با نگاه رمانتیک ساوینی، نظریه خودمحدودیتی قدرت را بنیان نهادند. طبق این نظریه، دولت با اراده خویش، خود را محدود می­کند. بر اساس این دیدگاه، دولت و به ‌تبع آن حقوق به ­عنوان محصولی تاریخی از بطن جامعه برمی‌خیزند. علاوه بر شرایط اجتماعی و فرهنگی، با استفاده از مفاهیم روان‌شناختی، خودمحدودیتی به­ صورت نوعی «خود تعهدی» نیز توصیف شده است. مفهوم دولت و نقش آن در وضع حقوق و همچنین اراده آن در تحدید قدرت خویش نیز با آنچه در نظریه قرارداد اجتماعی و مکتب حقوق موضوعه عنوان شده، بسیار متفاوت است. لذا سؤال تحقیق این است که چگونه دولت به­عنوان منشأ اقتدار و واضع حقوق، خود را محدود می­کند؟ برای پاسخ به این سؤال، نوشتار حاضر بر این فرض استوار است که برخلاف نظریات لیبرالی، دولت شری ضروری تلقی نمی‌شود که به­ ناچار بر اساس قرارداد تأسیس شده و باید از بیرون محدود شود؛ لذا با اراده خود، قدرتش را محدود می­کند. برای نیل به این هدف، مبانی نظریه مذکور به­طور بنیادین مورد بررسی قرار می­گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyze the theoretical-philosophical foundations of the theory of "self-limitation of power" and examine the relationship between government and law

نویسندگان [English]

  • Firouz Aslani 1
  • Sajad Sajadi 2
1 Associate Professor, Faculty of Law and Political Science, Tehran University, Tehran, Iran.
2 PhD Candidate, Faculty of Law and Political Science, Tehran University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In the nineteenth century, some German thinkers such as Jellinek and Ihering, under the influence of the philosophy of thinkers such as Aristotle and Hegel, and with Savini's romantic view, established the theory of the self-limitation of power. According to this theory, the state limits itself at will. According to this view, the state, and consequently those rights, arise from the heart of society as historical products. In addition to social and cultural conditions, using psychological concepts, self-limitation was also described as a kind of "self-commitment." Therefore, the concept of government and its role in the establishment of rights, as well as its will to limit its power, is very different from what is stated in the theory of social contract and the school of law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • self-limitation
  • Government
  • Law
  • Police
  • Romanticism
  • School of Historical Law
  • Hegel
احمدی، امید (1392) «مشروعیت قانون از دیدگاه اسلام و ماکس وبر»، مجله
پژوهش­های تطبیقی، دوره 17، شماره 1، صص 21- 1.
استیس، والتر ترنس (1388) فلسفه هگل، ترجمه حمید عنایت، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ هفتم، جلد دوم.
بادینی، حسن (1385) «آیا حقوق دانش مستقلی است؟»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 74، صص 45- 1.
بشیریه، حسین (1382) لیبرالیسم و محافظه‌کاری، تهران: نشر نی.
بیزر، فردریک (1398) رمانتیسم آلمانی، ترجمه مسعود آذرفام، تهران: نشر ققنوس.
پلامناتز، جان (1396) شرح و نقدی بر فلسفه اجتماعی و سیاسی هگل، ترجمه حسین بشیریه، تهران: نشر نی، چاپ ششم.
تروپه، میشل (1395) فلسفه حقوق، ترجمه مرتضی کلانتریان، تهران: نشر آگه، چاپ سوم.
راسخ، محمد (1392) حق و مصلحت، تهران: نشر نی، چاپ اول.
ردینگ، پل (1393) هگل (دانشنامه فلسفه استنفورد)، ترجمه محمدمهدی اردبیلی، تهران: نشر ققنوس، چاپ دوم.
زمانی، مسعود (1397)، «رمانتیسم حقوقی: ساوینی و مفهوم VOLKGEIST در حقوق»، مجله مطالعات حقوقی، دوره 10، شماره 4، صص 58-31.
زرشناس، شهریار (1387) مبانی نظری غرب مدرن، تهران: نشر کتاب صبح، چاپ سوم.
زولر، الیزابت (1389) درآمدی بر حقوق عمومی، ترجمه مجتبی واعظی، تهران: نشر جنگل.
سبزه­ای، محمدتقی (1386) «بررسی مقایسه­ای دیدگاه­های هگل، مارکس و گرامشی درباره دولت و جامعه مدنی»، نشریه پژوهش علوم سیاسی، شماره 4، صص
90- 71.
سبک­بال، کامران و خادمی، علی (1390) «ارزیابی شاخصه اقتدار و حاکمیت دولت با نگاهی به دیدگاه امام خمینی (ره) در رابطه با دولت»، نشریه حقوق اساسی، شماره 15، صص 53-25.
سینگر، پیتر (1389) هگل، ترجمه عزت‌اله فولادوند، تهران: انتشارات طرح نو، چاپ سوم.
