حق پناه, رضا, رضوی, سید محمد, رضوی, سید علی. (1396). بررسی فقهی- حقوقی اثر اعسار زوج بر حق حبس زوجه. مطالعات حقوقی, 9(2), 117-146. doi: 10.22099/jls.2017.4185
رضا حق پناه; سید محمد رضوی; سید علی رضوی. "بررسی فقهی- حقوقی اثر اعسار زوج بر حق حبس زوجه". مطالعات حقوقی, 9, 2, 1396, 117-146. doi: 10.22099/jls.2017.4185
حق پناه, رضا, رضوی, سید محمد, رضوی, سید علی. (1396). 'بررسی فقهی- حقوقی اثر اعسار زوج بر حق حبس زوجه', مطالعات حقوقی, 9(2), pp. 117-146. doi: 10.22099/jls.2017.4185
حق پناه, رضا, رضوی, سید محمد, رضوی, سید علی. بررسی فقهی- حقوقی اثر اعسار زوج بر حق حبس زوجه. مطالعات حقوقی, 1396; 9(2): 117-146. doi: 10.22099/jls.2017.4185
1استادیار گروه علوم قران وحدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد
2استادیار گروه حقوق دانشگاه بیرجند
3دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد
چکیده
دیدگاه مشهور بین فقیهان و حقوقدانان این است که حق حبس زوجه مطلق است و در ثبوت آن بین ایسار و اعسار زوج تفاوتی نیست، لکن دیدگاه مخالف آنکه حق حبس در فرض اعسار زوج را ساقط می‌داند نیز در بین فقیهان متأخر طرفداران زیادی دارد. این فقیهان برای اثبات دیدگاه خود به قواعدی همچون لاضرر، نفی عسر و حرج، انصاف، مذاق شریعت و مصلحت فردی و اجتماعی تمسک کرده‌اند. برخی نیز بین علم و جهل زوجه به اعسار و ایسار زوج به هنگام انعقاد عقد نکاح تفاوت گذاشته و بیان داشته‌اند علم و جهل می‌تواند در اسقاط یا بقای حق حبس مؤثر باشد، این نظر هرچند وجیه است لکن به نظر می‌رسد علم و جهل به‌خودی‌خود تأثیری در سقوط یا عدم سقوط حق حبس ندارد بلکه می‌تواند اماره‌ای بر اسقاط ضمنی حق حبس تلقی گردد در این مقاله به تبیین ادله و تقویت دیدگاه فوق پرداخته‌ایم.
The common view among the lawyers and the jurisprudences suggests the absolute right of lien for wife while solvency and insolvency of husband make no difference in its demonstration, but the opposite view which refuses this lien with assumption of insolvency has many adherents among the recent jurisprudences. These jurisprudences resort to some law such as prohibition of detriment, distress and constriction, equity, optional understanding of the Shari, and individual and social expediency. Some other jurisprudences accept differences between knowledge and ignorance of the wife to solvency and insolvency of husband during coagulation of marriage and suggest that knowledge and ignorance can be effective in refusal or acceptance of the lien, though this view is eligible but it seems that the knowledge and the ignorance have no effect in acceptance and refusal of the lien, but it can be a evidence for its tacit refusal. So in this paper the reasons will be explained and the above view will be developed.
کلیدواژه‌ها [English]
Mahr, Lien, Insolvency, Distress and Constriction, Optional Understanding of the Shari, Prohibition of Detriment, Equity
رضوی، سیدمحمد(1394)، «امکان سنجی جعل قانون برای منع مهریه‌های سنگین»، دو فصلنامه علمی ترویجی فقه و حقوق خانواده(ندای صادق)، سال بیستم، شماره 63، 141-165.
زنجانی، سید موسی (1419)، کتاب نکاح، قم: مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز.
عظیم زاده اردبیلی، فائزه (بهار و تابستان 90)، «حق حبس در نظام حقوقی خانواده در اسلام»، مجله فقه و حقوق خانواده، شماره 54، 5-27.
علیدوست، ابوالقاسم(1381)، فقه و عقل، تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
علیدوست، ابوالقاسم(1387)، «مصلحت در فقه امامیه»،مجله فقه و حقوق اسلامی، شماره 18، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 35-58.
علیدوست، ابوالقاسم و عشایری منفرد (1388)، «استناد فقهی به مذاق شریعت در بوته نقد»، مجله حقوق اسلامی، سال ششم، شماره 22، 7-36
علیشاهی قلعه جوقی، ابوالفضل؛ ناصری مقدم، حسین(1390)، «چیستی و کارکردهای مذاق شریعت»، مطالعات اسلامی؛ فقه و اصول، شماره پیاپی 1/86، 157-193
عمید، حسن(1363)، فرهنگ فارسی عمید، تهران: چاپخانه سپهر.
فتاح زاده، زهرا (1391)، «عسر و حرج ناشی از اعمال حق حبس»، فقه و حقوق خانواده، شماره 57، 29-48.
قیوم زاده، محمود(1390)، «بررسی فقهی حقوقی چگونگی حق حبس در نکاح»، فصلنامه پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، ساله هشتم، شماره 26، 153-178.
کاتوزیان، ناصر(1368)، قواعد عمومی قراردادها، تهران: انتشارات به نشر.
کاتوزیان، ناصر(1375)، حقوق خانواده، تهران: دانشگاه تهران.
کاتوزیان، ناصر(1385)، حقوق مدنی، عقود معین، تهران: انتشارات میزان.
گنجینه استفتائات قضائی(1385)، قم: دفتر آموزش و تدوین متون فقهی معاونت آموزش قوه قضائیه.
محقق داماد، سید مصطفی(1406)، قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
مرعشی، سید محمدحسن(1427)، دیدگاه‌های نو در حقوق، تهران: نشر میزان.
ابتدای صفحه