مطالعه تطبیقی محدودیت‌های حقوق مالی دارندگان حقوق مجاور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشیار، گروه حقوق، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

صاحبان حقوق مجاور یا مرتبط با حقوق ادبی‌ و هنری همچون پدیدآورندگان آثار ادبی ‌و هنری، از حقوق مالی انحصاری برخوردار هستند. با این ‌همه، این سؤال مطرح است که آیا منافع عمومی از قبیل اصل آزادی بیان و اصل آزادی دسترسی به اطلاعات و نیز مصالح خصوصی محدودیت‌هایی نسبت به حقوق مالی در عرصه حقوق مجاور ایجاد می‌کند. این جستار با روش توصیفی- تحلیلی، محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده در حقوق فرانسه را به‌عنوان کشوری پیشرو در این زمینه و نیز اسناد بین‌المللی مرتبط تبیین و تحلیل کرده و به این نتیجه دست یافته است که محدودیت‌های پیش‌بینی‌شده در حقوق مجاور بر دو دسته است؛ برخی دارای ماهیت استثنا به معنی واقعی کلمه و بدون نیاز به پرداخت هرگونه مابه ‌ازا است در حالی که برخی دیگر منوط به پرداخت عوض عادلانه و با سازوکار ویژه است. به علاوه، بر اساس دستاورد حاصل از پژوهش، وضع موجود حقوق ایران تبیین شده و لایحه حمایت از مالکیت فکری مصوب 1393 نیز نقد و راه‌کارهایی برای نیل به وضع مطلوب ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The comparative study of Limitations of Financial Rights of Neighboring Rights Copyright

نویسندگان [English]

  • Sayyed Mohammad Mahdi Qabuli Dorafshan 1
  • Saeed Mohseni 2
چکیده [English]

The owners of neighboring copyrights have exclusive economic rights. Nevertheless, some limitations such as rights of free speech, freedom of information access and other personal benefits caused by public interests come to limit these rights. Part of these limitations can be categorized as the exceptions which do not need to pay any consideration. However, another parts require to follow certain rules and call for compensation. This article explains the limitations set forth in French Law since France has pioneered this area of law.. following that,  a comparative enquiry is made into the Iranian bill of "Protection of Intellectual Properties" enacted in 2014 (1393). In the light of this comparative study, some solutions will be proposed for amending the existing rules.

کلیدواژه‌ها [English]

  • neighboring rights copyright
  • Copyright
  • Artists' economic rights exceptions
  • compulsory license

مراجع

  1. مامی، اسدالله (1386) حقوق مالکیت معنوی، ج1، تهران: بنیاد حقوقی میزان، چ1.
  2. آزادبیگی، سمیه (1392) «بررسی حقوق هنرمندان مجری در اسناد بین‌المللی و حقوق ایران»، فصلنامه حقوق پزشکی، دوره هفتم، ویژه‌نامه حقوق مالکیت فکری، صص63-94.
  3. حبیبی مجنده، محمد (1394) حقوق مالکیت فکری و حقوق بشر، تعامل‌ها و تعارض‌ها، قم: انتشارات دانشگاه مفید، چ1.
  4. حبیبا، سعید و شاکری، زهرا (1392) «سه‌گام؛ آزمونی فراروی مصرف‌کنندگان آثار ادبی و هنری»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 61، صص 209-248.
  5. حکمت‌نیا، محمود و خوش‌نویس، امرالله (1388) «مصادیق حقوق مالکیت فکری در صنعت ورزش»، حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 23، صص127-158.
  6. زرکلام، ستار (1388) حقوق مالکیت ادبی و هنری، تهران: انتشارات سمت، چ2.
  7. زرکلام، ستار (1396) «ساختار و نقش شرکت‌های مدیریت جمعی در حمایت از حقوق پدیدآورندگان آثار و مجریان در حقوق فرانسه»، پژوهش حقوق خصوصی، سال ششم، شماره20، صص 81-100.
  8. صادقی، محمود و خلج، یوسف (1386) «حمایت از مالکیت ادبی‌ و هنری و حقوق مرتبط در محیط مجازی»، مجله فقه و حقوق، سال چهارم، شماره 15، صص 115-144.
  9. صفایی، سید حسین (1386) «مالکیت ادبی‌ و هنری و بررسی قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان» مندرج در حقوق مدنی و حقوق تطبیقی، تهران، نشر میزان، چ2.

10.قاسمی، حبیبه، قبولی درافشان، سید محمد مهدی و محسنی، سعید (1395) «مطالعه تطبیقی شرایط و قلمرو نقل از اثر دیگری (با تأکید بر حقوق ایران و فرانسه)»، مطالعات حقوق خصوصی، دوره 46، شماره 4، صص572-553.