ضیایی بیگدلی، محمدرضا (1387) حقوق بین‌الملل عمومی، تهران: کتابخانه گنج دانش، چاپ سی و دوم.
طبری، احسان (1368) شناخت و سنجش مارکسیسم، تهران: نشر امیرکبیر، چاپ اول.
فاستر، مایکل برسفورد (1383) خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه جواد شیخ‌الاسلامی، جلد اول، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ ششم.
فلاح رفیع، علی (1388) «فرایند تجلی روح و خودآگاهی دینی از دیدگاه هگل»، فصلنامه پژوهش­های فلسفی کلامی، سال 10، شماره 4، صص 70 – 55.
قاضی، ابوالفضل (1383) بایسته­های حقوق اساسی، تهران: نشر میزان، چاپ سیزدهم.
کاسیرر، ارنست (1382) اسطوره دولت، ترجمه یداله موقن، تهران: نشر هرمس، چاپ دوم.
گرجی، علی‌اکبر (1388) در تکاپوی حقوق اساسی، تهران: انتشارات جنگل جاودانه، چاپ دوم.
لاگلین، مارتین (1392) مبانی حقوق عمومی، ترجمه محمد راسخ، تهران: نشر نی، چاپ سوم.
لنکستر، لین و. (1370) خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه علی رامین، تهران: نشر امیرکبیر، جلد سوم.
محمدی، مشکات و دهباشی، مهدی (1388) «مقایسه کانت و هگل در خصوص مقوله»، فصلنامه پژوهش­های فلسفی کلامی، سال 11، شماره 1، صص 129- 113.
ملک محمدی، حمیدرضا (1377) «دولت قانون­مند و دولت رفاه، چالش­های دو نظریه در عرصه سیاسی- حقوقی اروپا»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 42، شماره پیاپی 1055، صص 210-199.
مهرنیا، حسن (1387) «مراتب تجلی روح در تاریخ (درآمدی بر دایره المعارف علوم فلسفی هگل)»، نشریه فلسفه دین، سال 6، صص 132-115.
ویژه، محمدرضا (1390) مبانی نظری و ساختار دولت حقوقی، تهران: نشر جنگل، چاپ اول.
نوری، مختار و مجید توسلی (1396) «بررسی تطبیقی اندیشه­های هابز، لاک و راولز در پرتو موقعیت فرضی قرارداد اجتماعی»، دوفصلنامه پژوهش سیاست نظری، شماره 22، صص 151-111.
ویژه، محمدرضا (1389) «نگرشی تطبیقی بر مبانی و ساختار دولت حقوقی»، نشریه مدرس علوم انسانی، پژوهش­های حقوق تطبیقی، شماره 4 (پیاپی 70)، صص 190-168.
وینسنت، اندرو (1381) نظریه­های دولت، ترجمه حسین بشیریه­، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
هاوزر، آرنولد (1361) تاریخ اجتماعی هنر، ترجمه امین مؤید، جلد سوم، تهران: نشر دنیای نو، چاپ اول.
هدواند، مهدی (1393) حقوق اداری تطبیقی، تهران: نشر سمت، چاپ چهارم.
هگل (1394) عناصر فلسفه حق، ترجمه مهبد ایرانی طلب، تهران: نشر قطره چاپ سوم.
 
ب. انگلیسی
Aristotle (1999) Politics, Tranclated by Benjanin Jowell, Kitchener, Batoche Books.
Ayodele Coker, Maurice (2014) “The Marxist Theory of the State”, Mediteranean Journal of Social Sciences, Vol. 5, No 4, pp 523-544.
Beiser, Frederick (2005) Hegel, New York: Routledge.
Bentley, Bill (2014) “Clausewitz and the Blue Flower of Romanticism: Understanding On War”, Canadian Military Journal, Vol. 13, No 4, pp 19-48.
Burke, Edmund (1999) Select Works of Edmund Burke, Vol. 1, Indianapolis, Liberty Fund.
Bono, Ricardo Gosalbo (2010) “The Significant of  Rule of Law and its Implications for The European Union and The United States”, University of Pittsburgh Law Review, Vol. 72, No. 2, pp. 231-290.
Demairay, Mehmat (2015)”, Natural Law Theory. Legal Positism and the Normativity of  Law”, The European Legacy, Vol. 20, No. 8, pp. 11-32.
De Benoist, Alain (1999) “What is Sovereignty?” Translated by Julia Kostova, in Éléments Vol. 24, No. 96, pp. 24-35.
Dudley, Will (2009) Hegel and History, Albany, State University of New York Press,.
Duguite, Leon (1917) The Law and the State, Cambridge, The Harvard Law Review Association. 
Dubber, Markus (2015) New Historian Jurisprudence, Legal History as Critical Analysis of law,Toronto, The History Manifest.
Elliott, Frank (1964) Volksgeist and a Piece of Sulphur, Texas: Texas A&M University School of Law.
Freund, Ernst (1890) Historical Jurisprudence in Germany, New York: The Academy of Political Science.
Golban, Petru (2012) “The Romantic Critical Thinking: Theoretical Incoherence of a Unitary Movement”, Mediterranean Journal of Social Sciences, Vol 3, No 1, pp 127-140.
Hegel, GWF (2001) The Philosophy of History, Translate by James Sibree, Kitchener, Batoche Books.
Hansen, Mogens Herman ( 2009) Polise: An Introduction to the Ancient Greek City-State, Oxford: Oxford University Press.
Held, David (1989) Political Theory and Modern state, London: Polity Press.
Hittinger, John (2013) “Plato and Aristotle on the Family and Police”, The Saint Alsem Journal, Vol. 8, No. 2, pp. 1-22.
Huttunen, Rauno & L.T. Heikkinen, Hannu (2004) “Teaching and the Dialectic of Recognition”, Pedagogy, Culture and Society, Vol. 12, No. 2, pp. 163-174.
Ihering, Rudolf von (1913) Law as a Means to an End, Translated by Isaac Husik, Boston, The Boston Book Company.
 Jelinek, Georg (2004) Die rechtliche Natur der Staatenverträge, Translated by Jochen Von Bernstorff, Tuebingen, University of Tuebingen.
Jelinek, Georg (2006) Allgemeine Staatslehre, Translated by Jochen Von Bernstorff, Tuebingen, University of Tuebingen.
Kutner, Luis (1972) “Legal Philosophers: Savigny: German Lawgiver”, Marquette Law Review, Vol. 55, No. 2, pp. 260-289.
Korkunov, Nikola (1922) General Theory of Law, Translated by William Granger Hasting, New York: Macmillan Company.
Kimberly, Huchings (2012) Hegel and the Meaning of the State in Philosophy of Right, Oxford: Oxford University Press.
Kobe, Zdravko (2019) “From Public Opinion to Public Knowledge:Hegel’s State as an Epistemic Institution”, Prblemi International,Vol.3, No.3, pp. 134-161.
Krygier, Martin (2015) "Rule of Law and Rechsstaat", Elsevier, Vol. 7, No. 3,  pp. 750-789.
Mayhew, Robert (1996)” Part and Whole in Aristotle,s Political Philosophy”, The Journal of Ethics, Vol. 1, No. 4, pp. 340-325.
Middleton, Ryan (2008) The Death Hand Life of The Polis, Kingston,Ontario, Kanada, Queens University.
Nalbandian, Elise (2010) “Introductory Concepts on Sociological Jurispruodence, Jhering, Durkheim, Ehrlich”, Notes on Sociological, Jurisprudence Mizan Law Rev, Vol. 1, No. 4, pp. 342-359.
Nivala, Asko (2011) “Friedrich Schlegls early Romantic Notion of Religion in Relation to Two Presuppositions of the Enlightement”, Approaching Religion, Vol. 1, No. 2, pp. 27-43.
Nelson, Brian (2006) The Making of the Modern State, A Theoretical Evolution, London, Palgrave  Macmillan. 
Nedzel, Nadia (2019) “The Development of the Continental Rule Through Law”, Chope, Vol. 19, No. 6, pp. 1-44.
Pound, Roscoe (1929)  Law and Moral Jurisprudence and Ethics, Chapel Hill, University  of  Nort Carolina Press.
Pound Roscoe, Nathan (1912) The Scope And Purpose Of Sociological Jurisprudence, Cambridge, The Harvard Law Review Association.
Rodes, Robert Emmet (2004) On the Historical School of Jurisprudence, Notre Dame, Indiana, The American Journal of Jurisprudence.
Savigny, Friedrich Carl (1867) Systems of Modern Roman Law, tranclated by William Hollway, Bengal, Madras, Higginbotham publisher.
Savigny, Friedrich Carl (1831) On the Vocation of Our Age for Legislation and Jurisprudence, Translated by Abraham hyward, London: Little Wood.
Sen, Indralina (2019) Relvance of Volksgiest, A Theory Propounded by Savighny, Pennsylvania, Asian Law & Public Policy Review.
Simpson, Peter (2007) The Houshold as the Foundation of Aristotles Polis, Maryland, The Johns Hapkin University Press.
Schmitt, Carl (1986) Political Romanticism, translated by Guy Oakes, Cambridg, Massachusetts, The MIT Press.
Shen, Jianming (1999)”The Basis of International law”, Dickinson Journal of International Law, Vol. 55, No. 2, pp. 287-320.
Troper, Michel (2015) “Sovereighnty and Natural Law in the Legal Discourse of the Ancien Regime”, Theoretical Inquiries in Law, Vol. 16, No. 2, pp. 310-331.
Van Diecey, Albert (1959) An Introduction to the Study of the Law of the Constitution, Oxford, Oxford University Press.