  1. قبولی درافشان سید محمد مهدی و محسنی، سعید (1396) «حمایت از حقوق معنوی هنرمندان مجری اثر در حقوق ایران، فرانسه و اسناد بین‌المللی»، حقوق خصوصی، دوره 14، شماره 2، صص217-239.
  2. کرنو، ماری و همکاران (1390) فرهنگ تطبیقی حقوق مؤلف و کپی‌رایت، ترجمه علیرضا محمدزاده ‌وادقانی و پژمان محمدی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  3. کلمبه، کلود (1385) اصول بنیادین حقوق مؤلف و حقوق مجاور در جهان، ترجمه علی­رضا محمدزاده وادقانی، تهران، نشر میزان.
  4. ماسنانی، ملیحه (1393) رقابت مکارانه در حقوق ایران و فرانسه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
  5. میرحسینی، سیدحسن (1384) مقدمه‌ای بر مالکیت معنوی، تهران: نشر میزان، چاپ اول.
  6. میرحسینی، سیدحسن(1385) فرهنگ حقوق مالکیت معنوی، ج2، تهران: میزان، چاپ اول.

- قوانین و مصوبات

  1. قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی مصوب 6/10/1352.
  2. قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 11/10/1348.
  3. قانون مطبوعات مصوب 22/12/1364.
  4. لایحه حمایت از مالکیت فکری مصوب 2/7/1393 هیئت وزیران جمهوری اسلامی ایران.

 

ب. منابع لاتین

  1. Balsan, Laurie (2007), Les sociétés de gestion collective: contribution à l’étude du lien entre sociétés et auteurs ou artistes-interprètes adherents, Thèse de doctorat de droit des affaires, Université Jean Moulin Lyon 3.
  2. Bitan, Hubert (2010), Droits des créations immatérielles: Logiciels, bases de données, autres oeuvres sur le Web 2. 0, Rueil-Malmaison, Lamy, 11 mars 2010
  3. Buydens, Mireille et Dusollier, Séverine, Les exceptions au droit d’auteur: évolutions dangereuses, available at: crid.be/pdf/public/4074.pdf  (last visited: 2018/7/26)
  4. Code de la propriété intellectuelle 1992 (2016).
  5. Code du sport
  6. Convention internationale sur la protection des artistes interprètes ou exécutants,des producteurs de phonogrammes et des organismes de radiodiffusion (faite à Rome le 26 octobre 1961).
  7. Dieg,Mahmadane (2012), Exceptions au droit d'auteur et mesures techniques de protection, Thèse de doctorat en droit privé, Université Panthéon-Assas.
  8. Directive 2001/29/CE du Parlement européen et du Conseil du 22 mai 2001 sur l'harmonisation de certains aspects du droit d'auteur et des droits voisins dans la société de l'information.

28.   FIA (Fédération Internationale des Acteurs) (2013), Les droits moraux des artistes interprètes et exécutants; available at: http://www. fia-actors. com/uploads/FR-Moral-Rights-Spread%20version%20F. pdf/last visited 12/2/2018

29.   Ficsoror, Mihály (2002), La gestion collective du droit d'auteur et des droits connexes, Genève, Organisation mondiale de la propriété intellectuelle

  1. Gaubiac, Yves (1997), La liberté de citer une oeuvre de l’esprit, Revue Internationale du Droit d’Auteur (RIDA), No 171, p.3-77.
  2. Hajdú, Dóra (2016), La gestion collective des droits des auteurs: ses formes imposées par la loi hongroise et française, thèse de doctorat, Université Paris-Saclay, UFR Droit – Économie – Gestion.
  3. Latil, Arnaud (2011), Création et droits fondamentaux, Thèse de doctorat de droit privé, Université Jean Moulin-Lyon 3.
  4. Loi n° 86-1067 du 30 septembre 1986 relative à la liberté de communication (Loi Léotard) Version consolidée au 22 juillet 2018.
  5. Lucas, A. et H.-J. (2001), Traité littéraire et artistique, Litec, 2e éd.
  6. Piątek, Dariusz (2016), La crise des exceptions en droit d’auteur: étude paradigmatique,Thèse, Université d'Orléans, École doctorale Sciences de l'Homme et de la Société.
  7. Pollaud-Dulian, Fréderic (2005), Le droit d'auteur, Paris, Economica.
  8. Stathoulias, Antoine (2015), De l'équilibre: contribution à l'étude du droit d'auteur,Thèse de doctorat de droit, Université Lille 2.
  9. Traité de Beijing sur les interprétations et exécutions audiovisuelles adopté à Beijing, le 24 juin 2012.
  10. Traité de l’OMPI sur les interprétations et exécutions et les phonogrammes (WPPT) (adopté à Genève le 20 décembre 1996).
  11. Vivant, Jean-Michel et Bruguière, Michel (2016), Droit d'auteur et droits voisins, Dalloz, 3e éd.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار